Διαζύγιο: ένα δύσκολο στάδιο για την οικογένεια

Ακρόαση άρθρου......

Το διαζύγιο είναι ένα πολύ δύσκολο στάδιο για όλη την οικογένεια. Είναι μία μεγάλη αλλαγή η οποία φέρνει μαζί μία σειρά απωλειών και πολλές δυσκολίες ειδικά τον πρώτο καιρό, για όλα τα μέλη. Ακόμα και το πιο ομαλό διαζύγιο θα έχει αντίκτυπο σε όλα τα μέλη της οικογένειας. Όλοι οι εμπλεκόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με αλλαγές και απώλειες και καλούνται να προσαρμοστούν σε μία νέα κατάσταση.

Διαζύγιο και ζευγάρι:

Για το ζευγάρι είναι μία δύσκολη απόφαση η οποία σηματοδοτεί το τέλος μίας εποχής, το τέλος των συνηθειών και των ονείρων μίας κοινής ζωής και καθημερινότητας. Με την απόφαση αυτή, το ζευγάρι βρίσκεται μπροστά σε μία άγνωστη κατάσταση, όπου έχει να πάρει πολλές αποφάσεις και να αντέξει πολλές μεταβάσεις. Όταν το ζευγάρι έχει και παιδιά, η απόφαση αυτή φορτίζεται ακόμα περισσότερο.

Είναι πολύ συχνό το ζευγάρι να αναβάλλει την απόφαση αυτή θεωρώντας ότι έτσι είναι καλύτερα για τα παιδιά. Το να μένεις όμως σε μία σχέση δυσλειτουργική, είναι χειρότερο για τα παιδιά, από το να έρθει η απόφαση ενός χωρισμού κι η αντιμετώπιση της. Όταν οι γονείς το καταλάβουν αυτό και αποφασίσουν ο καθένας να αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του, της απόφασης και του γονεϊκού ρόλου, τότε τα πράγματα παίρνουν το δρόμο τους.

Μέσα στη διαδικασία του διαζυγίου, το ζευγάρι θα έρθει αντιμέτωπο με πολλές προκλήσεις και στάδια. Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι ότι μέσα στην ένταση που έχουν μεταξύ τους, θα χρειαστεί να βρουν έναν τρόπο να συνεργαστούν και να σταθούν απέναντι στα παιδιά, όντας σταθεροί.

Ένα επόμενο σημαντικό στάδιο στη καινούρια αυτή ζωή είναι η εύρεση κι η εδραίωση μίας καινούριας ισορροπίας ανάμεσα στα μέλη.

Όταν οι γονείς καταφέρουν να σταθούν οι ίδιοι μέσα σε αυτό, τότε θα βρουν και τον τρόπο να σταθούν απέναντι στα παιδιά. Αυτό είναι κυρίως αποτέλεσμα προσωπικής δουλειάς που ο καθένας καλείται να κάνει απέναντι στον εαυτό του.

Διαζύγιο και παιδί:

Τα παιδιά αυτό που χρειάζονται είναι η διασφάλιση της αγάπης, παρά την αλλαγή της οικογενειακής ζωής. Το ότι οι γονείς αποφασίζουν να χωρίσουν, δεν έχει να κάνει με το ίδιο το παιδί, τη συμπεριφορά ή τα συναισθήματα του. Αυτό είναι κάτι που χρειάζεται, τα δύο μέλη του ζευγαριού να το έχουν ξεκάθαρο μέσα τους κι έτσι να μπορούν να το επικοινωνήσουν στα παιδιά.

Από την πλευρά του παιδιού, το διαζύγιο είναι μία τρομακτική αλλαγή, το οποίο φέρνει συνήθως μαζί του πολλά συναισθήματα και απορίες. Το παιδί πιθανά να νιώσει φόβο, ενοχές, αγωνία, ανασφάλεια, σύγχυση… θα αναρωτηθεί αν φταίει το ίδιο, αν θα μπορούσε να κάνει κάτι για να το αποτρέψει, θα διερωτηθεί σε σχέση με την αγάπη των γονιών προς το ίδιο, θα βιώσει αγωνία σε σχέση με το μέλλον. Είναι ένα πολύ σημαντικό μεταβατικό στάδιο. Το παιδί, περνώντας μέσα από το διαζύγιο έχει να δουλέψει και να διαπραγματευτεί μέσα του διάφορα συναισθήματα και σκέψεις. Και αυτό γιατί η καθημερινότητα και η ζωή αλλάζει.

Μετά το διαζύγιο, η σχέση με τον κάθε γονιό, είναι μία ξεχωριστή σχέση που χρειάζεται φροντίδα  και κατανόηση. Δεν είναι πλέον το παιδί μπροστά στους γονείς, αλλά το παιδί μπροστά στη μητέρα και μπροστά στον πατέρα. Η συχνότητα που θα βλέπει τον καθένα αλλάζει και περνά μέσα από συνεννόηση και προγραμματισμό. Η ζωή αρχίζει να αποκτά διλήμματα και επιλογές.

Μέσα σε όλο αυτήν την αλλαγή, το παιδί θα χρειαστεί να επεξεργαστεί με κάποιο τρόπο τα προσωπικά του συναισθήματα και τις απορίες του σε σχέση με το γεγονός. Οι γονείς μπορούν να γίνουν πολύ βοηθητικοί σε αυτό, εάν καταφέρνουν να το ακούνε, δίνουν αξία σε αυτά που το παιδί νιώθει, έχουν χρόνο να λύνουν τις απορίες του, είναι ειλικρινείς με τα δικά τους συναισθήματα προς το παιδί, μπορούν να συνεργάζονται μεταξύ τους.

Αυτή η επεξεργασία όμως, μπορεί να γίνει και πάρα πολύ δύσκολη, αν οι γονείς είναι πολύ απορροφημένοι μέσα στα δικά τους συναισθήματα, και δεν αφιερώνουν χρόνο σε αυτά που νιώθει και σκέφτεται το παιδί.

Τα παιδιά δεν μπορούν να μείνουν πολύ ώρα εκφράζοντας δυσάρεστα συναισθήματα. Αντίθετα, εύκολα τα εκφράζουν στο παιχνίδι, ή με αλλαγές στη συμπεριφορά τους, όπως π.χ. ξαφνικά να γίνουν επιθετικά, ή να δρουν σαν πιο μικρά παιδιά, να αποκτήσουν ξανά συνήθειες που είχαν σε προηγούμενες ηλικίες, κ.ο.κ. Ίσως τα παραπάνω να σημαίνουν ότι τα παιδιά διαπραγματεύονται δύσκολα συναισθήματα μέσα τους. Χρειάζεται οι γονείς να είναι σε εγρήγορση και να μην υποθέτουν ότι τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν. Τα παραπάνω είναι ο τρόπος των παιδιών να πουν ότι δυσκολεύονται, είναι τα σημάδια με τα οποία μας λένε ότι δεν νιώθουν καλά ή χρειάζονται προσοχή σε σχέση με αυτά που συμβαίνουν στη ζωή τους.

Το παιδί μπορεί να νιώσει έντονο άγχος, με σκέψεις και αγωνία εγκατάλειψης, ή μπορεί να νομίσει ότι φταίει, ότι δεν ήταν ικανό ή τόσο καλό παιδί ώστε να καταφέρει να κρατήσει τους γονείς του μαζί.

Το παιδί στη μέση της γονεϊκής διαμάχης:

Είναι δυστυχώς πολύ συχνό, κατά τη διάρκεια του διαζυγίου, οι γονείς να βάζουν το παιδί στη μέση της δικής τους διαμάχης, χωρίς πάντα να έχουν επίγνωση αυτής της πράξης. Μπορεί το παιδί να γίνει αντικείμενο της διαμάχης ή μπορεί ακόμα ο ένας γονιός να εκφράζει άποψη για τον άλλον στο παιδί. Αυτό βάζει το παιδί στη μέση. Οι γονείς μπορεί να ζητάνε από το παιδί να πάρει θέση, έμμεσα ή άμεσα, και αυτό είναι πολύ επώδυνο για ένα παιδί. Για το παιδί και οι δύο γονείς είναι πολύ σημαντικοί, είναι οι λόγοι για τους οποίους ζει, είναι αδύνατο να μπορέσει να διαλέξει πραγματικά.

Για το παιδί, η διαμάχη των γονιών γίνεται πραγματική βαθιά αγωνία!

Προκειμένου να μην διαλέξει αλλά και για να ανταπεξέλθει σε όλα αυτήν την δύσκολη κατάσταση, το παιδί θα δοκιμάσει διάφορους ρόλους ή συμπεριφορές.

Μπορεί να προσπαθήσει να συμφιλιώσει τους γονείς τραβώντας την προσοχή πάνω του (ρόλος ισορροπιστή), να εναντιωθεί πολύ στον έναν από τους δύο γονείς, και μέσα του να δημιουργηθεί ένας καλός γονέας (αυτός που μένει) και ένας κακός γονέας (αυτός που φεύγει)- (ρόλος δικαστή). Μπορεί να αρνηθεί εντελώς το γεγονός του χωρισμού.

Μπορεί να βιώσει πολύ έντονο φόβο εγκατάλειψης, να αισθανθεί ότι θα μείνει μόνο και κανένας δεν θα υπάρχει να το φροντίσει ή να το νοιάζεται. Μπορεί να αγωνιά για την δική του ασφάλεια ή ακόμα και για την ασφάλεια του «αδύναμου» γονιού (ρόλος προστάτη). Μπορεί να αναπτύξει μία ταχύτατη ωριμότητα και να μπει σε έναν ρόλο συμβούλου η θεραπευτή απέναντι στους γονείς. Όλα αυτά τα σενάρια είναι πιθανά.

Καμιά φορά, ο γονιός μέσα στην δυσκολία που ο ίδιος βιώνει μπορεί να ενισχύει τις παραπάνω θέσεις. Με ή χωρίς επίγνωση, ο γονιός μπορεί να βάζει το παιδί στους παραπάνω ρόλους.

Μετά το διαζύγιο, είναι πολύ πιθανό το παιδί να αναπτύξει ακόμα πιο κοντινή σχέση με τον γονιό που αναλαμβάνει την καθημερινή φροντίδα του και ακόμα περισσότερο όταν ο γονιός αυτός μονοπωλεί ασυνείδητα, τη στενή σχέση με το παιδί. Μπορεί ο γονιός να αρνηθεί να ξαναφτιάξει τη ζωή του για «χάρη» του παιδιού, ή μπορεί να πάρει τη θέση του αδύναμου σε σχέση με τον άλλον.

Τα παραπάνω μπορεί να οδηγήσουν σε μία σύγχυση ρόλων ανάμεσα στο παιδί και τον γονιό. Μπορεί το παιδί να γίνει προστάτης του αδύναμου, να πάρει έναν ρόλο «συντρόφου» προς τον γονέα, να ταυτιστεί πάρα πολύ, να προσπαθεί πολύ να κάνει όλα τα χατίρια του γονέα, και τελικά να δυσκολευτεί να φτιάξει τη δική του ατομικότητα, να πάρει πρωτοβουλίες, να αναπτυχθεί.

Σίγουρα για όλους η απόφαση ενός διαζυγίου είναι δύσκολη και επώδυνη. Οι γονείς έχουν να διαπραγματευτούν πολλά πράγματα και συναισθήματα μέσα τους.

Το πιο σημαντικό όμως είναι μέσα σε όλα αυτά που νιώθουν, να προσπαθήσουν να διατηρήσουν τον ρόλο του γονέα. Τα παιδιά σε εκείνη τη φάση χρειάζονται σταθερότητα, ειλικρίνεια, χρόνο, ασφάλεια, απαντήσεις, μέσα σε όλα όσα αλλάζουν, χρειάζονται μία βάση.

Να μπορούμε να στεκόμαστε δίπλα στο παιδί μας που δυσκολεύεται ξεκινάει από τον τρόπο που μπορούμε να στεκόμαστε δίπλα σε εμάς τους ίδιους. Ίσως να μην μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας και δεν πειράζει. Το πιο σημαντικό όμως είναι να μπορούμε να το αναγνωρίσουμε και να ζητήσουμε βοήθεια αν χρειαστεί. Να μπορούμε να είμαστε ειλικρινείς πρώτα απέναντι στον εαυτό μας.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Πεσσάρη Ηλιάννα - Ψυχολόγος

Πεσσάρη Ηλιάννα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Απόφοιτος Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, τμήμα Ψυχολογίας, Ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, ειδικευμένη στην βιωματική θεραπεία μέσω ψυχοδράματος. Ατομική Θεραπεία, Συντονισμός βιωματικών ομάδων Ψυχοδράματος, Θεραπεία Ζεύγους, Ομάδες εφήβων, Θεματικά Σεμινάρια. Προσωπική Ανάπτυξη, Χώρος ψυχοθεραπείας και Ψυχοδράματος.

215.5051995

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού