Νευρική Ανορεξία: Τι είναι, τι οδηγεί σε αυτήν και ποια η Θεραπεία;

Ακρόαση άρθρου......

Στις μέρες μας γίνεται ολοένα και δυσκολότερο να αγνοήσουμε το φαινόμενο της νευρικής ανορεξίας. Ενώ το όνομα της ανορεξίας αναφέρεται σε έλλειψη ή μείωση της όρεξης, στην πραγματικότητα οι ασθενείς μειώνουν σκόπιμα τη σίτιση αν και υπάρχει η αίσθηση της πείνας. Η μείωση ή η συνολική απώλεια της όρεξης συμβαίνει σε πιο προχωρημένα στάδια υποσιτισμού.

Νευρική ανορεξία

Πρόκειται για μία σοβαρή διατροφική διαταραχή η οποία χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενη άρνηση φαγητού προκειμένου να επιτευχθεί ένα χαμηλό αλλά ιδιαίτερα επικίνδυνο βάρος. Τα άτομα με νευρική ανορεξία διακατέχονται από επίμονο και έντονο φόβο για την αύξηση του βάρους τους ακόμη κι αν ζυγίζουν αρκετά λιγότερο από το κανονικό.

Χαρακτηρίζονται από διαστρεβλωμένη εικόνα του σώματός τους, του βάρους, του μεγέθους και του σχήματος του σώματός τους, βλέποντας τον εαυτό τους ως υπέρβαρους.

Εξαιτίας αυτών, ξεκινούν μια προοδευτική μείωση πρόσληψης τροφής, εξαιρώντας κυρίως τροφές που περιέχουν υψηλή θερμιδική αξία.

Πολλές φορές τα άτομα με ανορεξία, κάνουν εσκεμμένα εμετό, χρησιμοποιούν καθαρτικά, διουρητικά ή ασκούνται υπερβολικά και επίσης δεν έχουν επίγνωση του σοβαρά χαμηλού σωματικού τους βάρους, ή το αρνούνται και δικαιολογούν την απώλεια βάρους τους με παράλογα επιχειρήματα.

Η νευρική ανορεξία κατέχει τις πρώτες θέσεις θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές διαταραχές (έως και 18% θνησιμότητα μακροπρόθεσμα). Παρόλο που οι διατροφικές διαταραχές μπορούν να εμφανισθούν σε οποιαδήποτε ηλικία, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος σε παιδιά 13 – 17 ετών.

Βάση των επιδημιολογικών στοιχείων του 2006, βρέθηκε ότι το 1,2 – 2,2% του γυναικείου πληθυσμού, κάποια στιγμή της ζωής τους θα προσβληθούν από ανορεξία (στις 1000 γυναίκες δηλαδή οι 12 -22). Για τον ανδρικό πληθυσμό το ποσοστό ανέρχεται στο 0,3%.

Ενδείξεις νευρικής ανορεξίας

Θερμή παράκληση να διαβάσετε αυτά που ακολουθούν. Η έγκαιρη αναγνώριση και η αντιμετώπισή της όσο βρίσκεται στα πρώτα στάδια, είναι μεγίστης σημασίας. Γονείς, εκπαιδευτικοί, γιατροί, προπονητές θα πρέπει να αναγνωρίζουν τα σημάδια της νευρικής ανορεξίας πριν αυτά ενταθούν.

• Κάνετε συχνά αυστηρές δίαιτες;
• Μετράτε τις θερμίδες από όλα τα φαγητά που καταναλώνετε;
• Θεωρείτε ότι η εξωτερική εμφάνιση είναι εξαιρετικά σημαντική;
• Ελέγχετε καθημερινά το βάρος σας;
• Έχετε λάβει ποτέ χάπια, διουρητικά ή καθαρτικά για να αναγκάσετε τον εαυτό σας να κάνει εμετό ή να χάσετε βάρος;
• Θεωρείτε πως είστε υπέρβαροι ακόμη κι αν οι υπόλοιποι σας λένε πως είστε κανονικοί ή αδύνατοι;
• Κόβετε συνήθως το φαγητό σας σε πολύ μικρά κομμάτια πριν ξεκινήσετε να τρώτε;
• Κάνετε καθημερινή άσκηση που συνεπάγεται σωματική εξάντληση με σκοπό την απώλεια βάρους;
• Σκέφτεστε συχνά τι φαγητό μπορείτε να φάτε και σε τι ποσότητες;
• Μπορείτε να φάτε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες χωρίς να νιώθετε ενοχές;
• Νιώθετε αγχωμένοι πριν τα γεύματά σας;
• Είστε τρομοκρατημένοι στην ιδέα αύξησης του βάρους σας;
• Νιώθετε άνετα με το βάρος σας;
• Υπάρχουν άνθρωποι που ανησυχούν για τις διατροφικές σας συνήθειες;
• Ρωτάτε συχνά τους συγγενείς και τους φίλους σας αν είστε παχύς;
• Αισθάνεστε ντροπή για τις διατροφικές σας συνήθειες;
• Θεωρείτε δύσκολο το να φάτε κάτι απλά για ευχαρίστηση και να το απολαύσετε;
• Υπάρχει κάποιο φαγητό το οποίο δε τρώτε ή σας είναι απαγορευμένο λόγω των θερμίδων του;
• Ελέγχετε καθημερινά την εξωτερική σας εμφάνιση κοιτάζοντάς σας στο καθρέφτη;
• Ψεύδεστε στους άλλους αναφορικά με την ποσότητα της τροφής που καταναλώνετε;
• Νιώθετε άνετα με την εξωτερική σας εμφάνιση;
• Εάν φάτε πολύ, μετά κάνετε άσκηση ώστε να αποτρέψετε την αύξηση του βάρους σας;
• Μετά το φαγητό αισθάνεστε ενοχές;
• Είχατε σημαντικές διακυμάνσεις βάρους τους τελευταίους μήνες;
• Ντρέπεστε για το σώμα σας;
• Θέτετε σταδιακά όλο και λιγότερα κιλά ως στόχο;
• Αισθάνεστε ότι έχετε αρκετό λίπος στο σώμα σας;
• Χρησιμοποιείτε δικαιολογίες για να αποφεύγετε την ώρα του φαγητού ή καταστάσεις που αφορούν τα τρόφιμα (Π.χ. Ψώνια, εξόδους);
• Τρώτε τρόφιμα με συγκεκριμένη σειρά, υπερβολικό μάσημα/κόψιμο, ή κάνετε αναδιάταξη του φαγητού στο πιάτο;
• Αποσυρθήκατε από τους φίλους και τις δραστηριότητες που κάποτε απολαμβάνατε;
• Νιώθετε συχνά κόπωση και χωρίς ενέργεια;
• Γίνεστε ευερέθιστοι και αμυντικοί απέναντι σε ανθρώπους που σχολιάζουν το βάρος ή τη διατροφή σας;
• Φοράτε φαρδιά ρούχα γιατί κρυώνετε και θέλετε να κρύψετε την απότομη αλλαγή του βάρους σας;
• Έχετε αμηνόρροια; (μόνο οι γυναίκες)

Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην έναρξη αλλά και τη διαιώνιση της ανορεξίας αναζητούνται τόσο σε βιολογικούς (λειτουργία του εγκεφάλου, γονίδια) όσο και σε ψυχολογικούς παράγοντες (προσωπικότητα ασθενών με ανορεξία, οικογενειακά προβλήματα, διάφορα επώδυνα γεγονότα, πρότυπα ομορφιάς). Λέγεται ότι οι βιολογικοί παράγοντες γεμίζουν το όπλο και οι περιβαλλοντικοί και ψυχολογικοί παράγοντες τραβάνε τη σκανδάλη.

Βιολογικά αίτια νευρικής ανορεξίας

Έρευνες εστιασμένες στους βιολογικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην ανορεξία, ενοχοποιούν κάποιους νευροδιαβιβαστές που σχετίζονται με τη διατροφή και την αίσθηση πληρότητας. Πιο συγκεκριμένα, σε ασθενείς με ανορεξία βρέθηκε διαταραχή της σεροτονινεργικής δραστηριότητας.

Τα αυξημένα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο μειώνουν την επιθυμία για σίτιση.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η ανορεξία οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες σε ποσοστό 33 – 84%. Άλλες έρευνες έχουν βρει ότι η ανορεξία εμφανίζεται κατά 3.6 φορές συχνότερα σε άτομα που έχουν γεννηθεί πρόωρα, ειδικά αν το παιδί ήταν μικρό για την εβδομάδα γέννησής του.

Η μητρική αναιμία, ο σακχαρώδης διαβήτης, το έμφραγμα στον πλακούντα, καρδιακές ανωμαλίες στο νεογέννητο διαδραματίζουν κι αυτά ρόλο στην ανάπτυξη της διαταραχής.

Έχει βρεθεί ότι το 23% των ατόμων με μακροχρόνιες διατροφικές διαταραχές είναι άτομα που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. Ο Garner, πρότεινε ένα βασικό μοντέλο για την ανορεξία, σύμφωνα με το οποίο οι παράγοντες που εμπλέκονται στην εμφάνιση και τη διατήρηση της διαταραχής χωρίζονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: προδιάθεση, ενεργοποιήσεις και παράγοντες που τη διαιωνίζουν.

Περιβαλλοντικά αίτια νευρικής ανορεξίας

Η προώθηση του αδύνατου σώματος ως υγιές, ελκυστικό, αποδεκτό και ιδανικό για μία γυναίκα κυρίως, που προβάλλεται έντονα τα τελευταία χρόνια κυρίως από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οδηγούν πολλά παιδιά αλλά και ενήλικες σε λανθασμένα μονοπάτια.

Ψυχολογικά αίτια νευρικής ανορεξίας

Ο Bruch από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1970 είχε επισημάνει το πρόβλημα της διαταραχής και επικεντρώθηκε κυρίως στη χαμηλή αυτοεκτίμηση και στην διαταραγμένη εικόνα του σώματος των πάσχοντων από ανορεξία, καθώς και στη σχέση μεταξύ των κοριτσιών και της μητέρας τους.

Έχουν παρατηρηθεί συγκεκριμένα μοτίβα οικογενειακής αλληλεπίδρασης σε άτομα με ανορεξία: άκαμπτοι γονείς, υπερπροστατευτικοί, υπερβολικά ελεγκτικοί, πολλές οικογενειακές ή συζυγικές συγκρούσεις, γενικότερα κακές σχέσεις με τους γονείς και στέρηση της παιδικής ηλικίας.

Οι μητέρες χαρακτηρίζονται ως εξαιρετικά εμπλεκόμενες και χωρίς σαφείς διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους ενώ οι πατέρες χαρακτηρίζονται συχνά ως απόμακροι και επιρρεπείς σε καταχρήσεις (π.χ. Αλκοόλ).

Οικογενειακά και παιδικά τραύματα όπως η παιδική λεκτική, σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, σοβαρά ψυχικά τραύματα, χωρισμός των γονέων, άγχος και στρεσσογόνα γεγονότα της ζωής, μπορεί να προκαλέσουν ή να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της νευρικής ανορεξίας.

Άρα, είναι πιθανό η νευρική ανορεξία να εκδηλώνεται ως μία αντίδραση του παιδιού απέναντι στο οικογενειακό του περιβάλλον, στις διαμάχες τους, ως απόσπαση της προσοχής τους από έναν επερχόμενο χωρισμό λόγου χάρη ή ακόμη και για να κερδίσουν τα παιδιά τη προσοχή, τη στοργή και την αγάπη των γονέων τους.

Ατομικά χαρακτηριστικά ιδιοσυγκρασίας και προσωπικότητας των ατόμων με ανορεξία όπως τελειομανία, ιδεοψυχαναγκασμός, χαμηλή αυτοπεποίθηση βρέθηκε να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της διαταραχής.

Οι ασθενείς με ανορεξία συχνά θέτουν μη ρεαλιστικούς στόχους και πιστεύουν ότι οι άλλοι θα αξιολογήσουν αυστηρά την απόδοση με το αποτέλεσμα κι έτσι προσπαθούν να επιτύχουν βέλτιστα αποτελέσματα σε όλη τους τη δραστηριότητα. Παρά τα κατορθώματά τους, τείνουν να αμφιβάλλουν για την ποιότητα των επιτευγμάτων τους και να αντιδρούν αρνητικά στα λάθη τους,

Πιθανές επιπτώσεις ανορεξίας

Όσο χαμηλότερο είναι το βάρος του ατόμου, τόσο εντονότερα είναι τα συμπτώματα.

- Στις γυναίκες, η ανορεξία είναι πιθανό να προκαλέσει αμηνόρροια (έλλειψη τουλάχιστον τριών διαδοχικών εμμηνορροικών περιόδων)

- Δυσκοιλιότητα

- Ξηροδερμία

- Κνησμός

- Χιονίστρες

- Φλεγμονή (ιδιαίτερα στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών)

- Ακμή

- Λανούγκο (απαλά, λεπτά μαλλιά που μεγαλώνουν στο πρόσωπο και το σώμα)

- Κοιλιακό φούσκωμα

- Πρησμένες αρθρώσεις

- Κατάθλιψη

- Πρησμένα μάγουλα ( εξαιτίας της μεγέθυνσης των σιελογόνων αδένων που προκαλείται από τη συχνή πρόκληση εμετού)

- Τριχόπτωση

- Αργό καρδιακό ρυθμό, υπόταση, αρρυθμία και χαμηλή αρτηριακή πίεση

- Δύσπνοια

- Μυϊκή απώλεια

- Μείωση παραγωγής ορμονών του σεξ (άρα και μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας)

- Αναιμία

- Οστεοπόρωση

- Γενικότερα αυτή η διαταραχή μεταμορφώνει τους ασθενείς από νεαρά άτομα σε πρόωρα γερασμένα

Σε προχωρημένη μορφή ανορεξίας, μπορεί να προκληθεί βλάβη στα νεφρά, στη μήτρα, στο κόλον, σημαντική αφυδάτωση και δυσκοιλιότητα, μυικοί σπασμοί, κράμπες, κρίσεις, χρόνια δυσπεψία, αμμηνόρροια ή χαοτικές περίοδοι, ακόμη και θάνατος.

Πώς να αποτρέψετε δυσλειτουργικές διατροφικές συμπεριφορές

Είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι το βάρος είναι σχετικό και εξαρτάται από τη σύσταση, την ηλικία και το σχήμα του σώματός μας. Είμαστε όλοι διαφορετικοί. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να αγκαλιάσετε τα χαρακτηριστικά του σώματός σας.

• Αναπτύξτε ή διατηρείστε την αυτοεκτίμησή σας.
  
  
• Αποφύγετε να εστιάσετε την προσοχή σας στο βάρος ή τα σωματικά ελαττώματα που νομίζετε ότι έχετε.
  
  
• Ενημερωθείτε για μια υγιεινή διατροφική συμπεριφορά. Η παραπληροφόρηση και οι σχετικοί μύθοι σχετικά με τη διατροφή ευνοούν τις δυσλειτουργικές διατροφικές συμπεριφορές.
  
  
• Καθιερώστε ένα κανονικό τρόπο διατροφής. Συνιστάται να συμβουλευτείτε έναν διατροφολόγο, καθώς η επαγγελματική βοήθεια θα δώσει προσοχή στα χαρακτηριστικά του σώματος και του οργανισμού σας για να συνταγογραφήσει τη σωστή διατροφή.
  
  
• Θετική σκέψη: το είδος των σκέψεων που έχουμε θα μας κάνει να νιώσουμε καλά ή εντελώς το αντίθετο. Για αυτό το λόγο, θα πρέπει να αναλάβετε την ευθύνη για την επιλογή εποικοδομητικών σκέψεων, αντί να υποβαθμίζετε τον εαυτό σας.

Εάν δυσκολεύεστε να κάνετε αυτές τις αλλαγές, θα πρέπει να ζητήσετε υποστήριξη από έναν ψυχολόγο, ο οποίος θα σας βοηθήσει να διώξετε κάθε παράλογη σκέψη και πεποίθηση σχετικά με το σώμα και το βάρος σας.

Μπορούν τα άτομα με ανορεξία να γίνουν καλά;

Ναι! Αντίθετα από τη κοινή γνώμη που ισχυρίζεται το αντίθετο, η πραγματικότητα μας διαβεβαιώνει ότι περίπου τα 2/3 των γυναικών που έχουν διαγνωσθεί με ανορεξία, θα ανακάμψουν από αυτήν με την παροχή σωστής θεραπείας. Ωστόσο, είναι σημαντικό η ανορεξία να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος αυτής της διαταραχής.

Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας

Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας αφορά τρεις βασικούς τομείς: την αποκατάσταση του φυσιολογικού βάρους του ασθενούς, την αντιμετώπιση των ψυχολογικών διαταραχών που σχετίζονται με την ασθένεια και τη μείωση ή την εξαφάνιση συμπεριφορών ή σκέψεων που αρχικά οδήγησαν στην διαταραγμένη διατροφή του ατόμου.

Διατροφική αντιμετώπιση και φαρμακευτική αγωγή

Αναζητήστε μία καλά καταρτισμένη ομάδα ειδικών στις διατροφικές διαταραχές αποτελούμενη από εξειδικευμένο ψυχοθεραπευτή, ιατρό και εξειδικευμένο διατροφολόγο.

Η φαρμακευτική αγωγή ή/και ένα πρόγραμμα διατροφής θα πρέπει να πραγματοποιείται σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία.

Αρκετές φορές, τα άτομα με ανορεξία κατορθώνουν να ανακτήσουν φυσιολογικό βάρος αλλά σύντομα το χάνουν ξανά και έχουν λανθασμένες αντιλήψεις για το σώμα και το φαγητό. Εάν δε διερευνηθούν οι βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν το άτομο σε αυτή τη κατάσταση, ο ασθενής θα παλινδρομεί ξανά και ξανά.

Ψυχοθεραπεία για τη θεραπεία νευρικής ανορεξίας

Η ψυχοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας στην επιτυχή αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών και αποτελεί αναπόσπαστο μέλος της διεπιστημονικής ομάδας στη σωστή παροχή φροντίδας. Αναπτύσσει (όπως και ο διατροφολόγος και ο ιατρός) ένα εξιδανικευμένο πρόγραμμα διαφορετικό για τον κάθε ασθενή (ιδανικά και για την οικογένεια του ασθενούς) έτσι ώστε να αντικαταστήσει τις δυσλειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές με πιο θετικές.

Αυτό όμως δεν είναι αρκετό. Ο ψυχολόγος θα διερευνήσει με τη βοήθεια του ασθενούς τα βαθύτερα ψυχολογικά ζητήματα που αποτελούν τη ρίζα του προβλήματος. Επίσης, θα στηρίξει συναισθηματικά τον ασθενή και θα τον ενθαρρύνει να τηρήσει το διατροφικό πρόγραμμα που θα του δοθεί από τον διατροφολόγο.

Η γνωστική συμπεριφοριακή θεραπεία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη σε ασθενείς με νευρική ανορεξία, με την θεραπεία αποδοχής και αφοσίωσης να είναι ιδιαίτερα βοηθητική ακόμη και μετά τη παρακολούθηση ενός μόνο έτους. Οι ασθενείς που ακολουθούσαν αυτό το είδος θεραπείας σημείωσαν σημαντικές βελτιώσεις, κανένας δεν παλινδρόμησε ούτε έχασε βάρος. Ακόμη, η γνωστική θεραπεία αποκατάστασης αποδεικνύεται ιδιαίτερα ωφέλιμη.

Οικογενειακή θεραπεία

Η πιο αποτελεσματική μορφή θεραπείας για εφήβους με νευρική ανορεξία είναι η οικογενειακή θεραπεία. Υπάρχουν πολλές μορφές οικογενειακής θεραπείας που αποδεδειγμένα ωφελούν τους εφήβους με νευρική ανορεξία, όπως παραδείγματος χάρη η ενωμένη οικογενειακή θεραπεία κατά την οποία οι γονείς και το παιδί είναι μαζί στον θεραπευτή και η χωρισμένη οικογενειακή θεραπεία κατά την οποία οι γονείς λαμβάνουν θεραπεία ξεχωριστά από το παιδί και σε διαφορετικούς θεραπευτές.

Ανεξάρτητα από τον τύπο της οικογενειακής συμπεριφορικής θεραπείας, το 75% των ασθενών είχε καλή έκβαση και το 15% μια ενδιάμεση έκβαση. Ιδιαίτερα αποτελεσματική σε ποσοστό από 75% έως και 90% πλήρους ανάρρωσης, έχει βρεθεί η οικογενειακή θεραπεία του Maudsley, διάρκειας 4-5 χρόνων παρακολούθησης.

Εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας

Γιόγκα: θετικά αποτελέσματα ως συμπληρωματική θεραπεία, φαίνεται να παρουσιάζουν και οι ατομικές συνεδρίες γιόγκα. Πιο συγκεκριμένα, έχει βρεθεί μείωση των συμπτωμάτων των διατροφικών διαταραχών ακόμα και μετά από κάθε συνεδρία.

Βελονισμός/Tui Na: θετικά αποτελέσματα αντιμετώπισης της νευρικής ανορεξίας, σημείωσε και ο συνδυασμός βελονισμού και Tui na σε ασθενείς στη Κίνα.

Πριν απευθυνθείτε σε κάποιον επαγγελματία, βεβαιωθείτε ότι έχει εξειδίκευση και πείρα στη θεραπεία διατροφικών διαταραχών και στην ηλικιακή ομάδα που ανήκετε.

Τέλος, θεωρώ χρέος μου ως πολίτης και ως ψυχολόγος, να μιλήσω για την αναγκαιότητα ύπαρξης ψυχολόγων στα σχολεία, από το δημοτικό ακόμη, τη διακοπή προβολής ατόμων με ανορεξία ως κάτι το εξιδανικευμένο από τα ΜΜΕ (Π.χ. μοντέλα, χορευτές) αλλά αντίθετα να προβάλλουν ιστορίες ατόμων που έχουν καταφέρει να αναρρώσουν από την ασθένεια, ώστε να δώσουν ελπίδα στους υπόλοιπους.

Βιβλιογραφία:

Γονιδάκης Φ., Χαρίλα Ν. (2011). Διαταραχές πρόσληψης τροφής. Γνωσιακή – συμπεριφοριστική προσέγγιση. Αθήνα, εκδόσεις Πεδίο.

Eddy K.T., Tabri N., Thomas J.J., et al. (2017). Recovery from anorexia nervosa and bulimia nervosa at 22-Year Follow-Up. Journal of Clinical Psychiatry, 78 (2), 184-189.

Gendall K.A., & Bulik C. (2005). The Long Term Biological Consequences of Anorexia Nervosa, Current Nutrition & Food Science 1 (1), 87-96.
Sullivan P.F. (2015). Mortality in anorexia nervosa. American Journal of Psychiatry, 152 (7), 1073– 1074.

Διαβάστε ακόμη τα σχετικά με την νευρική (ψυχογενή) ανορεξία άρθρα:

• Η οικογένεια πίσω από τη νευρική ανορεξία.
• Η επανάσταση της ανορεξίας.
• Ψυχογενής Ανορεξία - Όταν σε τρώει αυτό που δεν τρως.
• Συνέντευξη με την Κίκκα Ουζουνίδου με αφορμή το βιβλίο "Ανορεκτικά Όνειρα".

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Τσομπάνη Θεοδώρα - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Τσομπάνη Θεοδώρα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Η Θεοδώρα Τσομπάνη είναι σύμβουλος ψυχικής υγείας , απόφοιτη του προγράμματος Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας (Diploma of higher Education in Psychology) και συνεργάτιδα του πολυχώρου ευεξίας και αυτοβελτιωσης Be With You. 

6945773883

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού