Από τον Μύθο ως την καλυμμένη Αλήθεια του Είναι

Ακρόαση άρθρου......

Πολλές φορές στη ζωή, ο μύθος και η αλήθεια διαπλέκονται σε τέτοια βαθμό, ώστε να γίνονται μη διακριτές οι διαφορές μεταξύ τους. Υπάρχουν επίσης φορές όπου, αυτό που κάποτε ήταν μύθος, να συναντήσει την αλήθεια του, όπως επίσης και αυτό που ήταν αλήθεια να γίνει πλέον μύθος.

Εάν όμως ο άνθρωπος καταφέρει, να εστιάσει και να δει κάτω από τα φαινόμενικως συμβαίνοντα, ίσως να διακρίνει το τρόπο που συνδέονται, ο μύθος με την αλήθεια.

• Μύθος: εκ του μυθεύω, παθ. γίνεται περί εμού ο λόγος. Ιών. γίνεται λόγος μεταξύ των θνητών ως λέγεται.. ως διηγούνται.
• Μύθος είναι παν ό,τι λέγεται από στόμα σε στόμα. Η αγόρευση, η γνώμη, η φήμη, η συνομιλία, η διήγηση άνευ διακρίσεως αληθούς ή ψευδούς πληροφορίας. Η ιστορική καταγραφή, άνευ τέλους, ως αυτό που ενδέχεται να βρει την επανάληψη του. (Μεγ. Λεξ. Liddell & Scott).

Ο μύθος αφορά συνήθως τον τρόπο, όπου ο καθένας ερμηνεύει και εξιστορεί τα συμβαίνοντα. Είναι το βίωμα το οποίο δυσκολεύεται να περιγράψει, το αισθανόμενο οικουμενικό πρόταγμα.  Ο μύθος κρύβει την αλήθεια του, στα βαθύτερα πεδία του Είναι, εντός μας. Έτσι ο καθένας μέσα του, θα πρέπει να αναζητήσει το αποτύπωμα, μέσω του οποίου επαληθεύεται η ύπαρξη του, με αυθεντικό τρόπο.

Το Α-ληθές είναι αυτό που έχει περιπέσει στην λήθη της μνήμης, κάνοντας το αδιόρατο. Κι έτσι ο άνθρωπος ως σκαπανέας, αναζητεί τη ανεύρεση της δίκης του Αλήθειας, μέσα από τον μύθο.  Η ανάδυση της στο Φως, θα την καταστήσει και πάλι διάφανη.

Κατά το Σωκράτη “Η μάθηση είναι ανάμνηση”. Αυτό δηλώνει πως, μαθαίνω την Αλήθεια, ενθυμούμενος την προέλευση της Πηγής της, από την οποία εκπορεύεται και στην οποία και εγώ ανήκω ως μέρος της: το κοινό μας Είναι.

Μέσα από την χρονιότητα μου, ιχνεύω την σχέση μου με την ουσία της αυθεντικής μου ύπαρξης: Το κοινό μας Είναι, ακέραια ως Εν, Άρχει στο Παρόν του ενιαίου Χρόνου. Το εδώ-του-Είναι όπως το διατυπώνει ο Heidegger, λαμβάνει χώρα μέσα από μια καταγραφή της παγκόσμιας ιστορίας, η οποία ως μύθος αναζητά να αληθεύσει: να γίνει δηλ. Εν-Είναι. Όσο αυτό δεν επιτυγχάνεται, απαιτείται η επανάληψη του Εν-Είναι πλέον ως μύθος, ο οποίος αιτεί εκ νέου τη ριζική εξέταση του: την Αλήθεια του Είναι σε Σχέση.

Η ύπαρξη εν γένει, σε κάθε αναφορά της, αποκαλύπτει την ολότητα του Είναι, ως το εδώ-Του. Επιχειρεί έτσι να γίνει κατανοητό κατ’ αρχήν ως μύθευμα και κατόπιν να επιδιώξει να διεισδύσει στα ενδότερα της ύπαρξης: ώστε να κατανοήσει την δική του Αλήθεια ως Είναι. Κατανοώ σημαίνει συμμετέχω εν έργο. Το Είναι παρ-ίσταται (ως παράσταση), στον εδώ-Tου, θέτοντας εαυτόν διαθέσιμο, ως το εκάστοτε “εγώ”.

Η όποια αναφορά του “εγώ”, έχει υπόσταση λογικού νοήματος, μόνο εάν το ίδιο προέρχεται από το Είναι, το οποίο απευθύνεται προς εαυτόν, μέσα από τον άνθρωπο. Τότε το κάθε υπαρξιακό πρόβλημα επιλύεται, μέσα από την συγχώνευση του με το Είναι στο εδώ-Του.

Αυτό που βρίσκεται εδώ εντός του κόσμου, όπως πχ. ο άνθρωπος, είναι το εδώ-του-Είναι στην εγκατάλειψη του. Έτσι αποκαλύπτεται κατ’ ουσία στον κόσμο, προσδοκώντας την δυνατότητα Του ως συν-Έν-ωση προς εαυτόν. Το εδώ-να!-Είναι υπάρχει, επειδή είναι ήδη ριγμένο με την δυνατότητα του να Είναι. Ο μύθος του εδώ-Είναι, είναι το Αληθεύειν του Είναι. Έτσι αποκαλύπτει μια αρχέγονη Σχέση την αυθεντικότητα της, όταν προσδίδει στην δυνατότητα σχετισμού, την βεβαιότητα του Είναι της.    

Η Ιστορία κατ’ ουσιαν, καταγραφει την ενδόκοσμη χρονιότητα του Είναι: ως την αποκαλυπτική φανέρωση του Εν-Είναι, μέσω της εκπροσώπησης των ανθρώπων.

Ιστορικότητα είναι η οντολογική σύσταση του ανθρώπου, ως ένα γίγνεσθαι του εδώ-του-Είναι. Το γίγνεσθαι αυτό, βιώνει την ανάπτυξη της Σχέσης του με το Είναι, όταν παραδίδεται στον εκάστοτε παρόν. Έτσι επιχειρεί να το εκφράσει(δηλ. να το φανερώσει): το οποίο μάλιστα είναι, ανάλογο με τρόπο που κάθε φορά το ερμηνεύει ο άνθρωπος.

Για να ανα-καλύψω(δηλ. να αποκαλύψω) την Ιστορία(ως ιστορική αλήθεια), θα πρέπει να τη φέρω στο παρόν, και από μύθο να την καταστήσω Αλήθεια μέσα από την επίγνωση. Σε αυτήν την Αλήθεια κρύβεται το οντολογικό νόημα της αυθεντικής ύπαρξης εν γένει.

Ο άνθρωπος μέσα από τη λησμονιά της αυθεντικής του ύπαρξης, χάνει την ιστορική του συνέχεια, ως μέρος του εν-Είναι. Έτσι βιώνει το μύθο των ορίων και περιορισμών του. Αποκόβεται τότε από την υπερβατική κατανόηση που το Είναι του παρέχει. Αυτή η αποκοπή της λησμονιάς του Είναι, δεν είναι μία πράξη παθητική που απλώς μας συμβαίνει, ώστε να έρθουμε στη αμέλεια Του. Είναι μία συνειδητή επιλογή ενεργειών, ώστε να λανθάνει η μνήμη της προσοχής μας και να περιπέσει στην λησμονιά, και εν τελεί την παραμέληση. Και τότε, Αυτό(το Είναι) για να διατηρηθεί στη μνήμη γίνεται παράδοση, όπου μέσα από το μύθο αναζητά τη διαιώνιση της Αλήθειας Του(Είναι), έστω και αν παραμένει καλυμμένο.

Είναι σύνηθες ο σχηματισμός των νοητικών σχημάτων αλήθειας να αποκρύβονται, πίσω από τα φαινόμενα και να μην αποκαλύπτονται στην επιπόλαια ματιά.

ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ... ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Συγγραφέας: Πέτρος Θεοδώρου, ψυχοθεραπευτής Gestalt | Εκδόσεις: PSYCHOLOGY.GR
Μια υπαρξιακή προσέγγιση για τη σχέση του έρωτα με τον σεξουαλικό πόθο, την αγάπη, αλλά και τις απροσπέλαστες Σκιές μέσα μας.

O Ηράκλειτος διατυπώνει: «Για τους ανθρώπους οι οφθαλμοί και τα ώτα είναι κακοί μάρτυρες, εάν το μυαλό τους είναι ακαλλιέργητο»(απ.107). Δίνει προτεραιότητα στην καλλιέργεια του τρόπου σκέψης και δευτερευόντως σε αυτά που οι αισθήσεις αναδεικνύουν. Για τον ίδιο :«Η αφανής αρμονία είναι καλύτερη από την φανερή»(Απ.54).

Η αντίληψη για τον εαυτό μας, άλλα και για τον κόσμο, έχει σχέση με πόσο εν-νο(ω)ποιημένο τον ατενίζουμε.

Τι είναι όμως αυτό το οποίο εδραιώνει τη σχέση του μύθου με τον Λόγο της Αλήθειας;
Και τι ρόλο παίζει η αντίληψη, στη διαδικασία αυτής της σχέσης;

Η αντίληψη συν-διαλέγεται με τον αντικείμενο της, ώστε να πραγματώσει την αλήθεια ως σχέση, στο βαθμό που αντιλαμβάνεται, ερμηνεύει και διατηρεί ζώσα στη μνήμη, αυτή του την αποκάλυψη.

Αυτό που αντιλαμβανόμαστε, είναι αυτό που το Είναι μας επιτρέπει να συλλάβουμε.

Δεν αφορά κάτι εξωτερικό, αλλά μία εσωτερική διαδικασία εντός της οποίας είμαστε μέρος. Απευθύνεται επίσης εντός Του, μέσω ημών, για να προκύψουν οι δυνατότητες αποκάλυψης του κόσμου Του. Η Αλήθεια μόνο εντός του Είναι της ευδοκιμεί. Όσο αυτό το αντιλαμβανόμαστε, διαπιστώνουμε πως δεν αφορά μία απομάκρυνση ή μια επιστροφή, αλλά μία διαφύλαξη που συγκρατείται στη μνήμη ζωντανή. Έτσι καθίσταται κάτι αληθές, ή αληθώς γνωρίζων, όταν παραμένει στο εδώ-Του, εντός του Είναι του. Τότε αντιλαμβανόμαστε το νέο τρόπο ύπαρξης, όπου μας διαθέτει το Είναι να νοήσουμε. Όπως συμβαίνει με κάθε τι που δημιουργείται, το οποίο μας καθοδήγει να αναζητήσουμε τον δημιουργό του. Γι’ αυτό, κάθε δημιούργημα τελειούται, μέσα από τη κατανόηση της Σχέση του με τον Δημιουργό του.

Αντιλαμβανόμαστε αυτό που μας ωθεί προς την συνάντηση με το δικό μας Είναι: Ως μια διαδικασία γονιμοποίησης και εσωτερικής ώθησης του τρόπου που το ίδιο επιλέγει να αναγεννάται εντός Του, μέσα από μας: στην εστία Του.

Η Αλήθεια μας δείχνει το “τόπο” του Είναι, του οποίου είμαστε μέρος και σχετιζόμαστε. Γι’ αυτό ουδείς ανέστιος. Αυτή η αποκάλυψη, επικυρώνει τα δύο σε ένα. Η Αλήθεια -καθότι Είναι- πιστοποιείται, όταν αποκαλύπτει τον εαυτό Της μέσα από εμάς, επικυρώνοντας την αυθεντική ταύτιση των δύο.

Οτιδήποτε αποκαλύπτει την Αλήθεια του Είναι του, δεν αφορά μία συμφωνία υποκειμένου και αντικειμένου, αλλά αναδεικνύει το νόημα της εξομοίωσης των δύο.

Αυτό που αληθεύει, είναι αυτό που αποκαλύπτεται αναδυόμενο από το μύθο του. Έτσι η Αλήθεια όταν ορίζεται ως αποκάλυψη, ορίζει το εδώ-του-Είναι ως δικό του, στην αυθεντική του μορφή. Τότε αυτό που αληθεύει, είναι όταν μας αποκαλύπτεται, αναδεικνύοντας τον τρόπο του εδώ, ως το εδώ-Του-Είναι. Μπορούμε να διατυπώσουμε με ασφάλεια λοιπόν ότι:  κάτι αληθεύει, όταν αναδεικνύει τον τρόπο του Είναι στο εδώ-του-Είναι ως κάτι δικό μας και οικείο. Αληθεύουμε όταν διανοιγόμαστε προς το δι-άχρονο Είναι μας και ενόσω απομακρύνουμε τον μύθο τής απόστασης μεταξύ μας. Το ουσιαστικά Αληθινό, μεσ’ το ανθρώπινο Είναι, προφυλάσσεται κρυπτόμενο και μεσ’ την Αρχέγονη Αλήθεια του επίσης ως Είναι αναπαύεται.

Εάν αναζητούμε επίμονα την Αλήθεια, θα εγκλωβιζόμαστε συνεχώς στο μύθο μας. Από την άλλη, αν αποδεχθούμε ότι ζούμε στο μύθο μας, η Αλήθεια θα μας αποκαλύπτει συνεχώς τα σχέδια της για εμάς.

Ίσως όταν βιώνουμε έντονα την παρουσία Της, χωρίς όμως να πιστεύουμε ότι δεν είναι απόλυτα δική μας -αλλά εκ του Είναι προέρχεται- τότε ενδέχεται να μην κάνουμε λάθος. Η Αλήθεια στο Είναι Της μόνο αληθεύει. Πολλές φορές είναι αναγκαία η επανάληψη για της εδραίωση της, άλλες φορές όμως αρέσκεται στο να αποκρύβεται στο δικό μας είναι, καθότι είναι η μόνη οδός, χωρίς δεύτερη άλλη να ακολουθήσουμε.

Ένας ινδικός μύθος εξιστορεί πως, κάποτε οι θεοί συνεδρίασαν, για να αποφασίσουν που να κρύψουν τις θεϊκές τους ιδιότητες, ώστε ο άνθρωπος να μην τις ανακαλύψει και έτσι να γίνει και αυτός θεός. Έτσι ένας θεός πρότεινε, να τις κρύψουν στο βαθύτερο μέρος του ωκεανού, ώστε να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση οι άνθρωποι. Κάποιος άλλος πρότεινε, να τις κρύψουν στο ψηλότερο βουνό, κάτω από τους πάγους που δεν λιώνουν ποτέ και έτσι κανείς δεν θα μπορεί να τις προσεγγίσει μέσα στο κρύο. Ένας άλλος θεός ανέφερε να τις στείλουν στο διάστημα να ταξιδεύουν με μεγάλες ταχύτητες, ώστε ποτέ κανείς να μην μπορεί να τις προσεγγίσει στον αιώνιο χρόνο. Ώσπου στο τέλος διστακτικά ένας θεός πρότεινε, μήπως να κρύψουμε τις θεϊκές μας ιδιότητες μέσα στο κάθε άνθρωπο; Αυτός θα ψάχνει παντού γύρω του να τις εντοπίσει και έτσι δεν θα τις βρίσκει, διότι αυτές θα είναι κρυμμένες μέσα του και θα είναι το τελευταίο μέρος που θα σκεφτεί να τις αναζητήσει. Και τότε όλοι συμφώνησαν και υιοθέτησαν την εφαρμογή αυτής του της πρότασης.

Εν τέλει, για αυτό που γίνεται λόγος- το μύθευμα -αναζητείται το προσωπικό βίωμα, ώστε να αληθεύει στη σιωπή του Είναι απρόσωπα, ως το εν-εργών,  δια του ανθρώπου.

Το πάθος καταγραφής του ανθρωπίνου μυθικού έπους, είναι ο πόθος αναζήτησης της μιας αυθεντικής πατρίδας, στην οποία ο καθείς ανήκει: αυτήν του Είναι. Αυτό το πάθος, είναι ο νόστος όποιου αισθάνεται ξενιτεμένος ο ναθρωπος, ενώ αναζητά εναγώνια να πραγματοποιήσει την επιστροφή στην “πατρώα Γη”, από την οποία εκκίνησε και επάξια αιτεί να γίνει δεκτός και πάλι: ώστε να γαληνεύσει στα αλήθεια η ύπαρξη του. 

Ο άνθρωπος στον βαθμό που καταφέρνει να συνειδητοποιεί και να μηδενίζει την απόσταση που τον χωρίζει από το δικό του Είναι -όποιες και να είναι οι ιδέες που σχηματίσει για Αυτό- θα του φανούν απολύτως ωφέλιμη βοήθεια. Θα εμπνέουν τις προσπάθειές του, ενώ θα επηρεάζουν τα κίνητρα, τις σκέψεις του και θα καθοδηγούν την συμπεριφορά του. Τότε θα έχει βάσιμο λόγο να βιώνει -ως ευτυχών- την σχέση νοηματικού φωτός μαζί Του.

Βιβλιογραφία

Martin Heidegger, “Είναι και Χρόνος”, μετάφραση –σχόλια, Γιάννης Τζαβάρας, Εκδ. Δωδώνη, Αθήνα, 1978.