Η ενσυναίσθηση και η βελτίωση της ψυχικής μας ευεξίας

Ακρόαση άρθρου......

H ενσυναίσθηση μπορεί να μας βοηθήσει να ανταπεξέλθουμε σε όλες τις δύσκολες καταστάσεις, όπως είναι και αυτή που διανύουμε τώρα με τον εγκλεισμό στην πανδημία. Η ενσυναίσθηση προέρχεται από το εν και συναίσθηση που δημιουργήθηκε από τους Herman Lotze και Robert Vischer και μεταφράστηκε στα αγγλικά ως empathy.

Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τι ακριβώς σημαίνει.

Ενσυναίσθηση

Σημαίνει την εκούσια προσπάθειά μας να συνδεθούμε με τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου που έχουμε κοντά μας και συνομιλούμε μαζί του. Στη σημερινή εποχή οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με πληθώρα υποχρεώσεων και προβλημάτων. Όλα αυτά καταιγιστικά πλημμυρίζουν τη ζωή τους και αμελούν να φροντίσουν τόσο την σωματική όσο και την ψυχική τους ευεξία. Ο καθένας μας μπορεί να βρεθεί σε μία δύσκολη κατάσταση ψυχικά και να αισθανθεί αβοήθητος.

Καλλιεργώντας την ενσυναίσθηση αρχικά πλησιάζουμε τον άνθρωπο που έχουμε κοντά μας και αισθάνεται αβοήθητος, βιώνοντας ένα σοβαρό για αυτόν πρόβλημα με τη διάθεση να τον ακούσουμε και όχι να δώσουμε συμβουλές.

Μία λοιπόν ουσιώδης πρακτική εφαρμογή για να μπορέσουμε να δείξουμε ενσυναίσθηση είναι να θελήσουμε πραγματικά να συνδεθούμε με τους ανθρώπους γύρω μας χωρίς να λάβουμε αμέσως το λόγο και να εκθέσουμε τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων τους.

Οι άνθρωποι τις περισσότερες φορές έχουν ανάγκη από έναν συνομιλητή που είναι διατεθειμένος να τους ακούσει, να ενσκήψει στο πρόβλημά τους και όχι να τους προτείνει λύσεις έτοιμες ή να υποβαθμίσει τη δυσκολία του προβλήματος που αισθάνονται ότι διέρχονται.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να σημειώσουμε ότι ένα πολύ σοβαρό εμπόδιο στην ανθρώπινη επικοινωνία είναι υποβάθμιση των συναισθημάτων των ανθρώπων γύρω μας και η μη αποδοχή των ψυχικών εναλλαγών τις οποίες διέρχονται εκείνοι.

Συνεδεμένοι με τους άλλους και τον εαυτό μας

Πιο συγκεκριμένα, για να μπορέσουμε να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι εμείς δεν αποτελούμε το κέντρο του κόσμου αλλά είμαστε όλοι μαζί μία ολότητα που αλληλεπιδρά και είναι καλό να μάθουμε να απλώνουμε την αγκαλιά μας και να ανοίγουμε τον εαυτό μας, αναπτύσσοντας αληθινές διαπροσωπικές σχέσεις.

Επόμενο βήμα το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό στο να δείξουμε ενσυναίσθηση είναι να μπορέσουμε να συνδεθούμε και εμείς οι ίδιοι με ένα κομμάτι του εαυτού μας, το οποίο έχει βιώσει τον πόνο.

Όπως αναφέρουν πολλοί ψυχολόγοι και έγκριτοι επιστήμονες της ψυχικής υγείας όταν ένας άνθρωπος δεν συνδέεται με το κομμάτι του πόνου, το οποίο ο ίδιος έχει βιώσει δεν μπορεί και να συνδεθεί με τον πόνο των άλλων.

Δεν χρειάζεται όλοι οι άνθρωποι να έχουμε τις ίδιες εμπειρίες για να μπορέσουμε να σταθούμε κοντά σε έναν άνθρωπο που πονάει αλλά χρειάζεται και εμείς οι ίδιοι να συνδεθούμε ψυχικά με ένα βίωμα, με μια εμπειρία μας στη ζωή που μας προκάλεσε το ίδιο συναίσθημα.

Αποδοχή και κατανόηση των συναισθημάτων

Κατόπιν, προχωρούμε σε λόγια που δείχνουν αποδοχή. Πιο συγκεκριμένα, όταν κάποιος για παράδειγμα, μας αναφέρει ότι βιώνει μία σοβαρή απώλεια μπορούμε και εμείς οι ίδιοι να ανακαλέσουμε στη μνήμη και στην ψυχή μας μία απώλεια που βιώσαμε σε οποιοδήποτε επίπεδο είτε προσωπικό είτε επαγγελματικό, είτε οικονομικό.

Κατά αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αναφέρουμε με απλές και όχι σύνθετες προτάσεις στον άλλον ότι και εμείς έχουμε πονέσει και έχουμε την δυνατότητα να καταλάβουμε το συναίσθημα το οποίο κατακλύζει την ψυχή του.

Έτσι, ο άλλος θα μας εμπιστευτεί, θα καταλάβει ότι δεν πλησιάζουμε με σκοπό να κρίνουμε αλλά με σκοπό πραγματικά να επικοινωνήσουμε και να αλληλεπιδράσουμε.

Αποδοχή του εαυτού μας

Για να μπορέσουμε να αποδεχτούμε τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω μας καλό είναι να προσπαθούμε και οι ίδιοι κάθε μέρα να αποδεχτούμε τον εαυτό μας και τα συναισθήματα τα οποία εναλλάσσονται μέσα μας και μας βοηθούν να ανακαλύψουμε τον ψυχικό μας κόσμο. Κανείς δεν μπορεί να μας πει πως πρέπει να νιώθουμε αλλά κάθε φορά να αποδεχόμαστε τα συναισθήματα που μας ξυπνούν τα διάφορα γεγονότα της ζωής μας.

Ο άνθρωπος, ο οποίος είναι βαθιά και ουσιαστικά συνδεδεμένος με τα συναισθήματά του και αποδέχεται τον εαυτό του τόσο με τα θετικά του στοιχεία όσο και με τα στοιχεία τα οποία καλείται να βελτιώσει είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος βαδίζει σταθερά προς την πορεία της εσωτερικής εξέλιξης του.

Ενσυναίσθηση σημαίνει και βοήθεια. Δεν χρειάζεται να εγκαταλείψουμε ή να παραμελήσουμε τον εαυτό μας για να κατορθώσουμε να βοηθήσουμε τους άλλους. Και μόνο η αποδοχή, η προσφορά του να ακούσουμε τον άλλον χωρίς να θέλουμε να επιδείξουμε τον εαυτό μας και χωρίς να υποβαθμίσουμε ό,τι νιώθει ο άλλος αποτελεί ένα δώρο αγάπης και ενσυναίσθησης.

Σύμφωνα με τον Covey: το να μάθεις να βλέπεις το πρόβλημα όπως το βλέπει ο άλλος, το να κατανοείς και να νιώθεις πραγματικά τον άλλον είναι μία από τις πολυτιμότερες δεξιότητες που μπορούμε να αναπτύξουμε.

Συμπόνοια και ενσυναίσθηση

Η ενσυναίσθηση περιλαμβάνει την κατανόηση όλης της γκάμας των συναισθημάτων του ανθρώπου σε αντίθεση με την συμπόνια, η οποία αποτελεί μία έννοια πιο στενή που δεν εστιάζει στην κατανόηση όλων των συναισθημάτων. Τις περισσότερες φορές ακούμε τους ανθρώπους γύρω μας με την πρόθεση να απαντήσουμε σε αυτά που μας λένε.

Είναι σπάνιο να βρεις ανθρώπους, οι οποίοι πραγματικά απολαμβάνουν να ακούσουν τον άλλον και όχι να μιλήσουν οι ίδιοι.

Ακόμη, λόγω του σύνθετου τρόπου ζωής μας και των πολλαπλών υποχρεώσεων ο χρόνος που διαθέτει ο κάθε άνθρωπος είναι περιορισμένος. Στην προσπάθειά μας, λοιπόν, να βοηθήσουμε μεν τον άνθρωπο δίπλα μας, αλλά με γρήγορους ρυθμούς χάνουμε το δώρο της ενσυναίσθησης. Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε και να νιώσουμε πως ακριβώς νιώθει ο άλλος χρειάζεται να αφιερώσουμε χρόνο και να δώσουμε προσοχή σε αυτό το οποίο μας λέει.

Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε ταυτόχρονα να απαντάμε στο τηλέφωνο ή να διευθετούμε άλλες δουλειές μας ή να είμαστε απασχολημένοι με το κινητό μας κοιτώντας δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Αυθεντική επικοινωνία

Όταν ο άνθρωπος κοντά μας βλέπει ότι εμείς τον ακούμε μεν αλλά ταυτόχρονα είμαστε απασχολημένοι και με κάτι άλλο τότε νιώθει πως δεν είμαστε πραγματικά εκεί για αυτόν, οπότε είναι δύσκολο να μας ανοίξει την ψυχή του και να μπορέσουμε πραγματικά να συνδεθούμε μαζί του.

Είναι υπέροχο ένα μοναδικό σκίτσο που περιγράφει την έννοια της ενσυναίσθησης απεικονίζοντας τη μορφή δύο ανθρώπων, των οποίων την ώρα που συνομιλούν συνδέεται το μυαλό και η ψυχή τους.

Πρόκειται για μία γνήσια, για μία αυθεντική αληθινή επικοινωνία η οποία τρέφει και τις δύο πλευρές που αλληλεπιδρούν. Βοηθώντας τον άλλον βοηθάμε ουσιαστικά και τον ίδιο μας τον εαυτό. Ανακαλύπτουμε πτυχές της ψυχής μας, οι οποίες μέχρι τώρα μπορεί να μας ήταν άγνωστες.

Βλέπουμε πραγματικά πώς μπορούμε να συνδεθούμε με τους άλλους και πώς είμαστε ικανοί να γίνουμε δέκτες και πομποί πολύτιμων συναισθημάτων.

Πείραμα για την καταπολέμηση του σχολικού εκφοβισμού

Στο εξωτερικό σε ένα σχολείο σε μαθητές του Δημοτικού έγινε ένα υπέροχο πείραμα με σκοπό να καταπολεμηθεί ο σχολικός εκφοβισμός και η βία.

Όταν οι μαθητές έβγαιναν από την τάξη τους υπήρχαν στον τοίχο αυτοκόλλητα που απεικόνιζαν το εξής: Το πρώτο αυτοκόλλητο περιέγραφε την εικόνα ενός χεριού, προτρέποντας τους μαθητές να δίνουν ο ένας το χέρι του στον άλλον φεύγοντας από την τάξη. Το επόμενο αυτοκόλλητο έδειχνε την αγκαλιά, που σήμαινε ότι οι μαθητές μπορούσαν να αγκαλιαστούν και έτσι να έχουν και την χαρά της σωματικής επαφής και σύνδεσης.

Αυτό οι δάσκαλοι το οργάνωσαν πάρα πολύ έξυπνα για να διδάξουν στα παιδιά ότι ακόμη και αν προκύπτουν διαφορές μεταξύ μας κατά τη διάρκεια της ημέρας εμείς μπορούμε να τις λύσουμε ομαλά και να  ζούμε με ένα τρόπο πολιτισμένο, ο οποίος καλλιεργεί την ψυχική μας ποιότητα και ευεξία.

Σημειώνουμε, επίσης, πως τα βρέφη αναπτύσσουν την ικανότητα της ενσυναίσθησης ανάλογα με το βαθμό της ενσυναίσθησης των γονιών τους. Πιο συγκεκριμένα, όσο τα παιδιά βλέπουν τους γονείς τους να εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους: χαρά, λύπη, πόνο, φόβο και άλλα τόσο και τα ίδια αισθάνονται ελεύθερα να εκδηλώνουν και τα δικά τους συναισθήματα.

Συμπερασματικά, η ενσυναίσθηση μπορεί να καλλιεργηθεί μέσα και από την δική μας προσπάθεια και τον δικό μας προσωπικό αγώνα.

Χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι ο δρόμος της ανακάλυψης της ψυχικής μας ευεξίας περνάει μέσα από την ικανότητά μας να αποδεχτούμε τον εαυτό μας με τα όποια συναισθήματα βιώνουμε, όσο και μέσα από την ικανότητά μας να μπορούμε να συνδεθούμε με τους ανθρώπους γύρω μας.

Κλειδί που θα μας οδηγήσει στην ενσυναίσθηση είναι η δική μας εσωτερική διάθεση να συνδεθούμε με τρόπους αποτελεσματικούς γεμάτους από αληθινά συναισθήματα και καλοσύνη.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ολυμπία Μαρία Ποντίκη - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Ολυμπία Μαρία Ποντίκη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχοθεραπεύτρια. - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Σύμβουλος γάμου οικογένειας και τέκνων.

6970463866

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού