Η κάλυψη των ψυχολογικών αναγκών όσων αναρρώνουν από επιπλοκές του Covid-19 ως μέτρο προώθησης της ανάρρωσης

Ακρόαση άρθρου......

Ήδη οι πρώτοι ασθενείς που αναρρώνουν από την πανδημία του Covid-19 αρχίζουν να παίρνουν εξιτήριο από τα νοσοκομεία της χώρας μας. Παράλληλα, όμως, με την βελτίωση της σωματικής τους υγείας, υπάρχει ένας παράγοντας που θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή σύμφωνα με το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο για την υγεία και την ασθένεια.

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις μετά από μία τόσο σοβαρή νόσο έχουν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό με το χώρο νοσηλείας, την ανασφάλεια των ασθενών κατά τη διάρκεια της νοσηλείας αλλά και το φόβο για νέα επιδείνωση της υγείας τους καθώς τα ερευνητικά δεδομένα είναι ελάχιστα αναφορικά με το μετά.

Οδηγός Βρετανικής Κοινότητας Ψυχολόγων για φροντίδα πασχόντων από Covid-19

Εστιάζοντας σε ασθενείς που αναρρώνουν από σοβαρή ασθένεια αλλά συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν σημαντικά σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα, η Βρετανική Κοινότητα Ψυχολόγων (BPS) προέβη στη δημοσίευση ενός οδηγού, που αφορά στην παροχή φροντίδας ειδικά για τους πάσχοντες σε φάση ανάρρωσης, μετά από σοβαρές επιπλοκές λόγω νόσησης με Covid-19.

Οι οδηγίες αυτές για την υποστήριξη των ανθρώπων αυτών προτείνουν μια προσέγγιση τριών βημάτων.

Τα τρία βήματα που θα πρέπει να ακολουθούν οι του υγειονομικού είναι:

1. Παροχή πληροφοριών στους ασθενείς από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό σχετικά με τη νόσο αλλά και τη διαχείριση της.
2. Παροχή ψυχολογικής φροντίδας από το προσωπικό στο νοσοκομείο, κάτι που πραγματοποιείται είτε από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό είτε από ειδικούς ψυχολόγους υγείας που θα δουλέψουν πάνω στο κομμάτι της διαχείρισης του φόβου και της μείωσης της καταστροφοποίησης και
3. Έγκαιρη επανεξέταση μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, που θα περιλαμβάνει ένα δομημένο πακέτο ελέγχου της αποκατάστασης του ασθενούς, το οποίο θα ενσωματώνει τις ψυχολογικές παραμέτρους που έχουν καταγραφεί και αντιμετωπισθεί κατά τη διάρκεια της νοσηλείας, και παραπομπή σε εξειδικευμένες ψυχολογικές υπηρεσίες, εάν χρειάζεται.

Αποκτήστε το βιβλίο Ο μοναχός που πούλησε τη Ferrati του από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας

Ο αναγνώστης δεν μπορεί παρά να νιώσει συγκλονισμένος από την ιστορία του Τζούλιαν Μαντλ, του πάμπλουτου μεγαλοδικηγόρου που είδε σε μια στιγμή την πορεία της ζωής του να ανατρέπεται και να οδηγείται ένα βήμα πριν το θάνατο. Ένα σχεδόν μοιραίο έμφραγμα στην αίθουσα του δικαστηρίου... Η συνταρακτική αυτή εμπειρία θα αποτελέσει την αφορμή για να εγκαταλείψει για πάντα τον υλικό κόσμο και να ταξιδέψει προς την Ανατολή αναζητώντας τον ουσιαστικό σκοπό της ζωής του...

Ψυχολογικές δυσκολίες ασθενών

Εκτός από τις προκλήσεις που εγείρει κάθε σοβαρή ασθένεια, η Βρετανική Κοινότητα Ψυχολόγων, υπογραμμίζει κάποιες συγκεκριμένες πτυχές της πανδημίας Covid-19 που μπορεί να αυξήσουν τους κινδύνους των ψυχολογικών δυσκολιών που θα αντιμετωπίσουν οι ασθενείς.

Οι πτυχές αυτές έχουν να κάνουν με:

• τα φυσικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς στο να δουν και να επικοινωνήσουν με το προσωπικό λόγω του εξοπλισμού ατομικής προστασίας που φορά το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό στους θαλάμους Covid-19.
• την κοινωνική απομόνωση, ως αποτέλεσμα της αδυναμίας των σημαντικών άλλων να επισκεφθούν τους ασθενείς με Covid-19 στο νοσοκομείο, κάτι που ειδικά στο πολιτισμικό πλαίσιο της Ελλάδας είναι τελείως αντίθετο με όσα είχαμε συνηθίσει.
• Τους συνηθισμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες που προκαλούν στρες και υπάρχουν στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ), όπως θόρυβος, έντονος θόρυβος από τη λειτουργία των μηχανημάτων (συναγερμοί), η έλλειψη ηλιακού φωτός και διαταραχή των κιρκάδιων ρυθμών των ασθενών που επιδεινώνονται από τις συνθήκες στις ΜΕΘ κατά τη διάρκεια της κρίσης Covid-19.
• Το γεγονός ότι οι ασθενείς γίνονται συχνά μάρτυρες άλλων ασθενών που είτε μπαίνουν σε αναπνευστήρες ή και πολλές φορές πεθαίνουν δίπλα τους.
• Τις ανησυχίες των ασθενών σχετικά με την επίδραση της έλλειψης προσωπικού και εξοπλισμού στη φροντίδα τους.

Αντιμετώπιση οξέος στρες και διαταραχής μετατραυματικού στρες

Με βάση τις αναδυόμενες γνώσεις και την κλινική εμπειρία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας, οι οδηγίες αυτές βασίστηκαν επίσης σε προηγούμενες έρευνες από τα κρούσματα SARS και MERS, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ψυχολογική επίπτωση ήταν πιο σοβαρή μεταξύ των ατόμων που εμφάνισαν αυτές τις λοιμώξεις, σε σύγκριση με άλλους ασθενείς με σοβαρά νοσήματα.

Στόχος των παρεμβάσεων είναι η αντιμετώπιση του οξέος στρες που συμβαίνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις, αλλά και η έγκαιρη ανίχνευση και διάγνωση διαταραχής μετατραυματικού στρες μετά από την έξοδο από το νοσοκομείο.

Θεραπευτική σχέση με ασθενή Covid-19

Έτσι, ο ειδικός καλείται να συνεισφέρει στη συναισθηματική στήριξη του ασθενούς από τη στιγμή που νοσηλεύεται αλλά και μετά από την έξοδο του από το νοσοκομείο.

Σημαντικό είναι στην περίπτωση που ο ειδικός ψυχικής υγείας κληθεί να παρέχει ψυχολογικές πρώτες βοήθειες επί κλίνης να τηρούνται όλες οι  απαραίτητες προφυλάξεις για τη διατήρηση της ασφάλειας του ειδικού με τη χρήση ειδικών στολών και μάσκας ώστε να μπορεί ο ειδικός να νιώθει ασφάλεια και να μπορεί να προσφέρει τη στήριξη του στους ασθενείς χωρίς να φοβάται για τη σωματική του ακεραιότητα.

Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η τηλεφωνική ή διαδικτυακή επικοινωνία με τον ασθενή τηρώντας όμως όλους τους κανόνες του απορρήτου για τη διαφύλαξη του ασθενή. Σημαντικό είναι ο ψυχολόγος υγείας να μπορεί να χτίσει τη θεραπευτική σχέση με τον ασθενή ώστε να μπορέσει στη συνέχεια να δουλέψει μαζί του το κομμάτι της καταστροφοποίησης και των φόβων που προκύπτουν από την ίδια την ασθένεια.

Συμπτώματα διαταραχής μετατραυματικού στρες

Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο θα πρέπει να έχουν ληφθεί τα στοιχεία επικοινωνίας του ασθενή αλλά και να έχει πραγματοποιηθεί ψυχοεκπαίδευση στον ασθενή, ώστε να μπορεί να αναγνωρίσει συμπτώματα που έχουν να κάνουν με την έναρξη διαταραχής μετατραυματικού στρες όπως:

• Προβλήματα στον ύπνο
• εφιάλτες
• σκέψεις και αναμνήσεις από την περίοδο της νοσηλείας στην κλινική ή τη ΜΕΘ
• αποφυγή δραστηριοτήτων που φέρνουν στη μνήμη τη νοσηλεία
• έλλειψη ικανοποίησης από συνηθισμένες δραστηριότητες που μέχρι πρότινος προκαλούσαν ευχαρίστηση
• διατήρηση απόστασης από τους σημαντικούς άλλους
• δυσκολίες συγκέντρωσησ
• νευρικότητα
• ευερεθιστότητα
• συνεχόμενη υπερένταση
• ανηδονία κλπ.

Σε τέτοιες περιπτώσεις συνίσταται η παραπομπή του ασθενούς σε ψυχιατρική αξιολόγηση και εφαρμογή προγράμματος θεραπείας για τη διαχείριση της διαταραχής.

Βιβλιογραφία

1. Bps.org.uk

2. Xiang, Y. T., Yang, Y., Li, W., Zhang, L., Zhang, Q., Cheung, T., & Ng, C. H. (2020). Timely mental health care for the 2019 novel coronavirus outbreak is urgently needed. The Lancet Psychiatry, 7(3), 228-229.

3. Liu, T. B., Chen, X. Y., & Miao, G. D. (2003). Recommendations on diagnostic criteria and prevention of SARS-related mental disorders. J Clin Psychol Med, 13, 188-191.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Γεώργιος Λυράκος - Ψυχολόγος

Γεώργιος Λυράκος: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ο Γεώργιος Λυράκος είναι Κλινικός Ψυχολόγος Υγείας με μεταπτυχιακό στην Ιατρική ψυχολογία από την Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων και στην Δημόσια Υγεία από την ΕΣΔΥ. Είναι Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ. POSTDOC Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Ψυχοθεραπευτής Γνωσιακής Συμπεριφορικής Κατεύθυνσης. Εργάζεται ως ψυχολόγος στο ΓΝΝ. Αγ. Παντελεήμων και ως ιδιώτης ενώ είναι Program Director στο MSc Health Psychology στο City Unity College-Cardiff MU.

2104915426

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού