Πώς επηρεάζει η τελειομανία την καθημερινότητα μας;

Ακρόαση άρθρου......

Διαχρονικά η τελειομανία έγκειται στα άτομα που αγωνίζονται για την άψογη συμπεριφορά, θέτουν συνεχώς υψηλά πρότυπα και επιδιώκουν συνεχώς τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μάλιστα βιώνουν έντονη δυσαρέσκεια όταν κάτι υπολείπεται της τελειότητας. Στην επιστημονική κοινότητα οι γνώμες διίστανται, καθώς μερικοί υποστηρίζουν πως η τελειομανία είναι ένα θετικό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που είναι αναγκαίο για την υγιή ανάπτυξη των ατόμων, ενώ άλλοι ισχυρίζονται πως μπορεί να περικλείεται από μια υγιή και φυσιολογική έως μια ανθυγιεινή και νευρωτική σκέψη και συμπεριφορά.

Θεώρηση της Τελειομανίας 

Σύμφωνα με μελέτες, έχει αποδεχθεί πως τα τελευταία χρόνια αρκετοί ερευνητές έχουν ασχοληθεί με την τελειομανία. Βάσει αυτών, έχει πραγματοποιηθεί ένα πλήθος διαχωρισμών (τύπους, μοντέλα) για την καλύτερη κατανόηση της. Αρχικά η τελειομανία διαχωρίστηκε σε νευρωτική και φυσιολογική. Στην φυσιολογική τα άτομα θέτουν υψηλά πρότυπα για τον εαυτό τους, είναι λιγότερο ακριβείς, νιώθουν πιο ελεύθεροι και είναι περισσότερο συγκαταβατικοί με κάποιο λάθος που θα πραγματοποιήσουν. Από την άλλη πλευρά, στη νευρωτική τελειομανία δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για λάθος και εξακολουθούν να βάζουν υψηλά πρότυπα για τον εαυτό τους. Σημαντικό να ειπωθεί είναι πως η νευρωτική τελειομανία διαχωρίζεται σε τρείς διαφορετικούς τύπους σύμφωνα με τα κίνητρα των ατόμων.

Ακόμη ένας διαχωρισμός που εντοπίζουν οι ειδικοί είναι ανάμεσα στα άτομα που ανησυχούν για την τελειότητα (perfectionistic strivings) και στα άτομα που μάχονται για αυτή (perfectionistic concerns).

Πιο συγκεκριμένα στην κατηγορία, όπου τα άτομα μάχονται για την τελειότητα, η επιθυμία τους για την επίτευξη υψηλών προτύπων πηγάζει από εσωτερικά κίνητρα, ώστε να πετύχουν την τελειότητα και την αριστεία. Όμως σε αυτή την κατηγορία είναι σημαντικό να τονισθεί πως αν αποτύχουν στην επίτευξη των στόχων δεν ανησυχούν, κάτι που παρατηρείται στην άλλη κατηγορία. Αυτοί που εντάσσονται στην κατηγορία που ανησυχούν για την τελειότητα, φανερώνουν μια «δυσλειτουργική» μορφή της τελειομανίας, όπου επιφέρει έντονο φόβο για αποτυχία, συνεχής ανησυχία λαθών, αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις και αυστηρή αυτοκριτική. Καταλήγοντας μέσα από μία μελέτη ανάλυσης παραγόντων εντοπίσθηκε πως η μέτρηση της τελειομανίας εμπεριέχει κυρίως δύο παράγοντες, την  «προσαρμοστική τελειομανία» (adaptive perfectionism) και η «δυσπροσαρμοστική τελειομανία» (maladaptive perfectionism)

Η τελειότητα που αναζητάμε πηγάζει από την επίγνωση του ίδιου μας του εαυτού! 

Πώς επηρεάζει η τελειομανία τη ζωή μας

Η τελειομανία έχει παρουσιαστεί διαχρονικά πως έχει ένα αρνητικό αντίκτυπο στην ζωή μας. Μάλιστα φαίνεται να βλάπτει τις διαπροσωπικές σχέσεις που συνάπτουμε, οδηγεί το άτομο σε αρνητικά συναισθήματα όπως είναι η δυσαρέσκεια και η λύπη και θολώνει την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας.

Ας αναρωτηθούμε ότι αν αναζητάμε από τον εαυτό μας να είναι πάντα τέλειος, τότε πόσο χρόνο του δίνουμε για να τον αγαπήσουμε και να τον εκτιμήσουμε πραγματικά!

Θεραπεία τελειομανίας μέσω της γνωστικοσυμπεριφορικής προσέγγισης

Η θεραπεία της τελειομανίας έχει ως στόχο μέσα από τις στρατηγικές να ενισχύσει τις θετικές πλευρές της, ενώ ταυτόχρονα να μειώσει τις αρνητικές. Πιο αναλυτικά, υποστηρίζουν ότι δεν χρειάζεται να μειώσουν τα κριτήρια αριστείας αλλά να κατανοήσουν πως, όταν επιθυμούν να πετύχουν τα υψηλά πρότυπα είναι ένα θετικό γεγονός χωρίς να πρέπει να υπάρξουν μετέπειτα αυτοκριτικές τάσεις.

Έπειτα από την αναζήτηση έγκυρων θεραπευτικών παρεμβάσεων, οι ειδικοί κατέληξαν ότι τα περισσότερα μοντέλα βασίζονται στην γνωστικο-συμπεριφοριστική προσέγγιση. Σε αυτή την θεραπεία τα άτομα προσπαθούν να αμφισβητήσουν τα αρνητικά αυτοκριτικά μοτίβα σκέψης. Το CBT στα αρχικά στάδια στοχεύει να βοηθήσει το άτομο να αντιληφθεί πως η νευρωτική τελειομανία δεν επιφέρει οφέλη στην ζωή του και στην ομαλή διεξαγωγή της καθημερινότητας του, με αποτέλεσμα να είναι ανεπιθύμητη.

Επιπρόσθετα, η προσέγγιση αυτή μπορεί να εκτελείται σε ομαδικά ή ατομικά πλαίσια. Μάλιστα μέσα από μελέτες έχει αποδειχθεί πως οι τεχνικές που ενδεικνύονται για την τελειομανία είναι η θεραπεία παιχνιδιού, τα παιχνίδια ρόλων, η βιβλιοθεραπεία, τα καρτούν, η βιντεοθεραπεία και οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με την τελειομανία έχουν καταδείξει ότι το CBT βοηθάει σημαντικά στην μειώση της τελειομανίας, που προέρχεται από την εαυτό αλλά στις περισσότερες υπογραμμίζουν ότι δεν υπάρχουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στα άτομα που βιώνουν άγχος και κατάθλιψη. Ακόμη σε ένα ομαδικό πρόγραμμα της Συμπεριφορικής Γνωσιακής Θεραπείας, που πραγματοποιήθηκε σε φοιτητές με τελειομανία φανερώθηκε ότι τα επίπεδα ανησυχίας για λάθη και η αμφιβολία που υπήρχε για τις πράξεις τους μειώθηκαν σημαντικά. Παράλληλα, μειώθηκε η προσαρμοστική διάσταση των υψηλών κριτηρίων των ατόμων.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Μαρία Δανέζη - Ψυχολόγος

Μαρία Δανέζη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Απόφοιτη Ψυχολόγος, εκπαιδευόμενη στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Συμπεριφορική Γνωσιακή Θεραπεία του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου (SCG-Επιστημονικό Κολλέγιο Ελλάδος).

6987248904

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού