Σχιζοφρένεια, ο πλήρης οδηγός: αίτια, συμπτώματα, τύποι σχιζοφρένειας. Η υπόθεση της ντοπαμίνης.

Ακρόαση άρθρου......

Όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια, φλέγον θέμα της ψυχιατρικής και της ψυχολογίας αποτελεί η σχιζοφρένεια. Τι είναι όμως σχιζοφρένεια; Ποια τα συμπτώματα και ποια τα αίτιά της; Υπάρχει θεραπεία για αυτή την ασθένεια; Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα, πρόκειται να απαντηθούν παρακάτω βάση ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί.

Ο όρος σχιζοφρένεια, αφορά μία σειρά ψυχωσικών διαταραχών με ποικίλες γνωστικές, συναισθηματικές και συμπεριφοριστικές εκδηλώσεις. Στην σχιζοφρένεια προσωπικά, κοινωνικά και επαγγελματικά, το άτομο λειτουργεί χειρότερα λόγω περίεργων αντιλήψεων, διαταραγμένων σκέψεων, ασυνήθιστων συναισθημάτων και προβλήματα ομιλίας – κινητικά (Comer, 2013). Αρχικά σχιζοφρένεια σήμαινε πρώιμη άνοια και υποστηρίχθηκε από τους Morel(1860), Kraepelin(1899), ο οποίος και τη διέδωσε, και Bleuler(1911), που εισήγαγε πρώτος τον όρο σχιζοφρένεια.

Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας

Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας είναι σύνθετα και ποικίλα. Σε ασθενείς με σχιζοφρένεια παρατηρείται κατάργηση της συνοχής ανάμεσα στο συναίσθημα, τη σκέψη και τη λειτουργικότητά τους. Επίσης, παρουσιάζουν παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις οπτικές, ακουστικές αλλά και οσφρητικές. Ορισμένες φορές οι ασθενείς είναι υπερκινητικοί, επιθετικοί και επικίνδυνοι για τον εαυτό και τους γύρω τους, ενώ άλλες φορές είναι ήρεμοι. Έχουν διαταραχές ομιλίας όπως ηχολαλία (επαναλαμβάνουν λέξεις που ακούνε) και ηχοπραξία (επαναλαμβάνουν κινήσεις των άλλων).

Τέλος, συναντώνται κοινωνικά αποξενωμένοι. Η ασθένεια αυτή, πλήττει το 1% του πληθυσμού παγκοσμίως με συνήθη έναρξη των συμπτωμάτων κατά την εφηβική ή νεαρή ενήλικη ηλικία. Στους προέφηβους, στους έφηβους και σε ενήλικες, έχει βρεθεί σε συνεπή ευρήματα νευροαπεικονίσεων ότι υφίστανται αλλαγές στον προμετωπιαίο φλοιό και έχουν μικρότερο ιππόκαμπο. Οι αναλογίες εμφάνισης της σχιζοφρένειας ανάμεσα στα δύο φύλα είναι ίσες. Βέβαια, από περίπτωση σε περίπτωση διαφέρουν σημαντικά τα συμπτώματα αλλά και η πορεία της ασθένειας.

Κατηγορίες συμπτωμάτων σχιζοφρένειας

Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας διακρίνονται σε αρνητικά, θετικά και ψυχοκινητικά. Οι σχιζοφρενείς με αρνητικά συμπτώματα διακρίνονται από φτωχό λεξιλόγιο, απώλεια της βούλησης, κοινωνική απόσυρση, έλλειψη στόχων, δεν εκφράζουν αλλά ούτε βιώνουν συναισθήματα. Έχει υποστηριχθεί ότι τα αρνητικά συμπτώματα προκύπτουν από ανωμαλία στη δομή του εγκεφάλου.

Οι ασθενείς με θετικά συμπτώματα σχιζοφρένειας εμφανίζουν ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, δυσλειτουργία της σκέψης και του λόγου και απρόσφορο συναίσθημα. Έχει βρεθεί ότι τα θετικά συμπτώματα συνδέονται με την ανωμαλία στη νευροδιαβίβαση. Τα ψυχοκινητικά συμπτώματα αφορούν τις αδέξιες κινήσεις των ασθενών, τις επαναλαμβανόμενες χειρονομίες και εκφράσεις προσώπου. Αυτού του είδους τα συμπτώματα, μπορεί ορισμένες φορές να πάρουν ακραίες μορφές όπως συλλογικά ονομάζεται κατατονία.

Διάγνωση σχιζοφρένειας

Για να διαγνωσθεί ασθενής με σχιζοφρένεια, θα πρέπει σύμφωνα με το DSM 5, τα συμπτώματα να τα έχει για τουλάχιστον έξι μήνες, εκ τον οποίων τουλάχιστον στον πρώτο μήνα θα υπάρχουν μερικά από τα συμπτώματα σε πλήρη και ενεργή μορφή. Οι άνθρωποι με αυτή τη πάθηση, πρέπει να έχουν κάποια αλλοίωση στην δουλειά τους, στις κοινωνικές τους σχέσεις και στην ικανότητα να φροντίσουν τον εαυτό τους. Πρέπει να έχουν εννιά συμπτώματα για να διαγνωσθούν σχιζοφρενείς: ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, αποδιοργάνωση, μη φυσιολογικές κινήσεις, περιορισμένα συναισθήματα, μειωμένη γνωστική λειτουργία, κατάθλιψη, μανία και αβουλησία.

Το DSM 5 έχει βρει ότι υπάρχουν πέντε τύποι σχιζοφρένειας: αποδιοργανωτική, κατατονική, παρανοϊκή, αδιαφοροποίητη και υπολειμματική. 

Αποδιοργανωτική σχιζοφρένεια

Τα συμπτώματα της αποδιοργανωτικής σχιζοφρένειας είναι το απρόσφορο συναίσθημα, η σύγχυση και η ανοργάνωτη σκέψη και ομιλία. Επομένως, βάση αυτών των συμπτωμάτων, γίνεται κατανοητό ότι οι ασθενείς με αυτό το τύπο σχιζοφρένειας, έχουν κυρίως θετικά συμπτώματα. Φαίνεται να έχουν καλύτερη προνοσηρή λειτουργία και μεγαλύτερη πιθανότητα βελτίωσης συγκριτικά με τους άλλους τύπους. Ενδεχομένως, συνδέεται με βιοχημικές ανωμαλίες στον εγκέφαλο.

Κατατονική σχιζοφρένεια

Το κύριο χαρακτηριστικό της κατατονικής σχιζοφρένειας είναι οι ψυχοκινητικές διαταραχές. Οι ασθενείς με κατατονική σχιζοφρένεια βρίσκονται σε αποχαύνωση ή σε διέγερση και παρουσιάζουν ηχολαλία ή ηχοπραξία. Οπότε οι ασθενείς με τύπου δύο σχιζοφρένεια, εμφανίζουν αρνητικά συμπτώματα και τα συμπτώματα και η εκδήλωση αυτού του τύπου έχει βρεθεί να συνδέονται με δομικές ανωμαλίες στον εγκέφαλο.

Παρανοϊκή σχιζοφρένεια

Τα άτομα με παρανοϊκού τύπου σχιζοφρένεια, έχουν παρανοϊκές παραισθήσεις, ακουστικές ψευδαισθήσεις και παθολογικά παραληρήματα.

Αδιαφοροποίητη σχιζοφρένεια

Στην αδιαφοροποίητη σχιζοφρένεια, τα συμπτώματα είναι ασαφή γι’ αυτό και οι ασθενείς με αυτού του τύπου σχιζοφρένεια εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα με τα άλλα είδη αλλά τα συμπτώματα δεν εμπίπτουν ακριβώς.

Υπολειμματική σχιζοφρένεια

Τέλος, όταν τα συμπτώματα μειώνονται σε ισχύ αλλά ο αριθμός τους παραμένει ίδιος σε υπολειμματική μορφή, όταν εμφανίζουν τα αρνητικά συμπτώματα, με μειωμένα συναισθήματα και παράξενες σκέψεις, τότε οι ασθενείς λαμβάνουν διάγνωση υπολειμματικού τύπου σχιζοφρένειας.

Αιτιολογία σχιζοφρένειας

Οι θεωρητικοί από κάθε οπτική γωνία δίνουν και μια άλλη εξήγηση για το τι προκαλεί την σχιζοφρένεια. Άλλες εξηγήσεις δίνουν οι βιολόγοι, άλλες οι ψυχολόγοι και άλλες οι κοινωνικοπολιτισμικοί θεωρητικοί.

Βιολογικές αιτίες σχιζοφρένειας

Από βιολογικής σκοπιάς, υπάρχουν οι γενετικοί παράγοντες και η εγκεφαλική δραστηριότητα στην ανάπτυξη της διαταραχής. Υπάρχει 10% πιθανότητα κληρονόμησης της σχιζοφρένειας από συγγενείς πρώτου βαθμού, ακόμα και σε περίπτωση υιοθεσίας από υγιή άτομα λίγο μετά τη γέννησή του. Το ποσοστό αυτό μειώνεται στα 3% κληρονόμησης της ασθένειας όταν πρόκειται για συγγενείς δευτέρου βαθμού.

Έρευνες υιοθεσίας υπέδειξαν ότι το ενδεχόμενο ανάπτυξης της σχιζοφρένειας, αυξάνεται αν πάσχουν οι βιολογικοί γονείς από την ίδια ασθένεια και όχι οι θετοί γονείς. Ακόμη, το ποσοστό εκδήλωσης της σχιζοφρένειας αυξάνεται στους μονοωογενείς διδύμους και ανέρχεται στα 45% ενώ αντίθετα στους διζυγωτικούς διδύμους ανέρχεται στα 10%. Σε έρευνες που έχουν γίνει σε άτομα με σχιζοφρένεια, φάνηκε τα χρωμοσώματα 1, 6, 8, 10, 13, 15, 18, 20, 22 και το χρωμόσωμα Χ να σχετίζονται με την ασθένεια. Διάφορα γονίδια φαίνεται να σχετίζονται με τη διαταραχή αυτή, ωστόσο οι μηχανισμοί με τους οποίους συμβάλλουν στην εκδήλωση της ασθένειας είναι άγνωστοι. 

Ψυχολογικές αιτίες σχιζοφρένειας

Εκ ψυχολογικής όψεως, οι πιο ευρέως διαδεδομένες θεωρίες είναι η ψυχοδυναμική, η συμπεριφοριστική και η γνωστική θεωρία. Η αιτία πρόκλησης της σχιζοφρένειας βάση της ψυχοδυναμικής θεωρίας, προέρχεται από τον Freud ο οποίος πρότεινε ότι η σχιζοφρένεια περιλαμβάνει την παλινδρόμηση σε μια κατάσταση πρωτογενούς ναρκισσισμού και τις προσπάθειες για την αποκατάσταση ελέγχου του εαυτού.

Κύριο ρόλο στην ανάπτυξη της ασθένειας, διαδραματίζουν οι γονείς που έχουν παγερές εξουσιαστικές σχέσεις προς τα παιδιά τους. Σύμφωνα μάλιστα με τον Fromm-Reichmann, οι σχιζοφρενογενείς μητέρες συμβάλλουν στην πρόκληση της σχιζοφρένειας. Οι συμπεριφοριστές υποστηρίζουν ότι οι σχιζοφρενείς, αποτυγχάνουν να μαθαίνουν να παραστούν σε κοινωνικές νύξεις ενώ από τη γνωστική σκοπιά, υποστηρίζεται ότι η σχιζοφρένεια προκαλείται από βιολογικά αίτια.

Κοινωνικές αιτίες σχιζοφρένειας

Στην κοινωνικοπολιτισμική πλευρά υπάγονται οι πολυπολιτισμικοί παράγοντες, η κοινωνική επισήμανση και η οικογενειακή δυσλειτουργία. Η ασθένεια εμφανίζεται σε όλα τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα αλλά εντοπίζεται συχνότερα στα κατώτερα στρώματα. Αυτό έχει κάνει κάποιους ερευνητές να πιστεύουν ότι το άγχος για φτώχεια είναι η αιτία της διαταραχής. Βέβαια, αυτό μπορεί να σημαίνει και το αντίθετο, ότι δηλαδή η σχιζοφρένεια προκαλεί τους ασθενείς να πέσουν σε χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα ή να παραμείνουν σε φτωχό επίπεδο λόγω της ανικανότητας τους να λειτουργούν αποτελεσματικά, να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες και στην πραγματικότητα (θεωρία καθοδικής ολίσθησης). 

Περιβαλλοντικές αιτίες σχιζοφρένειας

Ως περιβαλλοντικοί παράγοντες νοούνται τα βιώματα του κάθε ατόμου. Έτσι ένας άνθρωπος μπορεί μεν να έχει κληρονομική προδιάθεση για την εκδήλωση σχιζοφρένειας αλλά σημαντικό ρόλο παίζει και η επίδραση του περιβάλλοντος. Τα βιώματα δηλαδή, ενός ανθρώπου(όπως το έντονο στρες) μπορεί να τον ωθούν στην εκδήλωση της ασθένειας αλλά μπορεί και να τον προλάβουν από την εκδήλωσή της(Gottesman & Bertelsen, 1989). Στους περιβαλλοντικούς παράγοντες εμπεριέχονται και περιγεννητικές επιπλοκές, λοιμώξεις στα πρώτα χρόνια της ζωής με μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας σε άτομα που γεννιούνται τον χειμώνα, τοξίνες, αυτοάνοσες αντιδράσεις, στρες, τραυματικές κακώσεις. Αυτές λοιπόν οι εμπειρίες φαίνεται να επηρεάζουν την ομαλή νευροαναπτυξιακή εξέλιξη οδηγώντας στη σχιζοφρένεια άτομα με γενετική προδιάθεση(Lezenweger, 2006).

 Το 3% των ατόμων που είναι χωρισμένοι ή σε διάσταση, παθαίνουν σχιζοφρένεια κάποια στιγμή στη ζωή τους, σε σύγκριση με το 1% των παντρεμένων και το 2% των ατόμων που παραμένουν ελεύθεροι(Solter et al, 2004). Και πάλι όμως, δεν είναι ξεκάθαρο αν τα προβλήματα του γάμου είναι αιτία ή το αποτέλεσμα εμφάνισης της σχιζοφρένειας. 

Η υπόθεση της ντοπαμίνης στη σχιζοφρένεια

Η ντοπαμίνη είναι μία οργανική ουσία που υπάγεται στις κατεχολαμίνες και στον εγκέφαλο λειτουργεί ως νευροδιαβιβαστής ο οποίος βρίσκεται στους υποδοχείς της στο μετασυναπτικό νευρώνα. Τα νευρικά κύτταρα χρησιμοποιούν αυτή την ουσία για την επίτευξη της μεταξύ τους επικοινωνίας. Η ντοπαμίνη, θεωρείται σημαντική για τα συστήματα του κινητικού ελέγχου και τη δραστηριότητα του στεφανιαίου συστήματος. Στον άνθρωπο έχουν αναγνωριστεί πέντε υποδοχείς ντοπαμίνης, οι D1, D2, D3, D4 και D5. Παράγεται σε αρκετές περιοχές του εγκεφάλου, κυρίως στη μέλαινα ουσία και στη κοιλιακή καλύπτρα. Αρκετοί υποστηρίζουν πως η υπερδραστηριότητα των ντοπαμινεργικών νευρώνων του στεφανιαίου συστήματος, σχετίζεται άμεσα με την σχιζοφρένεια.

Υπερ της θεωρίας της ντοπαμίνης

Η πιο διαδεδομένη ίσως αιτιολογική βιολογική υπόθεση είναι αυτή της ντοπαμίνης.

Η θεωρία συσχέτισης ντοπαμίνης και σχιζοφρένειας προέκυψε το 1960 λόγω της θεραπευτικής ισχύς των αντιψυχωτικών φαρμάκων, όπως η χλωροπροζαμίνη και η αλοπεριδόλη, που δρουν ως ανταγωνιστές των D2 υποδοχέων της ντοπαμίνης.

Πιο αναλυτικά, σε έρευνα που διεξήγαγαν οι Carlsson & Lindquist(1963), παρατήρησαν ότι η ρεζερπίνη και η χλωροπροζαμίνη ανταγωνίζονταν τη ντοπαμίνη σε επίπεδο συνάψεων αλλά βρήκαν ότι επιτυγχάνεται με διαφορετικό τρόπο. Η ρεζερπίνη μείωνε τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, ενώ η χλωροπροζαμίνη το κατάφερνε αυτό όταν προσδενόταν στους υποδοχείς της ντοπαμίνης. Οπότε υποστήριξαν ότι η χλωροπροζαμίνη είναι «αναστολέας υποδοχέων ντοπαμίνης», δηλαδή ότι συνδέεται με τους υποδοχείς της ντοπαμίνης χωρίς να τους ενεργοποιεί, παρεμποδίζοντας την λειτουργία και ενεργοποίησή της. Επίσης, αναθεώρησαν την άποψη ότι τα υψηλά επίπεδα ντοπαμίνης ήταν η αιτία δημιουργίας της σχιζοφρένειας, λέγοντας ότι κύριο παράγοντα ανάπτυξης της ασθένειας, έπαιζε η αυξημένη ενεργοποίηση των υποδοχέων ντοπαμίνης.

Υποστηρικτές της θεωρίας της ντοπαμίνης

Ακόμη, προτάθηκε ότι η σχιζοφρένεια προκαλείται περισσότερο από την υπερδραστηριότητα των D2 υποδοχέων ντοπαμίνης παρά από την υπερδραστηριότητα των υποδοχέων της ντοπαμίνης γενικά. Είχε παρατηρηθεί ότι οι D2 υποδοχείς της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο σχιζοφρενών είναι αυξημένοι κυρίως στον κερκοφόρο πυρήνα, τον επικλινή πυρήνα του διαφράγματος και την οσφρητική χώρα. Αυτά παρατηρήθηκαν με τη βοήθεια τομογραφίας που έκπεμπε ποζιτρόνια σε ασθενείς πριν ξεκινήσουν φαρμακευτική αγωγή.

Συμπερασματικά, στον εγκέφαλο σχιζοφρενών, υπάρχει δυσανάλογα αυξημένη πυκνότητα μόνο των D2 υποδοχέων της ντοπαμίνης. Η υπερέκκριση ντοπαμίνης μάλλον σχετίζεται με τα θετικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας ενώ η υποέκκριση σχετίζεται με τα αρνητικά, γεγονός που υποδεικνύει ότι υπάρχουν αντίστροφα επίπεδα φλοιώδους – υποφλοιώδους ντοπαμινεργικής δραστηριότητας.

Έρευνες θέλουν αίτιους και άλλους νευροδιαβιβαστές εκτός από την ντοπαμίνη όπως το γλουταμινικό οξύ (Tuominen et al, 2005), το GABA (Hashimoto et al, 2005) και τη σεροτονίνη (Snyder et al, 2002). Ακόμα, κλινική ένδειξη υπέρ της συσχέτισης αυτής, αποτελούν οι αμφεταμίνες που αυξάνουν την εξωκυττάρια συγκέντρωση της ντοπαμίνης, προκαλώντας ψυχωσικά συμπτώματα (Niddam et al, 1985. Srisurapanont et al, 2011). Επίσης, βρέθηκε ότι αντιψυχωτικά φάρμακα μείωναν τα συμπτώματα της αμφεταμινικής ψύχωσης όπως ακριβώς μείωναν και τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας.

Κατά της θεωρίας της ντοπαμίνης

Ωστόσο, με τη συγκεκριμένη θεωρία συσχέτισης της ντοπαμίνης με τη σχιζοφρένεια, προκύπτουν αρκετά προβλήματα: δεν έχει αποδειχθεί η αυξημένη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο σχιζοφρενών, τα φάρμακα αυτά δεν είναι ειδικά αντισχιζοφρενικά αλλά έχουν αντιψυχωτικά αποτελέσματα και σε άλλες διαταραχές όπως είναι η ψυχωτική κατάθλιψη και η μανία. Ακόμη, παρόλο που ο αποκλεισμός των υποδοχέων ντοπαμίνης φαίνεται να συνάδει με τα αντιψυχωτικά αποτελέσματα, αυτών των φαρμάκων, δεν έχει δειχθεί ότι με αυτό τον μηχανισμό υφίσταται βελτιώσεις η ψύχωση.

Εγκεφαλικές βλάβες

Σε αντίθεση με τους υποστηρικτές της ντοπαμίνης, διάφοροι επιστήμονες έχουν την πεποίθηση ότι η σχιζοφρένεια σχετίζεται με διάχυτες εγκεφαλικές βλάβες. Έχει αποδειχθεί ότι σε σχιζοφρενείς ασθενείς, συναντώνται διευρυμένες κοιλίες με αποτέλεσμα την μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος υφίσταται μείωση του όγκου σε 50 διαφορετικές περιοχές(Kubicki et al, 2007). Επίσης, σε μεταθανάτιες μελέτες, έχει βρεθεί ότι πολλά σημεία του εγκεφάλου, υφίστανται μείωση στον αριθμό των νευρώνων και στα νευρωνικά δίκτυα(Walker et al, 2004).

Οι υποστηρικτές της θεωρίας της ντοπαμίνης

Οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας, αναφέρουν δύο βασικά επιχειρήματα κατά της συσχέτισης της ασθένειας με την ντοπαμίνη: δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για συγκεκριμένες δομικές βλάβες στα ντοπαμινεργικά κυκλώματα (Nopoulis et al, 2001) και η συσχέτιση αυτή δεν ερμηνεύει το πρότυπο της διάχυτης εγκεφαλικής βλάβης που συχνά παρατηρείται. Συμπληρωματικά, μελέτες έχουν δείξει ότι η σχιζοφρένεια προκαλείται από ανωμαλίες στον ιππόκαμπο, την αμυγδαλή και τον θάλαμο.

Επιπρόσθετα, έχει λεχθεί ότι αν η θεωρία της ντοπαμίνης ήταν σωστή, τότε τα τυπικά νευροληπτικά φάρμακα θα έπρεπε να θεραπεύουν την ασθένεια. Ωστόσο, το γεγονός ότι κάποιο φάρμακο έχει καταστεί στατιστικά σημαντικό για τα ευεργετικά του αποτελέσματα, αυτό δε σημαίνει ότι η δράση και η αποτελεσματικότητά του είναι γενικευμένη (Adams et al, 2005). Η μη αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών, μπορεί να οφείλεται και στο γεγονός ότι αρκετοί ασθενείς διακόπτουν την φαρμακευτική αγωγή τους, λόγω των ανεπιθύμητων παρενεργειών τους.

Θεραπεία σχιζοφρένειας

Φαρμακευτική αγωγή - άτυπα και τυπικά αντιψυχωτικά

Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1950 ανακαλύφθηκε τυχαία το πρώτο αντιψυχωτικό φάρμακο για την σχιζοφρένεια, η χλωροπροζαμίνη. Αρχικά μια Γαλλική φαρμακευτική την χρησιμοποίησε ως αντιισταμινικό. Ωστόσο, ένας Γάλλος χειρούργος παρατήρησε ότι η χλωροπροζαμίνη είχε κατευναστική δράση σε ορισμένους ασθενείς και έτσι υπέθεσε πως έχει ηρεμιστική δράση σε ψυχωτικούς ανθρώπους. Αν και υπέθεσε λανθασμένα, είχαν ήδη ξεκινήσει έρευνες για να εξετάσουν την θεωρία του και αποδείχθηκε ότι το συγκεκριμένο φάρμακο μείωνε τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας, χωρίς όμως να θεραπεύει τους ασθενείς πλήρως από την συγκεκριμένη ασθένεια. 

Λίγο αργότερα, ένας αμερικάνος ψυχίατρος άρχισε να ασχολείται με μία ρίζα φιδόχορτου που το δραστικό συστατικό της ήταν η ρεζερπίνη. Έτσι, άρχισε να τη χορηγεί στους ασθενείς του και επιβεβαίωσε την αντιψυχωτική τους δράση. Παρ’ όλα αυτά, η ρεζερπίνη δεν χρησιμοποιείται πλέον στους σχιζοφρενείς διότι προκαλεί σημαντική πτώση της αρτηριακής πίεσης.

Το θέμα που προκύπτει με τα νευροληπτικά φάρμακα, είναι ότι δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικά σε όλους τους ασθενείς και ότι προκαλούν και άλλες ασθένειες. Σε έρευνα που πραγματοποίησαν οι Adams et al. (2005) για την χλωροπροζαμίνη, φάνηκε ότι στο διάστημα χορήγησης του φαρμάκου εντός των 6 μηνών, οι ασθενείς δεν παρουσίαζαν βελτίωση στην ασθένεια αλλά μετά το πέρας των 6 μηνών βοηθήθηκαν ποσοτικά ένας στους επτά ασθενείς. Ωστόσο, άλλες έρευνες δείχνουν τα αντιψυχωτικά φάρμακα να μειώνουν τα συμπτώματα τουλάχιστον στο 65% των ασθενών.

Άτυπα αντιψυχωτικά

Όσον αφορά τη δημιουργία και άλλων ασθενειών κατά τη χορήγηση των αντιψυχωτικών φαρμάκων, έχει παρατηρηθεί ότι τα άτυπα αντιψυχωτικά, παρόλο που προκαλούν διαβήτη και αύξηση βάρους, θεωρούνται καλύτερα για την θεραπεία των ασθενών και έχουν λιγότερες παρενέργειες σε αντίθεση με τα τυπικά αντιψυχωτικά που προκαλούν κινητικές διαταραχές αλλά φαίνεται να είναι λιγότερο αποτελεσματικά και με περισσότερες παρενέργειες.

Γενικά, τα αντιψυχωτικά είναι αποτελεσματικότερα στην αντιμετώπιση των θετικών συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας παρά στα αρνητικά. Ωστόσο, έχει υποστηριχθεί ότι τα άτυπα αντιψυχωτικά είναι πιο αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των αρνητικών συμπτωμάτων παρά τα τυπικά αντιψυχωτικά. Οι περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με σχιζοφρένεια, προτιμούν τα άτυπα φάρμακα.

Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία ωφελεί τους ασθενείς στο να μάθουν για την ασθένειά τους, να συμμετέχουν δραστικά στην θεραπεία, να σκέφτονται πιο ξεκάθαρα, να αλλάζουν την συμπεριφορά τους και να αντιμετωπίζουν το άγχος. Συχνά η ψυχοθεραπεία συναντάται με συνδυασμό των αντιψυχωτικών φαρμάκων. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε μέσω της γνωστικό-συμπεριφοριστικής θεραπείας, είτε μέσω της οικογενειακής θεραπείας ή μέσω της κοινωνικής θεραπείας.

Παρ’ όλα αυτά, μόνο το ένα τέταρτο των ασθενών αναρρώνουν πλήρως από την ασθένεια, ενώ η πλειοψηφία έχει έστω και κάποια συμπτώματα για το υπόλοιπο της ζωής του. Για να αναρρώσει κάποιος πλήρως από την ασθένεια θα πρέπει πριν από αυτή να είχε καλή προνοσηρή λειτουργία, η διαταραχή του να προήλθε από άγχος, απρόοπτα ή κατά τη διάρκεια της εφηβικής ηλικίας και να του χορηγήθηκε θεραπεία από το πρώτο στάδιο ακόμα(την πρόδρομη φάση).

Ελληνική βιβλιογραφία

Βάρβογλη Λ. (2006). Ερευνώντας τους λαβυρίνθους του εγκεφάλου. 1η έκδοση, Αθήνα, εκδόσεις Καστανιώτη.

Βαρτζόπουλος Γ., Διαλλίνα Μ. (2002). Σχιζοφρένεια φαινομενολογική και ψυχαναλυτική προσέγγιση. Αθήνα, εκδόσεις Καστανιώτη.

Μαυράκη Κ. – Σιάχου, (1997). Ψυχιατρική νοσηλευτική. Αθήνα, ιατρικές εκδόσεις Λίτσας.

Ξένη βιβλιογραφία

Cohen, A. S. & Minor K. S. (2010). Emotional experience in patients with schizophrenia revisited: Meta-analysis of laboratory studies. Schizophrenia Bulletin, 36, 143–150.

Glick I. & Dixon L. (2002). Patient and family support organization services should be included as part of treatment for the severely mentally ill. J Psychiatr Practice.

Kalat J. (2003). Βιολογική ψυχολογία. 2ος τόμος, 5η έκδοση. Αθήνα, εκδόσεις Έλλην.

Pinel P.J. (2011). Βιοψυχολογία. Ηράκλειο, εκδόσεις Έλλην.

Seeman P.(1982). Dopamine receptors and the dopamine hypothesis of schizophrenia. Department of Pharmacology, Faculty of Medicine, Medical Sciences Building, University of Toronto, Canada.

Walder D.J, Faraone S.V, et al. (2014). Schizophrenia Research. Genetic liability, prenatal health, stress and family environment: Risk factors in the Harvard Adolescent Family High Risk for Schizophrenia Study. Volume 157, Issues 1-3.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Τσομπάνη Θεοδώρα - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Τσομπάνη Θεοδώρα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Η Θεοδώρα Τσομπάνη είναι σύμβουλος ψυχικής υγείας , απόφοιτη του προγράμματος Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας (Diploma of higher Education in Psychology) και συνεργάτιδα του πολυχώρου ευεξίας και αυτοβελτιωσης Be With You. 

6945773883

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού