Υπνοθεραπεία και Συναισθηματική Υπερφαγία: Μια Ολιστική Προσέγγιση για την Ισορροπία και τη Θεραπεία

Ακρόαση άρθρου......

Η συναισθηματική υπερφαγία είναι μια συνηθισμένη αλλά περίπλοκη συμπεριφορά που επηρεάζει ανθρώπους που καταφεύγουν στο φαγητό για συναισθηματική ανακούφιση αντί να ανταποκριθούν σε βιολογικές ανάγκες πείνας.

Πολλές φορές, πίσω από αυτή τη συνήθεια κρύβονται βαθύτερα συναισθηματικά τραύματα που απαιτούν θεραπεία για την ουσιαστική αντιμετώπισή της.

Η κλινική υπνοθεραπεία παρέχει μια μοναδική προσέγγιση για να κατανοήσουμε και να διαχειριστούμε τόσο την υπερφαγία όσο και τα τραύματα που την τροφοδοτούν, βοηθώντας το άτομο να ανακτήσει την ισορροπία του.

Τι Είναι η Συναισθηματική Υπερφαγία;

Η συναισθηματική υπερφαγία είναι η κατανάλωση φαγητού ως αντίδραση σε συναισθήματα και όχι σε βιολογική πείνα. Το φαγητό χρησιμοποιείται ως μηχανισμός αντιμετώπισης για να καταπραΰνει αρνητικά συναισθήματα όπως:

• Άγχος, στρες ή ένταση
• Θλίψη, μοναξιά ή κενότητα
• Θυμός ή απογοήτευση

Αυτή η συμπεριφορά οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο, όπου η προσωρινή ανακούφιση ακολουθείται από ενοχές, αυτοκριτική και συχνά περαιτέρω υπερφαγία.

Βιολογική Πείνα vs Συναισθηματική Πείνα

Η διάκριση ανάμεσα στη βιολογική και τη συναισθηματική πείνα είναι κρίσιμη για την κατανόηση της συναισθηματικής υπερφαγίας.

Βιολογική Πείνα:

• Εμφανίζεται σταδιακά.
• Προέρχεται από φυσικές ανάγκες του σώματος.
• Μπορεί να ικανοποιηθεί με οποιοδήποτε είδος φαγητού.
• Τελειώνει μόλις το σώμα λάβει αρκετή ενέργεια.

Συναισθηματική Πείνα:

• Εμφανίζεται ξαφνικά και είναι έντονη.
• Προκαλεί επιθυμία για συγκεκριμένα τρόφιμα, συνήθως υψηλά σε ζάχαρη ή λίπος.
• Δεν ικανοποιείται, ακόμα κι αν καταναλωθεί φαγητό.
• Συχνά σχετίζεται με τραυματικές ή στρεσογόνες εμπειρίες.

Στατιστικά Δεδομένα για τη Συναισθηματική Υπερφαγία

Έρευνες δείχνουν ότι περίπου 30-40% των ατόμων που εμφανίζουν επεισοδιακή υπερφαγία έχουν ιστορικό παιδικού τραύματος (Felitti et al., 1998). Επιπλέον, μελέτες υποστηρίζουν ότι το 79% των ατόμων με διαταραχή υπερφαγίας έχουν βιώσει έντονο ψυχολογικό στρες ή κατάθλιψη πριν από την εμφάνιση του προβλήματος (Grilo et al., 2009).

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2021), το 24% των ατόμων που ακολουθούν αυστηρές δίαιτες καταλήγουν σε επεισόδια υπερφαγίας, γεγονός που δείχνει τη σύνδεση μεταξύ ψυχολογικού καταναγκασμού και διατροφικών συμπεριφορών.

Νευροβιολογική Προσέγγιση της Συναισθηματικής Υπερφαγίας

Η υπερφαγία σχετίζεται με αλλαγές στη χημεία του εγκεφάλου:

• Το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου ενεργοποιείται μέσω της κατανάλωσης τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά και ζάχαρη, αυξάνοντας την έκκριση ντοπαμίνης και δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο επιθυμίας.
• Το χρόνιο στρες αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης, η οποία συνδέεται με την επιθυμία για υπερκατανάλωση φαγητού.
• Οι δυσλειτουργίες στον υποθάλαμο μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη όρεξη, επηρεάζοντας τις ορμόνες της πείνας, όπως η γκρελίνη και η λεπτίνη (Berthoud et al., 2011).

Το Τραύμα Πίσω από τη Συναισθηματική Υπερφαγία

Η συναισθηματική υπερφαγία συχνά έχει ρίζες σε συναισθηματικά τραύματα που δεν έχουν επεξεργαστεί. Το φαγητό γίνεται ένας τρόπος κάλυψης του κενού ή καταστολής των δύσκολων συναισθημάτων που προκύπτουν από:

Συναισθηματική παραμέληση: Στην παιδική ηλικία, η έλλειψη φροντίδας ή συναισθηματικής υποστήριξης μπορεί να οδηγήσει στη χρήση του φαγητού ως παρηγοριά.

Τραυματικές εμπειρίες: Η κακοποίηση ή η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου συχνά αφήνουν βαθιές συναισθηματικές πληγές που τροφοδοτούν τη συμπεριφορά αυτή.

Χρόνιο άγχος ή απόρριψη: Το φαγητό γίνεται ένας τρόπος για την προσωρινή ανακούφιση από την ένταση ή την αίσθηση της μοναξιάς.

Για να σπάσει αυτός ο κύκλος, δεν αρκεί μόνο η διαχείριση των διατροφικών συνηθειών. Είναι απαραίτητη η θεραπεία του υποκείμενου τραύματος που τροφοδοτεί τη συναισθηματική υπερφαγία.

Πώς Μπορεί να Βοηθήσει η Κλινική Υπνοθεραπεία;

Η υπνοθεραπεία προσφέρει μια ολιστική και βαθιά προσέγγιση στη θεραπεία της συναισθηματικής υπερφαγίας, βοηθώντας το άτομο να θεραπεύσει το τραύμα και να αναπτύξει υγιείς διατροφικές συνήθειες. Μέσα από την κατάσταση της ύπνωσης, ο θεραπευόμενος αποκτά πρόσβαση στο υποσυνείδητο, όπου βρίσκονται αποθηκευμένα τα συναισθηματικά τραύματα και οι συμπεριφορές που οδηγούν στη συναισθηματική υπερφαγία.

1. Αναγνώριση των Αιτίων της Υπερφαγίας
Η ύπνωση επιτρέπει στο άτομο να εξερευνήσει το υποσυνείδητο και να αναγνωρίσει τα συναισθηματικά ερεθίσματα που οδηγούν στην υπερφαγία.

Αυτό περιλαμβάνει:

• Αναμνήσεις τραυματικών γεγονότων.
• Συναισθηματικά μοτίβα που προκαλούν την ανάγκη για φαγητό.
• Επαναλαμβανόμενες καταστάσεις που τροφοδοτούν τη συμπεριφορά.

2. Ασφαλής Επεξεργασία Τραυμάτων
Η υπνοθεραπεία παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον για την επεξεργασία τραυματικών εμπειριών χωρίς την αίσθηση επαναβίωσης.
Ο θεραπευτής καθοδηγεί το άτομο ώστε να αντιμετωπίσει το τραύμα με έναν νέο, πιο αποστασιοποιημένο τρόπο, μειώνοντας τη συναισθηματική ένταση που το συνοδεύει.

3. Διαχωρισμός Συναισθηματικής και Βιολογικής Πείνας
Μέσω της υπνοθεραπείας, το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει τα σωματικά σημάδια της βιολογικής πείνας και να τα διαχωρίζει από τη συναισθηματική πείνα. Αυτό βοηθά στη δημιουργία μιας πιο υγιούς σχέσης με το φαγητό.

4. Ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης και της Αυτοπεποίθησης
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνά συμβάλλει στη συναισθηματική υπερφαγία. Η υπνοθεραπεία δουλεύει στο υποσυνείδητο για να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση και να βοηθήσει το άτομο να αναπτύξει θετικά συναισθήματα για τον εαυτό του.

5. Ανάπτυξη Υγιών Στρατηγικών Αντιμετώπισης
Η υπνοθεραπεία επαναπρογραμματίζει το υποσυνείδητο ώστε να αντικατασταθεί η ανάγκη για φαγητό με άλλες, πιο υγιείς στρατηγικές διαχείρισης συναισθημάτων, όπως:

• Τεχνικές χαλάρωσης (π.χ. διαλογισμός, βαθιές αναπνοές).
• Δημιουργικές δραστηριότητες, όπως η γραφή ή η τέχνη.
• Σωματική δραστηριότητα, που ενισχύει τη διάθεση.

Αποδεικτικά της Αποτελεσματικότητας της Υπνοθεραπείας

Η υπνοθεραπεία έχει μελετηθεί εκτενώς ως θεραπευτική προσέγγιση για τη διαχείριση της συναισθηματικής υπερφαγίας, προσφέροντας σημαντικά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Οι επιστημονικές έρευνες επιβεβαιώνουν ότι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επεισοδίων υπερφαγίας, στην αυτορρύθμιση των συναισθημάτων και στη βελτίωση της ψυχικής κατάστασης των ατόμων που παλεύουν με αυτή τη συμπεριφορά.

Μείωση της Επεισοδιακής Υπερφαγίας
Μια από τις πρώτες μελέτες που εξέτασαν τη χρήση της υπνοθεραπείας στην αντιμετώπιση της υπερφαγίας πραγματοποιήθηκε από τους Barabasz & Spiegel (1989). Οι ερευνητές ανέλυσαν την επίδραση της υπνοθεραπείας σε άτομα με επεισοδιακή υπερφαγία και διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που υποβλήθηκαν σε υπνοθεραπευτικές συνεδρίες μείωσαν την εμφάνιση κρίσεων υπερφαγίας κατά 58% μέσα σε έξι μήνες. Επιπλέον, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι ακολούθησαν την υπνοθεραπεία εμφάνισαν μικρότερα επίπεδα παρορμητικής κατανάλωσης φαγητού, καθώς και αυξημένη ικανότητα ελέγχου των συναισθημάτων τους σε σχέση με την τροφή.

Μείωση των Κρίσεων Υπερφαγίας σε Μακροπρόθεσμο Ορίζοντα
Μια πιο πρόσφατη μελέτη από τον Vanderlinden et al. (2017) εξέτασε την αποτελεσματικότητα της υπνοθεραπείας σε άτομα που εμφάνιζαν συχνά επεισόδια υπερφαγίας. Στην έρευνα συμμετείχαν 100 άτομα που ακολούθησαν πρόγραμμα υπνοθεραπείας για διάστημα τρεις έως έξι μήνες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 70% των ασθενών παρουσίασε σημαντική μείωση στη συχνότητα και την ένταση των κρίσεων υπερφαγίας, ενώ τα αποτελέσματα διατηρήθηκαν ακόμα και μετά από έναν χρόνο παρακολούθησης. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης ότι ένιωθαν λιγότερη ανάγκη να χρησιμοποιούν το φαγητό ως μέσο συναισθηματικής ανακούφισης και ανέπτυξαν πιο υγιείς μηχανισμούς διαχείρισης του στρες και των αρνητικών συναισθημάτων.

Ρύθμιση του Άγχους και των Συναισθημάτων
Η υπνοθεραπεία δεν στοχεύει μόνο στη διαχείριση της συμπεριφοράς, αλλά και στην επεξεργασία των βαθύτερων συναισθηματικών αιτίων της υπερφαγίας. Ο Alladin (2018) εξέτασε τη σύνδεση μεταξύ υπνοθεραπείας και συναισθηματικής ρύθμισης, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η υπνοθεραπεία μπορεί να μειώσει το άγχος, να βελτιώσει τη διάθεση και να ενισχύσει την αυτορρύθμιση των συναισθημάτων. Συγκεκριμένα, οι ασθενείς που συμμετείχαν στη μελέτη ανέφεραν σημαντική μείωση των επιπέδων άγχους που σχετίζονται με τη διατροφική συμπεριφορά, καθώς και αύξηση της αυτοπεποίθησης και του ελέγχου απέναντι στην τροφή.

Οφέλη της Υπνοθεραπείας στη Συναισθηματική Υπερφαγία

Η κλινική υπνοθεραπεία προσφέρει μια σειρά από σημαντικά οφέλη, όπως:

Αντιμετώπιση της Ρίζας του Προβλήματος: Δεν εστιάζει μόνο στη συμπεριφορά, αλλά επεξεργάζεται τα τραύματα που την προκαλούν.

Ανακούφιση από το Άγχος: Η διαδικασία της ύπνωσης μειώνει τα επίπεδα άγχους και στρες.

Εξατομικευμένη Προσέγγιση: Προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ατόμου, αντιμετωπίζοντας συγκεκριμένες προκλήσεις.

Βελτίωση της Αυτογνωσίας: Οι θεραπευόμενοι αποκτούν μεγαλύτερη κατανόηση για τα συναισθήματά τους και τις αντιδράσεις τους.

Πρακτικές Συμβουλές για τον Αναγνώστη

• Τήρηση ημερολογίου συναισθημάτων πριν και μετά την κατανάλωση φαγητού.
• Mindfulness & Διαλογισμός για τη μείωση του στρες.
• Δημιουργικές δραστηριότητες όπως ζωγραφική, γράψιμο ή χορός.
• Καθορισμός υγιεινών συνηθειών ύπνου, καθώς η έλλειψη ύπνου επηρεάζει την πείνα.
• Αναζήτηση εναλλακτικών μηχανισμών ανακούφισης όπως η σωματική άσκηση και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.

Συμπέρασμα

Η συναισθηματική υπερφαγία είναι συχνά το αποτέλεσμα ενός βαθύτερου τραύματος που παραμένει ανεπεξέργαστο. Η κλινική υπνοθεραπεία προσφέρει μια ολιστική λύση, βοηθώντας το άτομο να θεραπεύσει τις συναισθηματικές του πληγές, να κατανοήσει τις ανάγκες του και να επαναπρογραμματίσει τη σχέση του με το φαγητό.

Με την καθοδήγηση ενός εξειδικευμένου υπνοθεραπευτή, τα άτομα μπορούν να αποκαταστήσουν την ισορροπία μεταξύ συναισθηματικής και βιολογικής πείνας, να αναπτύξουν υγιείς στρατηγικές αντιμετώπισης και να ζήσουν μια πιο ισορροπημένη και γεμάτη ζωή.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Κυριακή Λέντζιου - Ψυχολόγος

Κυριακή Λέντζιου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Κλινική Ψυχολόγος BSc, MSc, PhD(c) - Ψυχοθεραπεύτρια | (υπ) Δρ. Κλινικής Ψυχολογίας - University of Bolton. Κλινική Υπνοθεραπεία - Βιοθυμική Ψυχοθεραπεία - Θεραπεία Τραύματος με τη Μέθοδο EMDR - Οικογενειακή Συστημική Ψυχοθεραπεία - Ατομική Συμβουλευτική Συμβουλευτική Ζεύγους -Συμβουλευτική Γονέων - Εξειδικευμένη στις Διατροφικές Διαταραχές & την Παχυσαρκία

2310542702

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού