Μια αποτελεσματική σχέση θεραπευτή-πελάτη είναι σημαντική για τη θεραπεία, γεγονός που τεκμηριώνεται ερμηνευτικά με συσχετίσεις της ποιότητας της σχέσης με το θεραπευτικό αποτέλεσμα (Orlinsky et al., 1994). Ωστόσο, στη ΓΝΘ η θεραπευτική σχέση θεωρείται απαραίτητο αλλά όχι επαρκές στοιχείο για ένα καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με έρευνες που δημοσιεύτηκαν, η αποτελεσματικότητα της ΓΝΘ δεν φάνηκε να εξαρτάται από την ύπαρξη μιας καλής θεραπευτικής σχεσης (Roth & Fonagy, 2005).

Έχει υποστηριχθεί ότι η θεραπευτική σχέση είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην ψυχοθεραπεία. Επί του παρόντος, η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία και η αξία της θεραπευτικής σχέσης λαμβάνουν ολοένα και περισσότερη προσοχή στη βιβλιογραφία και στην έρευνα.

Τα εμπόδια για τη θεραπευτική σχέση και η σημαντικότητά της.
Αναμφισβήτητα η θεραπευτική σχέση στην ψυχοθεραπεία μεταξύ θεραπευομένου/θεραπευτή είναι μια πολύ ιδιαίτερη και μοναδική σχέση.

Ήδη οι πρώτοι ασθενείς που αναρρώνουν από την πανδημία του Covid-19 αρχίζουν να παίρνουν εξιτήριο από τα νοσοκομεία της χώρας μας. Παράλληλα, όμως, με την βελτίωση της σωματικής τους υγείας, υπάρχει ένας παράγοντας που θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή σύμφωνα με το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο για την υγεία και την ασθένεια.

Από τα πανάρχαια χρόνια ήταν γνωστό ότι οι ανθρώπινες επαφές και σχέσεις έχουν τη δύναμη να ανακουφίσουν τον ψυχικό πόνο, να αλλάξουν τον τρόπο συμπεριφοράς, να μεταβάλουν την εσωτερική εικόνα του εαυτού ή και του κόσμου και, γενικά, να συμβάλουν στη λύση των ψυχικών προβλημάτων.

Η μοναξιά του θεραπευόμενου (Μέρος Α')
Η συνειδητοποίηση του τραύματος, μέσω της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, είναι μια πράξη επαφής τόσο με τον εαυτό όσο και με τους άλλους, η οποία αναμένεται να μειώσει τη μοναξιά, δηλαδή την εμπειρία του ανθρώπου ότι είναι μόνος, απομονωμένος, αποκομμένος από τους άλλους (περισσότερα για τη μοναξιά βλ. Γαλανάκη, 2014α).

Η μοναξιά στην ψυχοθεραπευτική σχέση (Μέρος 2ο - Η μοναξιά του θεραπευτή

Εκτός από τον θεραπευόμενο και ο θεραπευτής νιώθει μοναξιά, βιώνει δηλαδή την εμπειρία ότι είναι μόνος, απομονωμένος, αποκομμένος από τους άλλους (περισσότερα για τη μοναξιά βλ. Γαλανάκη, 2014α). Βρίσκεται ενώπιον του αιτήματος του θεραπευόμενου, πιθανώς και της οικογένειάς του.

Ντροπή.. ένα συναίσθημα βαθιά υπαρξιακό και γνώριμο. Εκδηλώνεται μέσα από ένα ευρύ φάσμα, από την ελαφριά αμηχανία που όλοι μας πολλές φορές έχουμε βιώσει μέχρι την κατάσταση πανικού και την παράλυση. 
Συχνά συνοδεύεται με την ενοχή, ωστόσο είναι σημαντικό να τη διαχωρίσουμε  από την ντροπή καθώς η δεύτερη είναι το συναίσθημα που συνδέεται με το “being”, δηλαδή ότι δεν είμαι επαρκής , δεν είμαι αρκετός, ενώ η ενοχή με το“ doing”, κάνω κάποιο κακό ή πληγώνω κάποιον κ.α.

Η παροιμία «η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει» περιγράφει ακριβώς την ικανότητα της γλώσσας να μη μπορέσει να κατανοηθεί, να μην αποδώσει ορθά, να αλλάζει συνεχώς και να μην ενημερώνει για τις αλλαγές και ως εκ τούτου να πληγώνει, να συνθλίβει, να τσακίζει και εν γένει να προκαλεί αρνητικά συναισθήματα στους δέκτες των μηνυμάτων της. 

Υπάρχουν πλήθος θεωρίες για το πως θεραπεύει η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία, απο νευρωτικά αδιέξοδα και σχεσιακά προβλήματα μέχρι πιο σοβαρά ψυχικά προβλήματα όπως οι αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη ακόμα και η ψύχωση. Ωστόσο θα επισημάνω τρία βασικά σημεία της θεραπευτικής λειτουργίας:

Χαρακτηριστικά Θεραπευτή.
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του θεραπευτή είναι οι ρεαλιστικές προσδοκίες για τους στόχους της θεραπείας. Μέσω της θεραπευτικής του εμπειρίας ο ειδικός είναι σε θέση να αντιληφθεί τα μέγιστα όρια και τις δυνατότητες του θεραπευόμενου τα οποία τροποποιούνται με το πέρασμα του χρόνου.

Ο Carl Rogers εισάγοντας την φιλοσοφία του, κατά τη δεκαετία του 1940, προχώρησε σε μια ενδιαφέρουσα στροφή από τις κλινικές ψυχοδυναμικές και συμπεριφορικές θεωρίες, δίνοντας έμφαση στα χαρακτηριστικά του θεραπευτή και στην αξία της θεραπευτικής σχέσης.

Η χοροθεραπεία επικεντρώνεται στη διαδικασία. Αποτελεί μια ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση μέσα από την οποία η χοροθεραπεύτρια μπορεί να οργανώσει ένα θεραπευτικό σχεδιασμό προσαρμοσμένο στο εξελικτικό στάδιο στο οποίο βρίσκεται το παιδί.

Στις ιδιαίτερες συνθήκες και περιστάσεις, οι οποίες για λόγους υγείας και προστασίας επιτάσσουν κοινωνική «απόσταση» καλούμαστε να προσαρμοστούμε, επαναπροσδιορίζοντας αρκετές πτυχές της καθημερινότητάς μας. Η ψυχοθεραπεία βασίζεται στην δια ζώσης επικοινωνία και στην εδώ και τώρα παρέμβαση.

Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι μια επιλογή που παίρνουν οι άνθρωποι, όταν βρίσκονται με μία συγκεκριμένη πορεία της ζωής τους, ανάλογα το σημείο της ετοιμότητάς τους. Μοιάζει σαν ένα εσωτερικό προσωπικό ταξίδι αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης.

Η ψυχοθεραπεία, όπως οι περισσότεροι τομείς της φροντίδας υγείας, αποτελούν σύνθεση της επιστημονικής τεχνικής και της καλλιτεχνικής έκφρασης (Hofmann & Weinberger, 2007)

Η Συνθετική Παιγνιόδραση είναι μία βιωματική μέθοδος Συμβουλευτικής & Εμψύχωσης ομάδων που αποτελείται από τη σύνθεση του παιχνιδιού με άλλες βιωματικές μεθόδους & τεχνικές και ανήκει στις θεραπευτικές προσεγγίσεις μέσω τέχνης.

Σε έναν όμορφο κόσμο, ιδανικό, αγγελικά πλασμένο πιθανότατα σε σκηνικό ταινιών, τα ζευγάρια είναι ερωτευμένα, κάνουν σεξ, μαλώνουν σπάνια και δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα προς επίλυση. Δυστυχώς αυτό δεν ισχύει πάντα στην πραγματική ζωή.

Ποιος είναι τελικά ο θεραπευτής? Ο παντογνώστης σωτήρας, ο έμπειρος συνεργάτης, ο εξομολογητής, ή απλά ο λευκός πίνακας πάνω στον οποίο ο θεραπευόμενος θα αποτυπώσει τα σχήματα των ψυχικών του διεργασιών? Είναι η αυθεντία ή ο συνοδοιπόρος, ο μέντορας ή ο συμπάσχων?

Τα προγράμματα θεραπευτικής παρέμβασης  που προτείνονται για την αντιμετώπιση της ψυχογενούς ανορεξίας και βουλιμίας στην εφηβεία είναι: α) η οικογενειακή θεραπεία, β) η επικεντρωμένη στον έφηβο ατομική ψυχοθεραπεία και γ) η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία.