Ψυχοθεραπεία: Ψυχικό Τραύμα και επανασύνδεση με τα συναισθήματα και το σώμα

Ακρόαση άρθρου......

Ζήτησα από τα μέλη ψυχοθεραπευτικών ομάδων να ανακαλέσουν μνήμες τους. Συγκεκριμένα, εμπειρίες τους κατά τις οποίες ένιωθαν πάρα πολύ ζωντανοί, σε μεγάλη επαφή με το σώμα και τα συναισθήματα τους. Σε γεμάτη επαφή με τις αισθήσεις τους. Κατόπιν τους ζήτησα να μιλήσει ο ένας στον άλλον για τις εμπειρίες τους αυτές, και ο καθένας, από την θέση του ακροατή, να παρατηρήσει πως βίωνε ο ίδιος το σώμα του κατά την διάρκεια της αφήγησης του άλλου.

Οι άνθρωποι στην πλειοψηφία τους ανακάλεσαν γεγονότα από το παρελθόν κατά τα οποία ένιωσαν μια ακραία ψυχοσωματική ένταση να τους γεμίζει εξαιτίας μιας οριακής κατάστασης, μιας κρίσιμης απόφασης, μιας γέννησης ή ενός θανάτου.

Συγκεκριμένα, αφηγηθήκαν γεγονότα όπως η στιγμή του γάμου, η γέννηση του πρώτου παιδιού, ενός αυτοκινητιστικού ατυχήματος, της συμπόρευσης με ένα μελλοθάνατο μέλος της οικογένειας, της ανακοίνωσης του θανάτου ενός συγγενούς σε μέλος της ίδιας οικογένειας, και άλλα.

Παρατήρησα πως οι άνθρωποι μιλώντας για την εμπειρία τους, αλλά και εκείνοι που μπήκαν για λίγο στον ρόλο του ενσυναισθητικού ακροατή, αναβίωναν τα συναισθήματα του παρελθόντος σαν να ήταν παρόντα στο εδώ και τώρα της αφήγησης. Βίωναν, καθώς μιλούσαν, χαρά, ενθουσιασμό κι έντονη της αίσθηση της παρουσίας τους σε μια ενσώματη συνθήκη, που μολονότι δεν ήταν σε όλες τις περιπτώσεις ευχάριστη, όμως ανέδιδε μια ευεξία και ζωτικότητα που χαρίζεται σε εκείνον που, έστω και για λίγο, μένει ψυχοσωματικά στο «τώρα» της ζωής. Που, εκ των πραγμάτων, δεν έχει την «πολυτέλεια» να περιπλανηθεί νοητικά, ούτε στο παρελθόν, ούτε στο μέλλον.

Ουσιαστικά όλοι περιέγραψαν και βίωσαν μια εμπειρία ψυχοσωματικής ενότητας που καταλύοντας για λίγο την συνηθισμένη διάσταση ανάμεσα στην ψυχή, τη νόηση και το σώμα, προσφέρει μια πρότυπη και πρωτότυπη θεραπευτική πρόγευση.

Μια πρόγευση του πως οφείλει να είναι ο άνθρωπος για να είναι χαρούμενος και ολοκληρωμένος.

Οι περισσότεροι από μας είμαστε σημαδεμένοι ψυχικά από μια πρώιμη αναπτυξιακή τραυματική εμπειρία.

Δηλαδή από ένα βίωμα που, κατά την πρώιμη βρεφική και νηπιακή μας ηλικία, εξαιτίας κάποιας αστοχίας –παροδικής ή μόνιμης- από τους φροντιστές γονείς μας διατάραξε την αρχική ψυχοσωματική μας ενότητα. Αυτή η πρώιμη και προλεκτική συνήθως εμπειρία που είχαμε στην ζωή μας καταγράφηκε ανεξίτηλα στο σώμα μας, αφού διαταράσσοντας την ανάγκη μας για σύνδεση, και εναρμόνιση με τις ψυχοβιολογικές μας ανάγκες, απορρύθμισε –σε μεγαλύτερο ή σε μικρότερο βαθμό- την νευροψυχολογική μας ισορροπία. Μια εμπειρία που επειδή ακύρωσε σε κάποιο βαθμό την βασική ανθρώπινη ανάγκη για ασφάλεια και συνοχή έπληξε το αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα που στην βρεφική ηλικία είναι ακόμη αδόμητο και ανολοκλήρωτο

Στην προσπάθειά μας να επιβιώσουμε σε λιγότερο ή περισσότερο κακοποιητικές συνθήκες σχέσης (στην φάση του πρωταρχικού δεσμού), αναγκαστήκαμε –άλλος σε μικρότερο άλλος σε μεγαλύτερο βαθμό- να προσαρμοστούμε στην προβληματική κατάσταση. Δηλαδή, ο νεόδμητος οργανισμός αποπειράθηκε να αναπληρώσει το κενό της ψυχοσωματικής του ισορροπίας αναπτύσσοντας ένα η περισσότερα ψευδή προσωπεία. Ταυτίστηκε με μια ψεύτικη αυτοεικόνα δημιουργώντας γνωσιακές διαστρεβλώσεις. Η χαμηλή αυτοπεποίθηση, η συνεχής αίσθηση ντροπής που υπάρχω, οι ανεξήγητες φοβίες, οι κρίσεις πανικού, το γενικευμένο άγχος που κατακλύζει κάποιους από μας όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, είναι μόνο μερικά από τα συμπτώματα μέσα από τα οποία προσπαθεί ασυνείδητα ο τραυματισμένος άνθρωπος να έρθει σε επαφή με τις τραυματικές του δομές για να τις θεραπεύσει.

Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία

Το πρώτο βήμα για να θεραπευτεί κανείς είναι να συρθεί από το σύμπτωμα στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή. Να αρχίσει μέσα από την ψυχοθεραπεία σταδιακά να αναγνωρίζει ότι, εξαιτίας του τραύματος, έχει μάθει να επιβιώνει –όχι όμως και να ζει- αποσυνδεδεμένος από το σώμα και από τα συναισθήματά του. Να ξεκινήσει, σιγά σιγά, να αποκαθιστά τη χαμένη επαφή με το σώμα του και με τα θαμμένα του συναισθήματα νιώθοντας ασφαλής στην θεραπευτική σχέση. Να αρχίσει να βιώνει το σώμα του και τις σχέσεις με τους άλλους όχι ως απειλητικές αρένες ψυχικών συνδιαλλαγών, αλλά ως πηγές ενεργειακής τροφοδότησης και επαναρρύθθμισης.

Έτσι, ο θεραπευόμενος, αρχίζει μέσα στην ψυχοθεραπεία να συνειδητοποιεί γιατί ξόδεψε τόσα χρόνια από την ζωή του προσπαθώντας να ελέγχει τα συναισθήματα του και του άλλους, διανοητικοποιώντας τα δεδομένα της εσωτερικής και εξωτερικής πραγματικότητας.

Κατανοεί με την βοήθεια του ψυχοθεραπευτή γιατί, στην αρχή της θεραπείας του, θέλει όλα να τα «καταλαβαίνει», να έχει πάντα στο τσεπάκι του μια πιθανή εξήγηση σε όλα τα «γιατί;» της ζωής του. Επειδή έμαθε να ζει ξεκομμένος από την εμπειρία του Τώρα ειδωλοποίησε από νωρίς την νοητική του ικανότητα ώστε να αναπληρώνει το δυσφορικό κενό της ψυχοσωματικής του συνοχής που χρόνια απουσιάζει. Αν και αρχικά πίστευε πως εξηγώντας τις αιτίες των ψυχοσωματικών και σχεσιακών του προβλημάτων θα θεραπευτεί, στην πορεία της θεραπείας συνειδητοποιεί πως και αυτή του η πεποίθηση ήταν ένα ακόμα εργαλείο στο οπλοστασίου του ψευδούς του εαυτού για να μην αντικρύσει την αλήθεια.

Η σύνδεση με το σώμα και τα συναισθήματα

Επειδή η αλήθεια είναι απόρροια της βιωματικής μέθεξης του εαυτού στο σώμα, της αναγνώρισης των συναισθημάτων και των οδυνηρών επιγνώσεων, πονάει. Αν και ο τραυματισμένος έχει τόσο ανάγκη την αλήθεια, την επανασύνδεση του με το εδώ και τώρα που μόνο η ζωντανή επαφή του με το σώμα του μπορεί να του προσφέρει, ταυτόχρονα την φοβάται.

Το ψέμα, η αποσύνδεση, η διανοητικοποίηση του πρόσφεραν μια άκαμπτη και «σκληρή» αλλά επιβιωτική ταυτότητα, μια ψευδαίσθηση ασφάλειας και προστασίας από τους κινδύνους των πρωίμων του σχέσεων με τους γονείς ή τους φροντιστές του. Θα τολμήσει να αποδομήσει την παλιά ταυτότητα στο βαθμό που ταυτόχρονα οικοδομεί μια νέα εσωτερική δομή, πιο στέρεα και βασισμένη σε λιγότερες αμυντικές θωρακίσεις, με την βοήθεια της ψυχοθεραπευτικής σχέσης.

Καθώς σταδιακά μαθαίνει, δεσμευόμενος στην ψυχοθεραπεία, να συνδέεται με το σώμα και τα συναισθήματα του από την αρχή, αναπτύσσει πόρους ζωτικότητας, θετικής ανατροφοδότησης, υγιούς επιθετικότητας και ψυχοσωματικής ευεξίας.

Οι παλιές αμυντικές θωρακίσεις αντικαθίστανται με μια αναπτυσσομένη αίσθηση σιγουριάς, διευρυνόμενης επίγνωσης και ψυχικής ασφάλειας που ανοίγουν την ψυχή στις εγγενείς δυνατότητες, ταλέντα και προοπτικές της. 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Γρηγόρης Βασιλειάδης - Ψυχολόγος

Γρηγόρης Βασιλειάδης: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Συστημική και Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία. Συγγραφέας των Best Sellers: Το Ψυχοθεραπευτικό Ταξίδι, Για μια ζωή με νόημα, Εξομολογήσεις ενός ψυχοθεραπευτή, Πόσο αντέχεις την αλήθεια

6977866461

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού