Ο ρόλος της αυτοαποκάλυψης στις σχέσεις μας

Ακρόαση άρθρου......

Τι σημαίνει; Η αυτοαποκάλυψη, είναι η αποκάλυψη προσωπικών πληροφοριών για εμάς προς κάποιον άλλο. Μέσω αυτής της διαδικασίας οι άνθρωποι συνδέονται περισσότερο και γνωρίζονται πιο καλά, ενώ θεωρείται βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη  εγγύτητας και οικειότητας με τους άλλους. Μέσω της αυτόαποκάλυψης  οι άνθρωποι εκφράζουν τα συναισθήματά τους για μία κατάσταση. 

 Η αυτοαποκάλυψη ως θεμέλιος λίθος οικοδόμησης υγιών διαπροσωπικών σχέσεων

Η αυτοαποκάλυψη σαφώς είναι κάτι που συμβαίνει σε όλες μας τις κοινωνικές σχέσεις, αλλά και στη θεραπευτική σχέση, όπως πολύ συχνά λέμε στην ψυχοθεραπεία. Αλλά στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στις ρομαντικές σχέσεις. Πόσο μακριά θα μπορούσε να φτάσει μία σχέση, όταν ο ένας από τους 2 δεν είναι έτοιμος να αποκαλύψει στοιχεία για τον ίδιο;

Η οικοδόμηση μιας επιτυχημένης σχέσης συνεπάγεται την αμοιβαία αποκάλυψη συναισθημάτων και προσωπικών εμπειριών. Η αυτοαποκάλυψη μπορεί να είναι πιο περιορισμένη στα αρχικά στάδια μιας νέας σχέσης, αλλά ένας πολύ βασικός λόγος που οι άνθρωποι πλησιάζουν και εμπλέκονται πιο βαθιά είναι ότι γίνονται σταδιακά  μοιράζονται όλο και περισσότερα με τον σύντροφό τους. Για να οικοδομήσουμε μια βαθιά σχέση εμπιστοσύνης είναι απαραίτητο κάποιο επίπεδο αυτο-αποκάλυψης και όσο πιο στενός είναι η σχέση, τόσο πιο βαθιά φαίνεται να είναι αυτή η αποκάλυψη.

Μιλώντας για αυτοαποκάλυψη καλό θα ήταν να τονίσουμε πως δε μιλάμε μόνο για εμπειρίες του παρελθόντος αλλά και για εμπειρίες του παρόντος, όπως είναι το συναίσθημά μας προς το άλλο άτομα. Αφενός εννοούμε τα όμορφα συναισθήματα, αφετέρου εξίσου σημαντικά είναι και τα αρνητικά. Σε μία συντροφική σχέση θα πρέπει να συζητούμε και τις καταστάσεις που μας δημιουργούν δυσφορία με τον/της σύντροφο μας. Δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση ο/η σύντροφος μας να γνωρίζει πότε ενοχλούμαστε ή πότε κάτι μας φέρνει σε δύσκολη θέση.

Παράγοντες που ελέγχουν την αυτοαποκάλυψη

Παρόλα αυτά, πολλές φορές η λάθος χρονική στιγμή ή η «λάθος» αυτοαποκάλυψη ίσως βλάψει μία σχέση φέρνοντας τον άλλον σε αμηχανία. Άρα, αυτό συνεπάγεται πως πρέπει να ελέγχουμε κάποιους παράγοντες, ώστε η αποκάλυψη αυτή να έχει νόημα και να ωφελεί μία σχέση.

Το επίπεδο οικειότητας είναι βασικός παράγοντας. Οι πληροφορίες που αποκαλύπτουμε ίσως είναι αρκετά επιφανειακές, όπως να ανακαλύπτετε κοινά ενδιαφέροντα εως και πολύ εσωτερικές, όπως μία τραυματική εμπειρία ή μία οικογενειακή δυσκολία. Συνήθως, οι σχέσεις ξεκινούν με ελάχιστες αποκαλύψεις, ιδίως στις περιπτώσεις των ανθρώπων που δεν εμπιστεύονται εύκολα, και αναλόγως το έδαφος που βρίσκει ο ένας άνθρωπος στον άλλον, οι αποκαλύψεις γίνονται πιο προσωπικές.

Συνήθως, ο ένας εκ των 2 αρχίζει να ξεδιπλώνεται και έπειτα αυτό επηρεάζει και τον συνομιλητή του. Όσο, λοιπόν, συνεχίζει η σχέση, αυξάνεται η οικειότητα και οι αποκαλύψεις διαδέχονται η μία την άλλη. Το περιεχόμενο των αποκαλύψεων μπορεί να συμβάλει στην οικειότητα. Για παράδειγμα, η αποκάλυψη προσωπικών επιθυμιών, φαντασιών, ανησυχιών και συναισθημάτων είναι πιο σημαντική για την ανάπτυξη της οικειότητας από ό, τι η αποκάλυψη των γεγονότων.  Αυτό συμβαίνει καθώς ο άλλος μπορεί να ταυτιστεί με το συναίσθημα και να προσπαθήσει να φροντίσει τον άλλον. Η ανταπόκριση του συνομιλητή έρχεται έπειτα σαν λιθαράκι στην δημιουργία στενότερης σχέσης. Όταν δεν υπάρχει ανταπόκριση και ενδιαφέρον η οικειότητα μειώνεται. Στην περίπτωση που υπάρχει ενδιαφέρον πραγματικό  και όχι υποκριτικό τότε δίνεται η αίσθηση φροντίδας και το δέσιμο γίνεται πιο ισχυρό με την πάροδο του χρόνου.

Η πρωτοποριακή έρευνα του Sidney Jourard αποκάλυψε ότι η αυτοαποκάλυψη και η αγάπη για ένα άλλο άτομο συνδέονται. Αργότερα, η έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι (α) όπως αυτοί που αποκαλύπτουν, (β) αποκαλύπτουν σε όσους τους αρέσουν και (γ) μετά την αποκάλυψή τους,  προσέλκυσαν το πρόσωπο στο οποίο αποκαλύφθηκαν, ακόμη περισσότερο.

Όταν η αυτοαποκάλυψη των συναισθημάτων του άλλου μας κάνει να νιώθουμε αντίστοιχα

Πολλοί άνθρωποι έχουν την ανάγκη για εγγύτητα και αγάπη και πολλές φορές πέφτουν στην παγίδα να προσπαθούν να μπούνε στη διαδικασία να αγαπήσουν και να συνάψουν σχέσεις με ανθρώπους που στην πραγματικότητα δεν αγαπούν και δεν είναι ερωτευμένοι. Αυτό συμβαίνει γιατί η αποκάλυψη ενός έρωτα και της αγάπης που αισθάνεται η μία πλευρά, έρχεται και ακουμπά στην ανάγκη του άλλου να τον αγαπήσουν και αγνοούν τα δικά τους συναισθήματα. Αυτές οι σχέσεις με την πάροδο του χρόνου ίσως φτάσουν σε ένα επίπεδο οικειότητας, αλλά αυτό που αναρωτιέμαι είναι κατά πόσο μπορούν να καλυφθούν τα κενά στο πάθος και στην αμοιβαιότητα;

Η αυτο-αποκάλυψη προάγει την αγάπη. Τα ζευγάρια που συμμετέχουν σε πιο εκτεταμένη και συχνή αυτοαποκάλυψη μεταξύ τους, όπως να μιλούν για τα συναισθήματά τους, τείνουν να έχουν μακρύτερες και  πιο ικανοποιητικές σχέσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αποκάλυψη προσωπικών πληροφοριών σχετικά με τον εαυτό σας είναι ένας τρόπος για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες σας και η κάλυψη των αναγκών σας, αυξάνει τα συναισθήματα αγάπης και έρωτα, συντροφικότητας και αίσθησης του ανήκειν.

Σε μία σχέση και οι 2 πλευρές θεωρούν πως η σχέση τους περιέχει ένα υψηλό επίπεδο οικειότητας, όταν μπορούν να εκφράσουν τις σκέψεις, τις απόψεις και τα συναισθήματά τους στον άλλον χωρίς να φοβούνται, αλλά και να επιτρέπουν την αντίστοιχη αυτοαποκάλυψη από τον/ την σύντροφο. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι η εμπειρία οικειότητας μέσα από την αυτο-αποκάλυψη μπορεί να είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που καθορίζει την υγεία μιας σχέσης.

Κάτι αναμενόμενο είναι πως το φύλο παίζει ρόλο στο πόσο ανοιχτοί είμαστε στο να αποκαλύψουμε προσωπικές πληροφορίες. Οι γυναίκες τείνουν να είναι πιο εκφραστικές από τους άνδρες. Ωστόσο, οι γυναίκες φαίνεται πως τείνουν να είναι καλύτεροι ακροατές και να προκαλούν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους άνδρες να κάνουν αποκαλύψεις. Ωστόσο, αυτά τα στερεότυπα φαίνεται να ισχύουν περισσότερο για τις φιλικές σχέσεις, καθώς και οι άνδρες στις ρομαντικές σχέσεις φαίνονται να είναι αρκετά εκφραστικοί ως προς τα συναισθήματα αλλά και ως προς σημαντικά γεγονότα της ζωής τους. Επομένως, τα ζευγάρια σήμερα παρουσιάζουν πρότυπα πλήρους και ισότιμης αυτοαποκάλυψης, τα οποία έχουν δημιουργήσει σχέσεις που προωθούν τον αμοιβαίο σεβασμό και την εμπιστοσύνη. Οι σχέσεις που περιέχουν υψηλό επίπεδο αυτοαποκάλυψης έχουν βρεθεί ότι είναι πιο οικείες και πιο ικανοποιητικές και για τους δύο εταίρους.

Η απειλή που μας κάνει να νιώθουμε η αυτοαποκάλυψη

Μερικοί άνθρωποι είναι πιο ικανοί να αυτοαποκαλύψουν από τους άλλους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αυτοαποκάλυψη μπορεί να φαίνεται απειλητική, καθώς κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ευάλωτοι στην απόρριψη, τη χειραγώγηση και την προδοσία. Πολλές φορές ακούμε τη φράση ως θεραπευτές από τους θεραπευόμενους: «Φοβάμαι να εκφραστώ μήπως και το εκμεταλλευτούν». Άλλη μία φοβία είναι η εντύπωση που θα σχηματίσει ο άλλος για εμάς. Ο φόβος μήπως θεωρήσει ο άλλος πως είμαστε επιπόλαιοι ή ότι το παρελθόν μας θα δώσει μία άσχημη εικόνα για εμάς.

Οι σχέσεις γίνονται πιο ισχυρές όταν αυξάνεται η οικειότητα. Σε αυτό βασικό ρόλο παίζει η αυτοαποκάλυψη. Καλό είναι να είμαστε ειλικρινείς προς τον εαυτό μας και όταν αισθανόμαστε πως θέλουμε να μοιραστούμε κάτι να το κάνουμε είτε στις φιλικές είτε στις ερωτικές μας σχέσεις.

Διαβάστε ακόμη για την αυτοαποκάλυψη: Αυθεντικότητα και Ψυχοθεραπεία: Η αυτοαποκάλυψη του ψυχοθεραπευτή 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αδαμοπούλου Κωνσταντίνα - Ψυχοθεραπευτής

Αδαμοπούλου Κωνσταντίνα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας/ Ψυχολόγος BSc/MSc, Ψυχοθεραπεύτρια. 
Ειδίκευση στη Σχεσιακή Ψυχοθεραπεία.

6985810793

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού