Tα προβλήματα των σύγχρονων ζευγαριών και ο ρόλος της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας ζεύγους

Ακρόαση άρθρου......

Οι σχέσεις των ζευγαριών στη σύγχρονη εποχή αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις, οι οποίες απορρέουν από κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές αλλαγές.

Παράγοντες όπως η πίεση της καθημερινότητας, η επαγγελματική αβεβαιότητα, η επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η αναδιαμόρφωση των ρόλων των φύλων επηρεάζουν τη δυναμική των σύγχρονων σχέσεων (Markman et al., 2010).

Συχνά ακούμε μητέρες οι οποίες είναι εξαντλημένες από τους πολλαπλούς ρόλους που αναλαμβάνουν, πατέρες οι οποίοι προσπαθούν να ακολουθήσουν έναν τρόπο γονεϊκότητας διαφορετικό από αυτόν με τον οποίον μεγάλωσαν, παιδιά που εμφανίζουν συναισθηματικές δυσκολίες λόγω των σχέσεων των γονέων.

Η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία ζεύγους (Cognitive Behavioral Couple Therapy - CBCT) προσφέρει μια αποτελεσματική προσέγγιση για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, βοηθώντας τα ζευγάρια να αναπτύξουν πιο υγιείς τρόπους επικοινωνίας και να διαχειριστούν τις συγκρούσεις τους (Epstein & Baucom, 2002).

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η ανάλυση των σημαντικότερων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα σύγχρονα ζευγάρια και η διερεύνηση του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία στη βελτίωση της σχέσης.

Βασικά Προβλήματα που Αντιμετωπίζουν τα Σύγχρονα Ζευγάρια

Αρχικά, η επικοινωνία αποτελεί τη βάση μιας υγιούς σχέσης, όμως πολλές φορές τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αποτελεσματική έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων τους.

Παράγοντες όπως η έλλειψη ενεργητικής ακρόασης, η παρερμηνεία των προθέσεων του συντρόφου και η συναισθηματική αποστασιοποίηση μπορούν να οδηγήσουν σε εντάσεις και απογοήτευση (Gottman, 1999).

Έρευνες δείχνουν ότι η κακή επικοινωνία μπορεί να προκαλέσει αυξημένα επίπεδα άγχους, μειωμένη ικανοποίηση από τη σχέση και σταδιακή συναισθηματική απομάκρυνση (Markman et al., 2010).

Οι άνθρωποι συχνά φοβούνται την επικοινωνία νομίζοντας ότι θα καταλήξει σε σύγκρουση ή την αποφεύγουν πιστεύοντας πως έτσι τα προβλήματα θα λυθούν αν δεν δοθεί βαρύτητα σε αυτά.

Αυτό γνωρίζουμε πως οδηγεί σε μεγέθυνση των προβλημάτων επικοινωνίας, σε συναισθηματική απόσταση του ζευγαριού χαρακτηριστικά που όταν υπάρχουν σε μια σχέση είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε έλλειψη ικανοποίησης από τη σχέση.

Επιπρόσθετα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν επηρεάσει τις διαπροσωπικές σχέσεις, δημιουργώντας νέες προκλήσεις και επηρεάζοντας τον τρόπο επικοινωνίας των ζευγαριών. Η αυξημένη χρήση τους έχει συνδεθεί με ζητήματα εμπιστοσύνης, ζήλιας και αποξένωσης μεταξύ των συντρόφων (Felmlee & Faris, 2016).

Πολλά ζευγάρια συγκρίνουν τη σχέση τους με τις εξιδανικευμένες εικόνες που προβάλλονται στα κοινωνικά δίκτυα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες και μειωμένη ικανοποίηση από τη σχέση. Ένα άλλο παράπονο που συχνά αναφέρουν τα ζευγάρια στις συνεδρίες είναι πως η ύπαρξη του κινητού έχει εμποδίσει ουσιαστικά την επικοινωνία του ζευγαριού καθώς πολλές φορές τα μέλη του ζεύγους περνούν χρόνο μπροστά σε μια οθόνη που τους χαλαρώνει αλλά παράλληλα οδηγεί σε χάσμα στην αλληλεπίδραση και στην επικοινωνία του ζευγαριού.

Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα σύγχρονα ζευγάρια είναι οι οικονομικές συνθήκες. Η οικονομική σταθερότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην ποιότητα της σχέσης.

Η ανεργία, οι χαμηλοί μισθοί και η αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένο στρες, το οποίο επηρεάζει τη δυναμική του ζευγαριού (Conger et al., 1999). Οι οικονομικές δυσκολίες συχνά προκαλούν συγκρούσεις και δημιουργούν προβλήματα στην κατανομή των οικογενειακών ευθυνών.

Οι εργασιακές συνθήκες τη σύγχρονη εποχή συνήθως δεν διευκολύνουν τους γονείς, επιφορτίζοντας τους με ένα επιπλέον άγχος και με πιθανές συγκρούσεις ανάμεσα στο ζευγάρι σχετικά με το ποιος θα αναλάβει τις αρμοδιότητες που αφορούν τις υποχρώσεις ει της οικογένειας.

Στην σκληρή σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα στην Ελλάδα οι γονείς έχουν περιορισμένες άδειες για να είναι δίπλα στα παιδιά τους όταν αρρωσταίνουν, ή όταν είναι κλειστά τα σχολεία με αποτέλεσμα πολλές φορές ένας απο τους δύο γονείς να πρέπει να μείνει εκτός εργασίας για αυτόν τον λόγο γεγονός που οδηγεί σε οικονομική δυσπραγία.

Οι γιαγιάδες και οι παππούδες πολλές φορές καλούνται να συμπληρώσουν τα κενά τουκοινωνικού συστήματος υποστήριξης των γονέων όμως και αυτοί πλέον για διάφορους λόγους δεν είναι τόσο διαθέσιμοι όσο ήταν τα προηγούμενα χρόνια.

Επιπλέον, οι αλλαγές στους κοινωνικούς ρόλους των φύλων έχουν επηρεάσει τις σχέσεις. Οι γυναίκες συμμετέχουν περισσότερο στην αγορά εργασίας, ενώ οι άνδρες αναλαμβάνουν αυξημένες ευθύνες στο σπίτι και στη φροντίδα των παιδιών (Pleck, 2010).

Οι αλλαγές αυτές, αν και θετικές, μπορεί να προκαλέσουν εντάσεις καθώς οι σύντροφοι προσπαθούν να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις και προσδοκίες. Τα σύγχρονα ζευγάρια παρότι κάνουν μεγάλες προσπάθειες να ακολουθήσουν την δική τους πορεία στη δημιουργία οικογένειας, κουβαλούν πρότυπα και αντιλήψεις προηγούμενων γενεών που πολλές φορές είναι δύσκολο να αποτινάξουν.

Ο Ρόλος της Γνωστικής Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας Ζεύγους

Η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία ζεύγους (CBCT) εστιάζει στην αναγνώριση και τροποποίηση των δυσλειτουργικών σκέψεων και συμπεριφορών που επιβαρύνουν τη σχέση (Epstein & Baucom, 2002).

Ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί αυτό είναι μέσω της βελτίωσης της επικοινωνίας.

Η CBCT διδάσκει στα ζευγάρια τεχνικές ενεργητικής ακρόασης και αποτελεσματικής έκφρασης των συναισθημάτων. Τα ζευγάρια μαθαίνουν να διατυπώνουν τις ανάγκες τους χωρίς να κατηγορούν ή να επιτίθενται στον σύντροφό τους, ενισχύοντας έτσι την κατανόηση και την εγγύτητα (Jacobson & Christensen, 1996).

Ένας άλλος τρόπος με τον οποίον η CBCT βοηθά τα ζευγάρια να αναγνωρίσουν τα δυσλειτουργικά μοτίβα σκέψης που εντείνουν τις συγκρούσεις κι έτσι να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις τους πιο αποτελεσματικά. Μέσω γνωστικών αναδιαμορφώσεων, οι σύντροφοι μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τις διαφωνίες τους με εποικοδομητικό τρόπο, μειώνοντας την ένταση και ενισχύοντας τη συνεργασία (Doss et al., 2005).

Επιπλέον στόχος της θεραπείας είναι η ανάπτυξη εμπιστοσύνης και συναισθηματικής σύνδεσης. Η CBCT προάγει την κατανόηση των συναισθημάτων του συντρόφου, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και την εγγύτητα στη σχέση (Baucom et al., 2012). Μέσω θεραπευτικών ασκήσεων, τα ζευγάρια μαθαίνουν να διαχειρίζονται τη ζήλια και να αναπτύσσουν βαθύτερη συναισθηματική σύνδεση (Johnson, 2004).

Κλείνοντας, τα σύγχρονα ζευγάρια αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις που επηρεάζουν τη σταθερότητα και την ποιότητα της σχέσης τους. Η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία προσφέρει αποδεδειγμένες στρατηγικές που βοηθούν στη βελτίωση της επικοινωνίας, στη διαχείριση των συγκρούσεων και στην ενίσχυση της συναισθηματικής σύνδεσης.

Με την κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση, τα ζευγάρια μπορούν να αναπτύξουν τις απαραίτητες δεξιότητες για μια ισορροπημένη και υγιή σχέση η οποία περιλαμβάνει την ανοιχτή επικοινωνία, τη διάθεση για κατανόηση και επίλυση των προβλημάτων απο κοινού.

Βιβλιογραφία

Baucom, D. H., Epstein, N., Kirby, J. S., & LaTaillade, J. J. (2012). Cognitive-behavioral couple therapy. In A. S. Gurman (Ed.), Clinical handbook of couple therapy (pp. 23-58). Guilford Press.
Conger, R. D., Conger, K. J., & Martin, M. J. (1999). Socioeconomic status, family processes, and individual development. Journal of Marriage and Family, 61(3), 685-699.
Doss, B. D., Simpson, L. E., & Christensen, A. (2005). Why do couples seek marital therapy? Professional Psychology: Research and Practice, 36(6), 608–614.