Τρέμω: Διαφοροδιάγνωση και θεραπεία του τρόμου

Ακρόαση άρθρου......

Ως τρόμος (τρέμουλο) ορίζεται η ακούσια ρυθμική ταλάντωση ενός μέλους του σώματος. Παράγεται από τις εναλλασσόμενες συσπάσεις μυών που δρουν ανταγωνιστικά σε μία άρθρωση, όταν οι ρυθμιστικοί μηχανισμοί του νευρικού συστήματος διαταραχθούν.

Ο τρόμος είναι ένα σύμπτωμα που συναντάμε αρκετά συχνά στην ψυχιατρική πράξη, συνήθως στα πλαίσια μίας αγχώδους διαταραχής αλλά και με το αίτημα της διερεύνησης από την πλευρά του ασθενή.

Ο φυσιολογικός τρόμος εμφανίζεται παροδικά όταν είμαστε αγχωμένοι ή τρομαγμένοι, όπως υπονοεί άλλωστε και η εναλλακτική σημασιολογική χρήση του όρου. Εμφανίζεται επίσης σε υπερβολική σωματική κόπωση ή λόγω αϋπνίας.

Προτού αποδώσουμε τον τρόμο σε φυσιολογικά ή ψυχολογικά αίτια, θα πρέπει να αποκλείσουμε ενδεχόμενη οργανική αιτιολογία και να κρίνουμε αν χρειάζεται η παραπομπή σε ειδικό νευρολόγο.

Ο τρόμος θεωρείται ως η πιο συχνή κινητική διαταραχή. Συχνότερα εκδηλώνεται στα άνω άκρα αλλά μπορεί να προσβάλλει και τα κάτω άκρα, τον κορμό, το κεφάλι ή τη φωνή. Η συχνότητά του κυμαίνεται περίπου στο 0,4% και διακρίνεται σε:

Τρόμο ηρεμίας: Πρόκειται για τρόμο που εμφανίζεται όταν το μέλος του σώματος είναι σε πλήρη ηρεμία και υποστηρίζεται έναντι της βαρύτητας. Αν το μέλος κινητοποιηθεί, ενδέχεται ο τρόμος παροδικά να μειωθεί ή να εξαφανισθεί. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που πρόκειται για μονόπλευρο τρόμο άνω άκρου αλλά και γενικά σε ξεκάθαρο τρόμο ηρεμίας, οφείλουμε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο Morbus Parkinson. Ειδικά σε συνυπάρχουσα συμπτωματολογία, όπως η βραδυκινησία ή η υπομιμία, είναι απαραίτητη η διερεύνηση από νευρολόγο.

Τρόμο θέσης: Εμφανίζεται όταν το μέλος προσπαθεί να διατηρήσει μία θέση αντίθετη προς τη βαρύτητα, π.χ. όταν το χέρι είναι σε παρατεταμένη θέση. Πρόκειται για συμμετρικό, αμφοτερόπλευρο τρόμο και είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη μορφή. Οι ασθενείς διηγούνται ότι δυσκολεύονται σε κινήσεις όπως η γραφή ή και το να κρατήσουν ένα ποτήρι νερό και παρατηρούν επιδείνωση σε περιπτώσεις συναισθηματικής φόρτισης. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται ο ιδιοπαθής τρόμος, ο ενισχυμένος φυσιολογικός τρόμος, καθώς και ο τρόμος από φάρμακα.

Τρόμο κίνησης- ενέργειας: Εμφανίζεται όταν το μέλος κινείται για να κάνει κάτι. Στην κλινική εξέταση παρατηρείται επίταση του τρόμου στη δοκιμασία δάκτυλο- ρις, όταν το δάκτυλο πλησιάζει το στόχο, δηλαδή λίγο πριν ακουμπήσει τη μύτη. Πρόκειται για μια μορφή τρόμου που συνδέεται συνήθως με παθήσεις της παρεγκεφαλίδας, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται και άλλα συμπτώματα, όπως η αστάθεια στη βάδιση. Εμφανίζεται π.χ. στη σκλήρυνση κατά πλάκας και χρήζει άμεσης διερεύνησης από νευρολόγο.

Τα πιο συχνά αίτια του τρόμου

Θα αναφερθούμε λίγο πιο αναλυτικά σε ορισμένα από τα πιο συχνά αίτια τρόμου, τα οποία ενδέχεται να μας απασχολήσουν στην ψυχιατρική πράξη, καθότι τα υπόλοιπα (με πιο συχνά τη Νόσο του Parkinson, τη Δυστονία και την Πολλαπλή Σκλήρυνση) χρήζουν σίγουρα νευρολογικής διερεύνησης:

Ιδιοπαθής τρόμος: Αποτελεί την πιο συχνή αιτία τρόμου θέσης, είναι πρωτοπαθής και εμφανίζεται μεμονωμένα, χωρίς συνοδό συμπτωματολογία. Προσβάλλει κυρίως τα άνω άκρα, το κεφάλι ή ακόμη και τη φωνή. Μπορεί να περιορίσει την καθημερινότητα του ατόμου, καθώς οδηγεί συχνά σε περιορισμό της λεπτής κινητικότητας. Έχει την τάση να επιδεινώνεται προϊούσης της ηλικίας ενώ διαγνωστικά βοηθάει το γεγονός ότι τείνει να βελτιώνεται υπό κατανάλωση αλκοόλ. Η θεραπευτική αντιμετώπιση γίνεται με β- blocker (προπρανολόλη).

Ενισχυμένος φυσιολογικός τρόμος: Είναι συμμετρικός, προσωρινός, μπορεί να οφείλεται π.χ. σε υψηλό πυρετό, υπογλυκαιμία ή υπερθυρεοειδισμό και εξαφανίζεται όταν αντιμετωπιστεί το υποκείμενο αίτιο. Ο τρόμος από στερητικό σύνδρομο αλκοόλ κατατάσσεται συχνά στην κατηγορία αυτή.

Φαρμακευτικός τρόμος: Πρόκειται για τρόμο που συναντάμε συχνά στην ψυχιατρική, καθότι ενδέχεται να εμφανιστεί ως παρενέργεια από τη λήψη αντικαταθλιπτικών (κυρίως τρικυκλικών), νευροληπτικών ή σταθεροποιητών της διάθεσης (λίθιου ή βαλπροϊκού οξέος).

Ψυχογενής τρόμος: Πρόκειται για περιπτώσεις που έχει αποκλειστεί οργανική βλάβη του νευρικού συστήματος και ανιχνεύεται κάποιος ψυχικός αιτιολογικός παράγοντας. Έχει συχνά περίεργα και διαρκώς μεταβαλλόμενα χαρακτηριστικά, παρουσιάζεται απότομα, υποχωρεί περιοδικά και εξίσου απότομα ενώ συχνά δύναται να υποχωρήσει ή και να εξαφανιστεί αν αποσπάσουμε την προσοχή του ασθενή. Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με αγχώδη δομή προσωπικότητας ή αγχώδη διαταραχή και τάση σωματοποίησης.

Ποιες είναι οι απαραίτητες εξετάσεις για τη διαγνωστική διερεύνηση του τρόμου

Προκειμένου να προχωρήσουμε στη διαγνωστική διερεύνηση του τρόμου, πρέπει να γίνουν καταρχήν οι ακόλουθες εξετάσεις:

Αιματολογικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένων της γενικής εξέτασης αίματος, βιταμινών, βιοχημικών εξετάσεων, επιπέδων χαλκού και θυρεοειδικών ορμονών.

Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, για να αποκλειστούν ευρήματα που παραπέμπουν άμεσα σε νόσο του Parkinson, πολλαπλή σκλήρυνση ή παρεγκεφαλιδική συνδρομή και να κριθεί η αναγκαιότητα παραπομπής σε νευρολόγο.

Οι περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις γίνονται από νευρολόγους.

Θεραπεία του τρόμου

Ως προς τη θεραπεία, η βασικότερη αρχή αφορά στην καλή αιτιολογική διερεύνηση, καθότι ορισμένες μορφές τρόμου δύνανται να εξαφανιστούν αν απομακρυνθεί (π.χ. φάρμακα) ή αντιμετωπιστεί (π.χ. υπερθυρεοειδισμός) ο αιτιολογικός παράγοντας.

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, γίνονται προσπάθειες φαρμακευτικής αντιμετώπισης με β- αποκλειστές, αντιεπιληπτικά, αντιχολινεργικά φάρμακα ή βενζοδιαζεπίνες.

Σε επιβεβαιωμένο ψυχογενή τρόμο, η προσπάθεια εστιάζει στην αιτιολογική διερεύνηση και στην αντιμετώπιση της συνυπάρχουσας- υποκείμενης ψυχοπαθολογίας.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία:

Λογοθέτης Γ., Μυλωνάς Ι. Νευρολογία. University Studio Press. Δεκέμβριος 2016.

Deuschl G., Bain P., Brin M.: Consensus statement of the Movement Disorder Society on Tremor. Ad Hoc Scientific Committee. Mov Dirord 1998; 13 Suppl 3: 2-23.

Nowak DA, Fink GR: Psychogenic movement disorders: aetiology, phenomenology, neuroanatomical correlates and therapeutic approaches, Neuroimage 2009; 47: 1015- 25.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Βαϊζίδου Χριστίνα - Ψυχίατρος

Βαϊζίδου Χριστίνα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχοφαρμακολογική και ψυχοθεραπευτική παρακολούθηση για όλο το φάσμα των ψυχιατρικών παθήσεων ενηλίκων.Το θεραπευτικό πλάνο διαμορφώνεται εξατομικευμένα αναλόγως των αναγκών του ασθενούς.

6908458345

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού