Ακρόαση άρθρου......

Στη σημερινή εποχή, οι αγορές έχουν γίνει για πολλούς ανθρώπους μια μορφή ψυχαγωγίας και ένας τρόπος να νιώσουν καλύτερα. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτή η συνηθισμένη δραστηριότητα ξεφεύγει από τον έλεγχο;

Ο εθισμός είναι μια διαταραχή συμπεριφοράς κατά την οποία ένα άτομο κάνει υπερβολικές αγορές για να νιώσει καλά και να αποφύγει τα αρνητικά συναισθήματα. Αν και φαίνεται μικρό ποσοστό, ο αντίκτυπος του μπορεί να είναι σημαντικός τόσο για τα άτομα όσο και για το κοινωνικό σύνολο.

Υπάρχουν πολλά σημάδια που υποδεικνύουν την ύπαρξη εθισμού στις αγορές:

  • Συνεχείς σκέψεις για πράγματα που πρέπει να αγοράσετε
  • Αίσθημα ευφορίας κατά τη διάρκεια των αγορών
  • Αισθήματα ενοχής μετά τις αγορές
  • Οικονομικά προβλήματα που προκαλούνται από υπερβολικές δαπάνες
  • Απόκρυψη αγορών από την οικογένεια και τους φίλους
  • Άνοιγμα νέων πιστωτικών καρτών χωρίς εξόφληση υφιστάμενων χρεών
  • Αγοράζοντας πράγματα που δεν χρειάζονται

Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα συχνά ξοδεύουν περισσότερο χρόνο και χρήματα για ψώνια από ό,τι μπορούν να αντέξουν οικονομικά.

Περιλαμβάνονται διάφορες προϋποθέσεις σε αυτήν την κατηγορία:

  • Καταναγκαστική αγορά
  • Κλεπτομανία (καταναγκαστική κλοπή) 
  • Παθολογικός τζόγος

Όλα αυτά τα προβλήματα βρίσκουν ευνοϊκό περιβάλλον εκδήλωσης στα εμπορικά κέντρα, τα οποία προσφέρουν μεγάλη ποικιλία ερεθισμάτων και ευκαιρίες για ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές.

Αίτια της συμπεριφοράς

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση εθισμού στα ψώνια:

Άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας
Συχνά, ο εθισμός στα ψώνια εμφανίζεται παράλληλα με άλλες ψυχικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και οι διαταραχές προσωπικότητας.

ΚΥΚΛΟΣ ΑΓΧΟΥΣ | 13 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ - 26 ΩΡΕΣ
5 ζωντανά (online) και 8 βιντεοσκοπημένα σεμινάρια για το άγχος | Κόστος συμμετοχής: 40 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως 31 Ιανουαρίου 2025 | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR

Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν αυτόν τον εθισμό προσπαθώντας να αυξήσουν την αυτοεκτίμηση τους μέσω αγορών.

Υλισμός
Οι άνθρωποι που υποφέρουν από εθισμό στις αγορές τείνουν να είναι πιο υλιστές και αναζητούν κοινωνική θέση μέσω των αντικειμένων που αγοράζουν.

Η επιρροή της διαφήμισης
Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή μπορεί να είναι πιο επιρρεπή στα διαφημιστικά μηνύματα που μας περιβάλλουν καθημερινά.


Αυτή η διαταραχή μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες σε διάφορες πτυχές της καθημερινότητας:

Οικονομικά προβλήματα
Οι υπερβολικές δαπάνες μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλα χρέη και σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ:
Κύκλος 5 Online Σεμιναρίων | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Κόστος Συμμετοχής: 35 ευρώ, για εγγραφές που θα πραγματοποιηθούν έως 31 Ιανουαρίου 2025

Διαπροσωπικές σχέσεις
Τα ψέματα και τα μυστικά που σχετίζονται με τα ψώνια μπορούν να βλάψουν τις σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους.

Στρες και άγχος
Τα αισθήματα ενοχής και τύψεις μετά τα ψώνια μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα στρες και άγχους.

Παραμέληση άλλων πτυχών
Η εμμονή με τις αγορές μπορεί να οδηγήσει στην παραμέληση επαγγελματικών ή προσωπικών ευθυνών.

 
Αντιμετώπιση 

Η θεραπεία για τον εθισμό στα ψώνια συνήθως περιλαμβάνει μια σύνθετη προσέγγιση:

Θεραπεία
Η ψυχοθεραπεία, ειδικά η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό και την αλλαγή προβληματικών σκέψεων και συμπεριφορών.

Φαρμακευτική αγωγή
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι χρήσιμη, ειδικά εάν υπάρχουν άλλα σχετικά προβλήματα ψυχικής υγείας.

Ομάδες υποστήριξης
Η ανταλλαγή εμπειριών με άλλα άτομα που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα μπορεί να είναι ευεργετική, υπό την καθοδήγηση ενός ειδικού.

 

Στρατηγικές διαχείρισης

Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα άτομο για να ελέγξει την παρόρμηση για υπερβολικές αγορές:

  • Περιορισμός πρόσβασης σε πιστωτικές κάρτες και μεγάλα χρηματικά ποσά
  • Αποφυγή καταστάσεων ενεργοποίησης, όπως η μετάβαση στο εμπορικό κέντρο
  • Εύρεση εναλλακτικών δραστηριοτήτων για τη διαχείριση του άγχους και των αρνητικών συναισθημάτων
  • Καταγραφή αρχείου δαπανών για απόκτηση μεγαλύτερης επίγνωσης των αγοραστικών συνηθειών
  • Υποστήριξη από φίλους και συγγενείς

Ο εθισμός στα ψώνια (Oniomania) είναι μια ψυχολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την καταναγκαστική ανάγκη για αγορές, ακόμη και όταν δεν υπάρχει ουσιαστική ανάγκη για τα προϊόντα.

Αν και η αγοραστική συμπεριφορά αποτελεί συνήθως μια καθημερινή δραστηριότητα, στον εθισμό, η διαδικασία της αγοράς αποκτά μεγαλύτερη σημασία από τα προϊόντα που αποκτώνται και συχνά συνδέεται με συναισθηματική ανακούφιση και εφήμερη ευχαρίστηση.

Παρά τις προσωρινές απολαύσεις που προσφέρει, ο καταναγκαστικός τρόπος αγορών μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά οικονομικά και συναισθηματικά προβλήματα.

Η κατανόηση των αιτίων και η αναγνώριση του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα για την αποκατάσταση, ενώ η ψυχολογική υποστήριξη και οι στρατηγικές αυτοβοήθειας προσφέρουν τις καλύτερες δυνατότητες για ανάρρωση και προσωπική ανάπτυξη.

Με τη σωστή καθοδήγηση και προσήλωση, υπάρχει δυνατότητα να ξεπεραστεί ο εθισμός και να αποκατασταθεί η ισορροπία στη ζωή του ατόμου. Οι αιτίες του εθισμού είναι πολλές, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, το άγχος, η κατάθλιψη και κοινωνικοί παράγοντες, ενώ το πρόβλημα μπορεί να επηρεάσει και τις σχέσεις ή τα οικονομικά του ατόμου.

Η αντιμετώπιση του εθισμού απαιτεί ψυχολογική υποστήριξη και στρατηγικές αυτοβοήθειας, όπως η αναγνώριση του προβλήματος, η αποφυγή εύκολης πρόσβασης σε πιστωτικές κάρτες και η αναζήτηση άλλων τρόπων διαχείρισης του χρόνου και των συναισθημάτων.

Ο εθισμός στις αγορές είναι πραγματική πρόκληση της σύγχρονης καταναλωτικής κοινωνίας. Η αναγνώριση αυτών των προβλημάτων και η αναζήτηση εξειδικευμένης βοήθειας είναι απαραίτητα για την πρόληψη αρνητικών συνεπειών στην ψυχική και οικονομική υγεία.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ευτυχία και η ολοκλήρωση δεν προέρχονται από τα υλικά που αγοράζουμε, αλλά από τις σχέσεις, τις εμπειρίες και τα προσωπικά μας επιτεύγματα. Μαθαίνοντας να διαχειριζόμαστε καλύτερα τα συναισθήματα και τα οικονομικά μας, μπορούμε να οικοδομήσουμε μια πιο ισορροπημένη και ικανοποιητική ζωή, χωρίς να εξαρτόμαστε από τις αγορές για να νιώθουμε καλά.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Έλενα Χριστίνα Μπούρκα

elena christina bourka bΦοιτήτρια Ψυχολογίας.
Σπουδάζει στο Wrexham Glyndŵr University.