Και αν τελικά δεν είναι μόνο άγχος... αλλά ονομάζεται Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή;

Ακρόαση άρθρου......

Το άγχος αποτελεί μια φυσιολογική και προσαρμοστική αντίδραση του σώματος και του νου σε καταστάσεις πίεσης ή απειλής.

Στην πραγματικότητα το άγχος λειτουργεί ως μηχανισμός επιβίωσης, προετοιμάζοντας το σώμα να αντιδράσει σε επικίνδυνες ή απαιτητικές καταστάσεις.

Το άγχος ενεργοποιεί το εσωτερικό σύστημα αυτοπροστασίας μας, γνωστό και ως αντίδραση «πάλης ή φυγής» (“fight or flight” response), που ουσιαστικά πρόκειται για μια βιολογικά και εξελικτικά αντίδραση του οργανισμού μας,  έναν «εσωτερικό συναγερμό» που ενεργοποιείται όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάτι που μπορεί να μας βλάψει.

Όμως... ο επαναλαμβανόμενος αρνητικός τρόπος σκέψης, οι επαναλαμβανόμενες αρνητικές σκέψεις, ο μόνιμος φόβος, το μόνιμο άγχος μπορεί να βλάψει τις νευρικές δομές που ρυθμίζουν τα συναισθήματα και τη μνήμη, με αποτέλεσμα ακόμα και όταν το άγχος και η ανησυχία είναι εντελώς υποθετικά, η αμυγδαλή και ο θάλαμος να μην μπορούν να διαφοροποιήσουν το υποθετικό από το πραγματικό.

Πότε όμως το άγχος γίνεται διαταραχή;

Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή είναι μια ψυχική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό, χρόνιο άγχος και ανησυχία για διάφορες πτυχές της ζωής (π.χ. υγεία, οικογένεια, επαγγελματική ζωή, οικονομική κατάσταση) χωρίς απαραίτητα να υπάρχει συγκεκριμένος λόγος.

Τα άτομα με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή βιώνουν διαρκώς ένα αίσθημα ανησυχίας, με τις ανησυχίες του ατόμου όμως να φαίνονται δυσανάλογες με την πραγματική πιθανότητα να συμβεί κάτι κακό. . . αλλά το άτομο δυσκολεύεται να ελέγξει τα συναισθήματά του και τις σκέψεις του, δυσκολεύεται να πιστέψει πως δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος ανησυχίας.

Στη σκέψη των ατόμων που βιώνουν γενικευμένο άγχος, επικρατούν αόριστοι και ευμετάβλητοι φόβοι επικείμενων κινδύνων. Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης διαταραχής είναι  ότι το άγχος δεν εμφανίζεται μόνο σε ορισμένες συνθήκες ούτε βελτιώνεται υπό ορισμένες περιστάσεις. .  αντίθετα είναι διάχυτο και αποτελεί διαρκές βίωμα. Ως εκ τούτου, το άτομο αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει και να περιορίσει την ανησυχία του και τις σκέψεις του .

Η διάγνωση της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής τίθεται μόνο αν:

• τα συμπτώματα έχουν διάρκεια τουλάχιστον 6 μήνες
• προκαλούν κλινικά σημαντική δυσφορία ή έκπτωση της λειτουργικότητας σε σημαντικούς τομείς (κοινωνικό, επαγγελματικό)
• υπάρχουν τουλάχιστον τρία από τα διαγνωστικά συμπτώματα (όπως εύκολη κόπωση, δυσκολία στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα, μυϊκή ένταση, διαταραχές ύπνου)
• η διαταραχή δεν οφείλεται σε σωματική νόσο (π.χ. υπερθυρεοειδισμός) ή επίδραση ουσίας, διαταραχή διάθεσης, ψυχωτική διαταραχή, αναπτυξιακή διαταραχή.

Αν εστιάζαμε στην κλινική εικόνα του ατόμου θα περιμέναμε να δούμε συμπτώματα όπως διάχυτη και ανεξέλεγκτη ανησυχία, παρατεταμένη διάρκεια, αδυναμία χαλάρωσης, διαρκής υπεραγρύπνηση, δυσκολία συγκέντρωσης, συμπεριφορές αποφυγής, αναποφασιστικότητα και φόβος λήψης λάθους απόφασης, αίσθηση επικείμενης καταστροφής .

Ανάμεσα στα σωματικά συμπτώματα που παρατηρούνται είναι ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρόμο, δυσκολία στην αναπνοή, αίσθημα ζάλης, ναυτία, ξηροστομία, κεφαλαλγίες, διάχυτοι μυϊκοί πόνοι, αυχεναλγίες, κόπωση, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, χρόνιο πόνο, διαταραχές πρόσληψης τροφής και διαταραχές ύπνου.

Συχνά οι άνθρωποι που βιώνουν υψηλά επίπεδα άγχους ή πάσχουν από γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, προσπαθούν να εντοπίσουν τις αιτίες του άγχους τους ή να το συσχετίσουν με γνωσιακά μοτίβα ή σχετικές πυρηνικές πεποιθήσεις.

Ανάμεσα σε αυτά που ενοχοποιούνται είναι η τελειοθηρία, η χαμηλή ανοχή στην αβεβαιότητα, η ανάγκη ελέγχου, η αυστηρή αυτοκριτική, η χαμηλή αυτοεικόνα. Καθοριστικό ρόλο επίσης φαίνεται να διαδραματίζουν οι υπερ προστατευτικοί ή αγχώδεις γονείς, οι υπερβολικά επικριτικοί γονείς, η συνεχής έκθεση σε στρεσογόνα περιβάλλοντα, αλλά και οι τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος.

Αν αναρωτιέσαι ποιες στρατηγικές θα σε βοηθούσαν να αντιμετωπίσεις το έντονο άγχος και τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, θα σκεφτόμουν πως αντί να προσπαθούμε να εξαλείψουμε κάθε σκέψη αγχογόνα, θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να δοκιμάσουμε να μείνουμε με το δυσφορικό συναίσθημα. Να αντέξουμε και να αναπτύξουμε ανοχή στην αβεβαιότητα και στα αγχογόνα σενάρια.

Ανάμεσα στις υπόλοιπες τεχνικές που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, είναι πάντα βοηθητικές η άσκηση και η φυσική δραστηριότητα, οι τεχνικές αναπνοής και χαλάρωσης, η σωστή διατροφή, ο επαρκής ύπνος και η τήρηση μιας ρουτίνας ύπνου, η ύπαρξη συμμάχων, ο διαλογισμός και η ενσυνειδητότητα, η διαχείριση του χρόνου και της καθημερινότητάς μας, η ύπαρξη προτεραιοτήτων, η ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας.

«Εάν δεν εκτιμήσεις την αξία του εαυτού σου, δεν θα εκτιμήσεις την αξία του χρόνου σου. Και αν δεν εκτιμήσεις την αξία του χρόνου σου, δεν θα κάνεις ποτέ τίποτα με αυτόν», έχει πει ο Σκωτ Πεκ και δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο, γιατί ίσως με αυτό τον τρόπο μας κινητοποιεί να σκεφτούμε τη διαχείριση του άγχους με επίκεντρο εμάς και τις προτεραιότητες της ζωής μας... και αυτό που ίσως είναι εξαιρετικό να έχουμε πάντα στο μυαλό μας είναι πως ο πραγματικός μας στόχος δεν θα πρέπει να είναι η εξαφάνιση του άγχους, ούτε να ικανοποιήσουμε τα ερωτήματα που θέτει μόνιμα το άγχος.

Ο πραγματικός μας στόχος στη διαχείριση του άγχους θα πρέπει να είναι η ρύθμιση των συναισθημάτων μας και η ανάπτυξη τρόπων για να το διαχειριζόμαστε με έναν υγιή τρόπο , μετατρέποντάς το από εχθρό σε σύμμαχο, από μόνιμο φόβο σε κινητοποίηση αντιμετώπισης των μύχιων σκέψεών μας.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Σολταρίδου Ελένη - Ψυχολόγος

Σολταρίδου Ελένη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, Msc, με γραφείο σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα.  Υποψήφια διδάκτωρ Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Εξειδίκευση στη Διαχείριση Αγχωδών Διαταραχών και στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία.

2310.450091

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού