Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των ανθρωπιστικών και υπερπροσωπικών θεραπευτικών προσεγγίσεων είναι ότι ο/η θεραπευτής/τρια πρέπει να δουλεύει συνεχώς με τον εαυτό του/της και να μην στηρίζεται μόνο σε κάποιες τεχνικές και θεωρίες.

Η υπαρξιακή ψυχολογία βασίζεται στις αρχές της υπαρξιακής θεωρίας και υποθέτει ότι οι άνθρωποι έχουν επίγνωση του εαυτού τους, είναι ικανοί να αποφασίζουν και υπεύθυνοι για τις πράξεις τους.  Επομένως, η παρούσα κατάσταση της ζωής τους είναι μάλλον αποτέλεσμα προσωπικών επιλογών, παρά εξωγενών επιδράσεων. 

Η ψυχοθεραπευτική σχέση εξ'ορισμού συνυφαίνεται από λεπτές, ακαθόριστες γραμμές μεταξύ θεραπευτή και θεραπευομένου. Για το λόγο αυτό, δεν είναι λίγες οι φορές που ο θεραπευόμενος καταφεύγει στη χρήση ψεμάτων, προκειμένου να προασπιστεί μπροστά στον "κίνδυνο" της έκθεσης των ενδόμυχων πλευρών και συνασθημάτων του.

Ποια είναι η δουλειά ενός ψυχοθεραπευτή; Γιατί κάποιος να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία και σε τι αποσκοπεί; Είναι η θεραπευτική σχέση μια σχέση σαν όλες τις άλλες; Τι είναι αυτό τελικά που κάνει τη ψυχοθεραπεία να επιδρά στις ζωές τόσων ανθρώπων;

Στις μέρες μας, η παλέτα των διαθέσιμων ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων με τις διάφορες παραλλαγές τους είναι απέραντη και δυστυχώς λαβυρινθώδης.

Υπάρχουν ψυχοθεραπείες που είναι υπεύθυνα στηριγμένες σε ξεκάθαρα και δομημένα συστήματα σκέψης, με σαφείς αρχές, στόχους και μεθοδολογία, ενώ η πρακτική τους πλαισιώνεται από έγκυρα θεσμικά όργανα και προϋποθέτει συστηματικές, μακρόχρονες, δαπανηρές και επώδυνες σπουδές.

Στις μέρες μας, ακούμε συχνά, την εξής φράση: «δεν έχω ανάγκη να επισκεφθώ ψυχολόγο, εγώ τα λέω στους φίλους μου» ή «η παρέα μου, είναι ο καλύτερος ψυχολόγος». Είναι μια αντίληψη, η οποία εκφράζεται με περίσσεια ευκολία που την κάνει να φαίνεται λογική, στην αρχή τουλάχιστον, ενώ δεν είναι καθόλου.

Στο ξεκίνημα της ψυχιατρικής μου εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο “Τζον Χόπκινς” σ’ ένα συμπόσιο με παρουσιάσεις ψυχαναλυτικών περιστατικών παρακολούθησα έναν ομιλητή να ασκεί έντονη κριτική στον νεαρό θεραπευτή που παρουσίαζε ένα περιστατικό, επειδή βοήθησε την ασθενή του (μια ηλικιωμένη γυναίκα) να φορέσει το παλτό της στο τέλος της συνεδρίας. Ακολούθησε μια μεγάλη παθιασμένη συζήτηση.

Η απόφαση να ξεκινήσει κάποιος ψυχοθεραπεία μπορεί να αναδύεται από διαφορετικές κάθε φορά συνθήκες. Κάποιοι άνθρωποι το σκέφτονται για πολύ καιρό, πριν πάρουν την απόφαση να ξεκινήσουν. Είναι κάτι που το ήθελαν, αλλά δεν είχαν βρει τη δύναμη ή τον τρόπο να το τολμήσουν.

Ψυχοθεραπεία είναι η θεραπευτική αλληλεπίδραση ή το θεραπευτικό συμβόλαιο μεταξύ ενός εκπαιδευμένου επαγγελματία κι ενός πελάτη (ή αλλιώς θεραπευόμενου), ενός ζευγαριού, μιας οικογένειας ή μιας ομάδας. Εκπαιδευμένος επαγγελματίας μπορεί να είναι ένας ψυχολόγος, ψυχοθεραπευτής ή ψυχίατρος. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται να έχει εκπαιδευτεί, εκτός από τις βασικές του σπουδές, σε κάποια θεραπευτική προσέγγιση. Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό ο εκπαιδευμένος επαγγελματίας να έχει εμπειρία προσωπικής ψυχοθεραπείας.

Ίσως από τα πιο δύσκολα πράγματα σε αυτή τη ζωή να είναι η αποδοχή ότι χρειαζόμαστε βοήθεια για να αντιμετωπίσουμε την καθημερινότητα. Πολλοί άνθρωποι χρειάζονται βοήθεια όταν έρχονται αντιμέτωποι με συναισθήματα και προβλήματα που τα βιώνουν τεράστια και νιώθουν να τους ξεπερνούν.

Αν μπορούμε να δανειστούμε μια κατάσταση από την φυσιολογική ζωή που να μπορεί να περιγράψει με ακρίβεια την ψύχωση, αυτή είναι η ονειρική μας δραστηριότητα στην οποία όταν ο μηχανισμός της λογοκρισίας δεν είναι ικανός να συγκρατήσει το πρωτόγονο υλικό, το όνειρο μετατρέπεται σε εφιάλτη.