Σχιζοφρένεια: Η πιο εντυπωσιακή διαταραχή

Ακρόαση άρθρου......

"Η συνείδηση μοιάζει με συντριβάνι που παιχνιδίζει στον ήλιο και ξαναβυθίζεται στη μεγάλη υπόγεια δεξαμενή του υποσυνείδητου από όπου πηγάζει."
Σίγκμουντ Φρόυντ

Τι σημαίνει ο όρος Σχιζοφρένεια

"Σχίσιμο" του μυαλού σημαίνει, και παρότι στις αρχές του 20ου αιώνα συνδέθηκε με την άνοια, γρήγορα διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για βαριά ψυχωτική διαταραχή. Έως σήμερα, ακόμα και η λέξη, όχι μόνο τρομάζει, αλλά στο μυαλό μας φέρνει εικόνες ακραίες και τρομακτικές, που μόνο στιγματισμό δηλώνουν.

Γενικά, η σχιζοφρένεια ανήκει στις ψυχώσεις που δεν παρατηρούμε οργανική εγκεφαλική βλάβη ή ανεπάρκεια. Όμως, η εικόνα της χαρακτηρίζεται από έντονη αλλοίωση της εσωτερικής και εξωτερικής πραγματικότητας, κάτι που το άτομο δεν μπορεί να διαχειριστεί με αποτέλεσμα πολλές φορές να συμπεριφέρεται αυτοκαταστροφικά. Αυτή η αλλοίωση, που είναι και ο ψυχωτικός πυρήνας της αρρώστειας, δημιουργεί μια εντελώς αποδιοργανωμένη σκέψη, διαταραχή στην αντίληψη, στο συναίσθημα και στη συμπεριφορά.

Πιο αναλυτικά, η διαταραχή στην σκέψη, εκφράζεται με τις παραληρηματικές ιδέες, σύμπτωμα πολύ κοινό στη σχιζοφρένεια. Ιδέες ελέγχου της σκέψης από τρίτους, ιδέες καταδίωξης ή μεγαλείου είναι πολύ συχνές στην σχιζοφρένεια. Συχνά όμως, παρατηρούνται και νεολεκτισμοί, ηχολαλίες και εμμονές.

"Ακούω φωνές". Πόσο συχνά χρησιμοποιούμε ακόμα και ως αστεϊσμό αυτή την έκφραση;

Όμως, στη σχιζοφρένεια είναι χαρακτηριστικό σύμπτωμα της διαταραχής στην αντίληψη του ατόμου. Οι φωνές προέρχονται από μέσα από το κεφάλι του ή από έξω. Μπορεί να είναι ακόμα και μορφή διαλόγου ή να δίνουν εντολές στο άτομο. Οι τελευταίες αυτές είναι και επικίνδυνες, με την έννοια ότι μπορεί να "διατάξουν" το άτομο να κάνει κακό στον εαυτό του.

Επίσης, συχνά, στη σχιζοφρένεια υπάρχει ένα φτωχό ή αλλιώς επίπεδο συναίσθημα ή υπάρχουν περιπτώσεις που είναι έντονα τα εκφραστικά συμπτώματα όπως το ανόητο γέλιο ή ένα πρόσωπο ακίνητο και άκαμπτο σαν μάσκα.

Όλοι μας έχουμε ένα αίσθημα προσωπικών ορίων και ατομικότητας, στοιχείο που απουσιάζει στην σχιζοφρένεια.

Συχνά, το άτομο με σχιζοφρένεια αδυνατεί να ακολουθήσει μια πορεία με λογική σειρά στην καθημερινότητα ή παρουσιάζει μια έντονη αμφιθυμία και αδυναμία επιλογής ανάμεσα σε απλές καθημερινές εναλλακτικές δράσεις.

Όλα αυτά τα στοιχεία εύλογα σηματοδοτούν μια δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις αφού το άτομο απομονώνεται από τον περίγυρό του μη συμμετέχοντας σε ερεθίσματα ή κοινές ενασχολήσεις.

Εμφάνιση και Πορεία

Συνήθως, εμφανίζεται στην εφηβεία ή στην αρχή της ενηλικίωσης, χωρίς να αποκλείουμε και την όψιμη έναρξη στην ώριμη ηλικία μετά τα 45 έτη.

Ανεξάρτητα από την ηλικία έναρξης, όλοι οι σχιζοφρενικοί ασθενείς παρουσιάζουν αυτό που ονομάζουμε "ενεργή φάση" που μπορεί να διαρκέσει απροσδιόριστο χρόνο, από λίγες μέρες ή και εβδομάδες. Σε αυτή την φάση υπάρχει έντονη αποδιοργάνωση με ψυχωτικά συμπτώματα, όπως ψευδαισθήσεις, παραληρηματικές ιδέες, παράλογες σκέψεις και έντονες ακουστικές ψευδαισθήσεις. Αυτή η εικόνα είναι βασικό στοιχείο γαι τη διάγνωση της διαταραχής και πρέπει να διαρκεί για τουλάχιστον μια εβδομάδα.

Τύποι σχιζοφρένειας

Η σχιζοφρένεια καλύπτει ένα ευρύ φάσμα κλινικών καταστάσεων με διαφορές στην συμπτωματολογία, στην πορεία και στην πρόγνωση της ασθένειας. Για αυτό τον λόγο διαφέρει και το σύστημα ταξινόμησης της.

Υπάρχουν για παράδειγμα:

• ο παρανοικός τύπος,
• ο κατατονικός,
• ο αποδιοργανωμένος,
• ο αδιαφοροποίητος
• ο υπολειμματικός.

Όλοι αυτοί οι τύποι σχιζοφρένειας έχουν διαφορετική συμπτωματολογία και διαφορετική κλινική εικόνα του σχιζοφρενικού ασθενή.

Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι πράξεις βίας είναι συχνές και παρουσιάζουν έντονο δημόσιο ενδιαφέρον. Παράλληλα όμως πολύ συνηθισμένες είναι και οι απόπειρες αυτοκτονίας λόγω της τρομακτικής εμπειρίας της ψύχωσης που βιώνει το άτομο και της κατάθλιψης που εμφανίζεται ως συνοδό σύμπτωμα στην πορεία της διαταραχής.

Επιδημιολογία και αίτια σχιζοφρένειας

Δεν έχει κοινωνικά, πολιτιστικά και γεωγραφικά κριτήρια. Εμφανίζεται παντού και αφορά εξίσου άντρες και γυναίκες. Επίσης η αιτιολογία της αναζητείται εδώ και πάρα πολλά χρόνια χωρίς να έχει βρεθεί. Κοινωνιολογικές θεωρίες, ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις, κληρονομική ή γενετική βάση στην ασθένεια και βιολογικοί παράγοντες όπως η θεωρία για υπερβολικά υψηλά επίπεδα ντοπαμίνης στους σχιζοφρενικούς ασθενείς, είναι προσπάθειες που έχουν επιστημονική βάση, αλλά δεν έχουν τεκμηριωθεί αποτελεσματικά.

Θεραπεία σχιζοφρένειας

Όπως όλες οι σοβαρές διαταραχές, η θεραπεία της σχιζοφρένειας δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε σύντομη. Όλα τα μέλη του θεραπευτικού περιβάλλοντος του ασθενούς, οικογένεια, ψυχίατροι, κοινωνικοί λειτουργοί, αντιμετωπίζουν μια επίπονη κατάσταση που διαρκεί χρόνια και αντιμετωπίζουν εξάρσεις και περιόδους ύφεσης της αρρώστειας.

Τα αντιψυχωσικά φάρμακα βρίσκονται στην κορυφή της θεραπευτικής προσέγγισης γιατί έχουν κατασταλτική και αντιψυχωσική δράση. Με αυτά, το άτομο δεν θεραπεύεται. Αυτό που επιτυγχάνουν όμως, είναι να ελλαττώνουν σε σημαντικό βαθμό το άγχος και τις παραληρηματικές ιδέες και όλα τα υπόλοιπα συμπτώματα που βασανίζουν και τον ασθενή αλλά και το περιβάλλον του.

Εύλογο και επιθυμητό είναι ο σχιζοφρενικός ασθενής να γίνει λειτουργικός και πρωταρχική φροντίδα, να μην απομονωθεί από το κοινωνικό περιβάλλον. Εκεί εστιάζει η κοινωνική παρέμβαση των θεραπευτών, που είναι δύσκολο έργο και πολλές φορές μη εφικτό.

Υποστηρικτική ψυχοθεραπεία

Η υποστηρικτική ψυχοθεραπεία, ατομική ή ομαδική, θεωρείται σήμερα ο κατάλληλος τρόπος υποστήριξης. Ο θεραπευτής, ουσιαστικά, βοηθά τον ασθενή να κατανοήσει, όσο γίνεται, την πραγματικότητα της αρρώστειας και τις δυσκολίες που αυτή συνεπάγεται. Βοηθά τον σχιζοφρενικό ασθενή να επικεντρωθεί στο "εδώ και στο τώρα", εξηγεί με αναλυτικό τρόπο το τι σημαίνει η σχιζοφρένεια και τα συμπτώματά της, ώστε ο ασθενής να είναι "παρών" και να μην κατακλύζεται από το άγχος αποδιοργάνωσης. Η εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων είναι πολύ σημαντική στους σχιζοφρενικούς ασθενείς. Τους βοηθά να έχουν καλύτερη διαπροσωπική επικοινωνία, καλύτερη φροντίδα στον εαυτό τους, και φυσικά η οικογενειακή υποστήριξη, συμπληρώνει την θεραπευτική παρέμβαση. Η οικογένεια εκπαιδεύεται, θα λέγαμε, να αναγνωρίζει τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας και να αντιμετωπίζει με ψυχραιμία τις συνέπειές της.

Το συμπέρασμα που απορρέει από την δυσκολία της φύσης της σχιζοφρένειας, είναι η προσπάθεια που πρέπει να κάνουμε όλοι ώστε να μην παγιώσουμε μέσα μας αλλά και στην εξωτερική μας διαχείριση, την εικόνα-στίγμα του σχιζοφρενικού. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στις κλινικές εικόνες και την συμπτωματολογία των σχιζοφρενικών ατόμων. Όμως, πρέπει πάντα να έχουμε στο μυαλό μας, ότι είναι άρρωστοι ψυχικά και όχι "λεπροί" που θα πρέπει να απομονωθούν και να αποκλειστούν από την κοινωνία

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ακριβή Καρίμπα - Ψυχολόγος

Ακριβή Καρίμπα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος με ειδίκευση στη Συμβουλευτική Ψυχοθεραπεία, ψυχοδυναμικής κατεύθυνσης.
Συμβουλευτική ενηλίκων και εφήβων.

6977054264

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού