Γιατί αντιστέκονται οι περισσότεροι άνθρωποι στη ζωή;

Ακρόαση άρθρου......

Δεν είναι ο θάνατος ο μεγαλύτερός μας φόβος, αλλά το ρίσκο της ζωής: ο κίνδυνος να είμαστε ζωντανοί και να εκφράσουμε την αληθινή μας φύση. Το να είμαστε ο εαυτός μας -να ποιος είναι ο φόβος μας.

Έχουμε μάθει να ζούμε προσπαθώντας να ικανοποιήσουμε τις απαιτήσεις των άλλων. Έχουμε μάθει να ζούμε βάσει ξένων αντιλήψεων από φόβο ότι δεν θα γίνουμε αποδεκτοί ή άξιοι της αγάπης κάποιου άλλου.

Η πλαστή εικόνα του εαυτού μας

Κατά τη διάρκεια της εξημέρωσης σχηματίζουμε μια εικόνα της τελειότητας, την οποία κάνουμε πρότυπό μας. Δημιουργούμε αυτή την εικόνα του πώς θα έπρεπε να είμαστε ώστε να γίνουμε αποδεκτοί από όλους. Θέλουμε κυρίως να ευχαριστήσουμε αυτούς που μας αγαπούν: τη μαμά και τον μπαμπά, τα αδέλφια, τον δάσκαλο, τον ιερέα.

Προσπαθώντας να είμαστε αντάξιοί τους, πλάθουμε μια εικόνα πλαστή. Μια εικόνα τελειότητας, που όμως δεν μας ταιριάζει. Πλάθουμε αυτή την εικόνα, αλλά είναι μια εικόνα. Ποτέ δεν θα καταφέρουμε να γίνουμε τέλοιοι από αυτή την άποψη - ποτέ!

Ως ατελείς, λοιπόν, απορρίπτουμε τον εαυτό μας. Και το επίπεδο της αυτοαπόρριψης εξαρτάται από το πόσο αποτελεσματικοί ήταν οι ενήλικοι που βάλθηκαν να διαλύσουν την ακεραιότητά μας. Μετά την εξημέρωση, δεν έχει σημασία το αν είμαστε άξιοι για κάποιον άλλον.

Δεν είμαστε αρκετά άξιοι για τον εαυτό μας, επειδή δεν ταιριάζουμε με την εικόνα της τελειότητας που εμείς οι ίδιοι πλάσαμε.

Δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας, επειδή δεν είναι αυτό που θα θέλαμε να είναι ή μάλλον αυτό που πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να είναι. Δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας που δεν είναι τέλειος.

Ξέρουμε ότι δεν είμαστε εκείνο που, υποτίθεται, θα έπρεπε να είμαστε κι έτσι νιώθουμε κίβδηλοι και ανειλικρινείς. Πασχίζουμε να κρυφτούμε, παριστάνοντας κάτι που δεν είμαστε. Το αποτέλεσμα είναι να αισθανόμαστε μη αυθεντικοί και να φοράμε κοινωνικές μάσκες για να μην μπορεί να το αντιληφθεί αυτό ο περίγυρός μας. Τρέμουμε στην ιδέα ότι κάποιος ίσως καταλάβει ότι δεν είμαστε αυτό που δείχνουμε. Επίσης, κρίνουμε τους άλλους βάσει της δικής μας εικόνας περί τελειότητας και, φυσικά, αποδεικνύονται κι εκείνοι ατελείς.

Αυτοαπόρριψη

Ταπεινώνουμε τους εαυτούς μας μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουμε τους άλλους. Συχνά βλάπτουμε ακόμη και το ίδιο μας το σώμα, ώστε να γίνουμε αποδεκτοί. Βλέπουμε εφήβους να παίρνουν ναρκωτικά για να μην τους απορρίψουν οι συνομήλικοί τους. Δεν συνειδητοποιούν πως το πρόβλημα είναι ότι δεν αποδέχονται οι ίδιοι τον εαυτό τους.

Απορρίπτουν τον εαυτό τους επειδή δεν είναι ό,τι παριστάνουν ότι είναι. Επιθυμούν να είναι κάπως κι επειδή δεν είναι, κουβαλούν μέσα τους το φορτίο της ντροπής και της ενοχής.

Οι άνθρωποι τιμωρούν αδιάκοπα τον εαυτό τους, επειδή δεν είναι αυτό που πιστεύουν ότι θα έπρεπε να είναι. Γίνονται αυτοκαταστροφικοί και χρησιμοποιούν και άλλους άνθρωπους ως μέσα για την καταστροφή τους.

Αυτοκακοποίηση

Κανείς, όμως, δεν μπορεί να μας κακοποιήσει όσο ο ίδιος μας ο εαυτός -και αυτό το πετυχαίνουν ο Κριτής, το θύμα και το σύστημα των πεποιθήσεών μας. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν άνθρωποι που έπεσαν θύματα κακοποίησης από τον σύζυγο, τη μητέρα ή τον πατέρα τους, αλλά γνωρίζουμε καλά ότι εμείς οι ίδιοι έχουμε κακοποιήσει πολύ περισσότερο τον εαυτό μας.

Ο Κριτής μέσα μας είναι ο πιο ανελέητος που υπήρξε ποτέ. Αν κάνουμε ένα λάθος μπροστά σε άλλους, προσπαθούμε να το αρνηθούμε και να το συγκαλύψουμε. Μόλις, όμως, βρέθουμε μόνοι, ο Κριτής βγαίνει στην επιφάνεια φέρνοντας μαζί του και την ενοχή, κι εμείς νιώθουμε ηλίθιοι, ανίκανοι, απορριπτέοι.

Κάνεις δεν σας έχει κακοποιήσει ποτέ τόσο όσο έχετε κακοποίησει εσείς τον εαυτό σας. Και το όριο κακοποίησης του εαυτού μας ισούται με το όριο που θα επιτρέπατε σε κάποιον άλλον να φτάσει. Αν κάποιος σας κακοποιεί λίγο περισσότερο απ' ό,τι κακοποιείτε εσείς τον εαυτό σας, θα είστε πρόθυμοι να διατηρήσετε αιώνια αυτή τη σχέση.

Αν κακοποιείτε υπερβολικά τον εαυτό σας, μπορείτε να ανεχτείτε ακόμα και κάποιον που σας φέρεται βίαια, σας χτυπάει και σας εξευτελίζει. Γιατί; Επειδή το σύστημα των πεποιθήσεών σας λέει: «Το αξίζω. Αυτός/ή μου κάνει χάρη που είναι μαζί μου. Δεν αξίζω ούτε την αγάπη ούτε τον σεβασμό κανενός».

Νιώθουμε την ανάγκη να είμαστε αποδεκτοί κι αγαπητοί από τους άλλους, αλλά δεν μπορούμε να δεχτούμε και να αγαπήσουμε τον εαυτό μας. Όσο περισσότερο αγαπάμε τον εαυτό μας, τόσο λιγότερο τον κακοποιούμε. Η αυτοκακοποίηση προέρχεται από την απόρριψη του εαυτού και αυτή με τη σειρά της προέρχεται από μια εικόνα του τέλειου και ποτέ δεν μπορούμε να φτάσουμε.

Το πρότυπο της τελειότητας που έχουμε δημιουργήσει είναι ο λόγος για τον οποίο δεν απορρίπτουμε τον εαυτό μας - ο λόγος για τον οποίο δεν αποδεχόμαστε ούτε τον εαυτό μας ούτε τους άλλους όπως πραγματικά είναι. 

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Οι τέσσερις συμφωνίες που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.