Ο χορός και ο αθλητισμός συμβάλλουν στην ψυχική υγεία του παιδιού

Ακρόαση άρθρου......

Ο χορός και ο αθλητισμός αποτελούν δύο εξαιρετικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των παιδιών προσφέροντας πλήθος θετικών επιδράσεων στην ψυχολογία τους, αλλά και προκλήσεις οι οποίες ενδέχεται να επιφέρουν αρνητικές συνέπειες εάν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες υποστήριξης.

Η συνύπαρξη των δύο αυτών δραστηριοτήτων στην καθημερινότητα των παιδιών συνιστά έναν παράγοντα που ενισχύει τη σωματική τους υγεία, ενώ παράλληλα επηρεάζει σε βάθος την ψυχική τους ευημερία, καθώς συνδυάζει στοιχεία όπως:

• κοινωνικοποίηση
• αυτοπειθαρχία
• προσωπική ανάπτυξη
• αναγνώριση του εαυτού .

Απ την άλλη, η υπερβολική πίεση ή η ακατάλληλη καθοδήγηση μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην ψυχολογική τους κατάσταση.

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούν οι επιπτώσεις του χορού και του αθλητισμού στην ψυχολογία του παιδιού αναλύοντας με ιδιαίτερη προσοχή τις διαφορετικές παραμέτρους που τις επηρεάζουν. 

Θετικές Επιπτώσεις του Χορού και του Αθλητισμού στην Ψυχολογία του Παιδιού 

Ανάπτυξη Αυτοεκτίμησης και Αυτοπεποίθησης  

Ο χορός και ο αθλητισμός παρέχουν στα παιδιά την ευκαιρία να θέτουν στόχους και να καταβάλλουν συνεχείς προσπάθειες για να τους επιτύχουν.

Η διαδικασία αυτή ενισχύει την αυτοεκτίμηση, καθώς το παιδί συνειδητοποιεί τις δυνατότητές του και καταφέρνει να υπερβεί τα όριά του, είτε πρόκειται για την εκμάθηση μιας χορευτικής κίνησης είτε για την εκτέλεση ενός αθλητικού επιτεύγματος.

Η αίσθηση της επιτυχίας και η αναγνώριση από άλλους, όπως τους προπονητές ή τους δασκάλους  ενδυναμώνει την πίστη του παιδιού στον εαυτό του και την ικανότητά του να ανταπεξέρχεται στις δυσκολίες της ζωής. 

Ενίσχυση Κοινωνικών Δεξιοτήτων 

 Η συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες, είτε στον αθλητισμό είτε στον χορό, ενδυναμώνει τις κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών. Μέσω της συνεργασίας με άλλα παιδιά, του σεβασμού των κανόνων και της επικοινωνίας σε ομαδικά πλαίσια, τα παιδιά μαθαίνουν να αλληλεπιδρούν, να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των άλλων και να συνεργάζονται για την επίτευξη κοινού στόχου. Ειδικά σε δραστηριότητες όπως ο χορός και ο αθλητισμός, η καλλιέργεια της κοινωνικότητας και της ομαδικότητας είναι θεμελιώδης για την ομαλή ψυχολογική ανάπτυξη των παιδιών. 

Μείωση Στρες και Άγχους  

Ο χορός και ο αθλητισμός συμβάλλουν στην ανακούφιση από το άγχος και την ψυχική ένταση, ενισχύοντας τη συναισθηματική ευημερία του παιδιού. Οι σωματικές δραστηριότητες απελευθερώνουν ενδορφίνες, τις γνωστές ως "ορμόνες της ευτυχίας", οι οποίες ενισχύουν τη διάθεση και μειώνουν τα επίπεδα άγχους και στρες.

Το παιδί μέσα από τη σωματική έκφραση, τον χορό ή τη σωματική άσκηση, εκτονώνει τα αρνητικά συναισθήματα και βιώνει έναν συναισθηματικό "εξαγνισμό", αποφορτίζοντας τον εγκέφαλο από τις καθημερινές πιέσεις. 

Βελτίωση Συγκέντρωσης και Νοητικών Δεξιοτήτων  

Ο χορός και ο αθλητισμός απαιτούν μεγάλη συγκέντρωση, ταχύτητα σκέψης και οξυδέρκεια.
Η ενασχόληση με αυτές τις δραστηριότητες ενισχύει τις νοητικές δεξιότητες του παιδιού, όπως η ικανότητα να αναλύει καταστάσεις και να αποφασίζει γρήγορα. Παράλληλα, οι αθλητικές επιδόσεις και η πρόοδος στον χορό συχνά ενισχύουν τη δυνατότητα του παιδιού να επιλύει προβλήματα και να σκέφτεται στρατηγικά, κάτι που ωφελεί την ψυχική του ανάπτυξη και ενδυναμώνει τη σχολική του επίδοση. 

Ανάπτυξη Σωματικής Υγείας και Αντοχής  

Ο χορός και ο αθλητισμός δεν ενισχύουν μόνο την ψυχολογία αλλά και τη σωματική υγεία. Η σωματική άσκηση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με:

• την καλή φυσική κατάσταση,
• τη βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας,
• την ενίσχυση της μυϊκής δύναμης
• την αποτροπή της παχυσαρκίας,

Δεδομένα που με τη σειρά τους επηρεάζουν θετικά την ψυχική υγεία του παιδιού, καθώς ένα υγιές σώμα είναι σύμμαχος σε μια υγιή ψυχή.

Όπως, άλλωστε αναφέρει και το γνωστό ρητό σε όλους μας του Decimus Junius Juvenalis "νους υγιής εν σώματι υγιεί" , που σημαίνει για να είναι ο νους υγιής πρέπει και το σώμα να είναι υγιές. 

Αρνητικές Επιπτώσεις του Χορού και του Αθλητισμού στην Ψυχολογία του Παιδιού 

Υπερβολική Πίεση και Ανάγκη Επιτυχίας  

Η υπερβολική πίεση για επιτυχία που προέρχεται από γονείς, προπονητές ή δασκάλους μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ψυχολογικές συνέπειες για τα παιδιά. Όταν τα παιδιά πιέζονται να επιτύχουν σε κάθε δραστηριότητα χωρίς να αναγνωρίζεται η αξία της διασκέδασης και της προσωπικής εξέλιξης, το άγχος και η απογοήτευση ενδέχεται να κυριαρχήσουν. 

Σωματική Εξάντληση και Τραυματισμοί 

Οι αθλητές και οι χορευτές συχνά καταβάλλουν μεγάλες σωματικές προσπάθειες, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε τραυματισμούς ή υπερκόπωση. Η υπερβολική καταπόνηση του σώματος χωρίς την κατάλληλη αποκατάσταση μπορεί να έχει μόνιμες συνέπειες, ενώ η αδυναμία του παιδιού να συμμετάσχει σε δραστηριότητες λόγω τραυματισμού μπορεί να προκαλέσει συναισθηματική απογοήτευση και ψυχική κούραση. 

 Αναστάτωση στην Ισορροπία Ζωής και Εκπαιδευτικές Υποχρεώσεις 

Η συμμετοχή σε απαιτητικές δραστηριότητες χορού ή αθλητισμού μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις με άλλες σημαντικές δραστηριότητες, όπως η σχολική ζωή και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Η ανάγκη για συμμετοχή σε καθημερινές και πολύωρες προπονήσεις ή χορευτικά μαθήματα μπορεί να μειώσει τον χρόνο που διατίθεται για την εκπαιδευτική ή κοινωνική ζωή του παιδιού δημιουργώντας έτσι έντονο άγχος και αίσθηση αποτυχίας. 

Ψυχολογικές Διαταραχές λόγω Αποτυχίας ή Συγκρίσεων  

Σε περιβάλλοντα υψηλής ανταγωνιστικότητας, όπως ο επαγγελματικός χορός ή ο αθλητισμός, τα παιδιά μπορεί να αντιμετωπίσουν έντονη πίεση να επιτύχουν την "μέγιστη" απόδοση. Αυτές οι συνθήκες ενδέχεται να οδηγήσουν σε συναισθήματα ανασφάλειας, αποτυχίας ή ανεπάρκειας, ειδικά όταν τα παιδιά δεν ανταγωνίζονται επιτυχώς ή όταν συγκρίνονται συνεχώς με τους συνομήλικούς τους. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αρνητικές ψυχολογικές συνέπειες, όπως κατάθλιψη ή διαταραχές του άγχους. 

Συμπεράσματα

Ο χορός και ο αθλητισμός, ως θεμελιώδεις παράγοντες ψυχικής και σωματικής ανάπτυξης, προσφέρουν αμέτρητα οφέλη στην ψυχολογία του παιδιού, όταν η συμμετοχή τους γίνεται με σωστή καθοδήγηση, χωρίς υπερβολική πίεση και με σεβασμό στους ατομικούς ρυθμούς και ανάγκες.

Παράλληλα, η υπερβολική προσήλωση στην επιτυχία, η σωματική καταπόνηση και οι ακατάλληλες συγκρίσεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε ψυχικές πιέσεις και απογοητεύσεις.

Η σωστή υποστήριξη από τους γονείς, τους δασκάλους και τους προπονητές είναι καθοριστική για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών σε αυτές τις δραστηριότητες, εξασφαλίζοντας ότι θα μπορέσουν να απολαύσουν τα οφέλη τους χωρίς να πλήττεται η ψυχολογική τους ευημερία. 

Σχετική Βιβλιογραφία

"Psychology of Sport and Exercise" – Le Unruh, M. and Schreiber, R. (2017). 

"The Dance Experience: Insights into History, Culture and Creativity" – Myron Howard Nadel (2014). 

"Sport Psychology: Concepts and Applications" – Richard H. Cox (2012). 

"The Impact of Physical Activity on Mental Well-Being in Children" – Biddle, S. J. H., & Asare, M. (2011). International Journal of Pediatrics and Adolescent Medicine. 

"Dance as an Instrument for Psychological and Emotional Growth" – Krasnow, D. (2014). American Journal of Dance Therapy. 

"Physical Activity and Mental Health in Children and Adolescents: An Overview of Review Articles" – M. L. Rees, R. B. Brooks, and A. B. Farrow (2013). Psychology of Sport and Exercise.

"The Psychological and Emotional Benefits of Dance" – American Dance Therapy Association (2018). 

"How Physical Activity Benefits Mental Health in Children" – The Royal Society for Public Health (2019). 

"Child Development and Physical Activity" – Centers for Disease Control and Prevention (CDC) (2020)