Νέα Χρονιά, Νέοι στόχοι: Μάθε πώς να θέτεις αποτελεσματικούς στόχους.

Ακρόαση άρθρου......

Ονειρεύεσαι πολλά και σου φαντάζουν ανέφικτα; Νιώθεις πως «πετάνε» οι σκέψεις γύρω από το κεφάλι σου και αδυνατείς να τις συγκεντρώσεις; Πιστεύεις πως κάθε φορά φτιάχνεις ένα καλό πρόγραμμα αλλά τελικά δεν δραστηριοποίησε και δεν ξέρεις τι σου φταίει;

Αν η απάντηση στις παραπάνω ερωτήσεις είναι ναι τότε το άρθρο αυτό θα σε βοηθήσει να θέσεις στόχους που τελικά θα πετύχεις.

Η νέα χρονιά ξεκινά συνήθως με αρκετό ενθουσιασμό. Αυτό δεν σημαίνει πως η αλλαγή του έτους μας βρίσκει ξεκούραστους και ξέγνοιαστους. Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας για ξεκούραση και καλοπέρασή σε λίγες μέρες άδειας για τις χριστουγεννιάτικες διακοπές που όμως σχεδόν πάντα δεν μας είναι ποτέ αρκετές.

Με άλλα λόγια, συνήθως αποφασίζουμε να τα αφήσουμε όλα «για μετά τις διακοπές» έχοντας πολύ ψηλές προσδοκίες για την μελλοντική ενεργητικότητα μας και όρεξη. Τελικά, ο χρόνος αλλάζει, οι διακοπές τελειώνουν και η επιθυμία μας για διακοπές και ξεκούραση παραμένει ακόμα έντονη.

Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα να μην μπορούμε να ανταπεξέλθουμε σε όλα όσα είχαμε αφήσει για «αργότερα». Γεγονός που μας φορτώνει με μια αίσθηση αποτυχίας, ειδικά όταν η προσδοκία μας για αλλαγή  είχε εκτοξευθεί τις προηγούμενες μέρες.

Τα βήματα για τη σχεδίαση ενός στόχου

Το πρώτο βήμα λοιπόν για τη σχεδίαση και εκτέλεση ενός στόχου είναι να έχεις χαρίσει στον εαυτό σου την ξεκούραση και χαλάρωση που του χρειάζεται πριν του ζητήσεις να δείξει την απαιτούμενη εγρήγορση και ετοιμότητα.

Επίσης, έχει μεγάλη αξία να αναφέρουμε πως το να θέτεις στον εαυτός πολλούς στόχους μαζεμένους, ή να απαιτείς από αυτόν να καταφέρει εν μια νυκτί τον μεγαλύτερο στόχο που είχες θέσει στο παρελθόν και δεν είχες καταφέρει ως τώρα σίγουρα δεν θα σου φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Το πιο πιθανό είναι να αισθανθείς  αισθήματα, ματαίωσης και αβοηθησίας παρά ενθουσιασμού και αισιοδοξίας. Πολλοί θεραπευόμενοι αναφέρουν χαρακτηριστικά τη φράση «μου φαντάζει βουνό» Η ερώτησή μου είναι αν είναι στην πραγματικότητα βουνό ή εμείς το έχουμε κάνει να φαίνεται έτσι;

Μια λύση στο παραπάνω είναι ο κατακερματισμός του στόχου. Σίγουρα, όταν έναν στόχο τον χωρίζεις σε μικρότερα επιμέρους κομμάτια έχεις περισσότερες πιθανότητες να επιτύχεις το εκάστοτε βήμα που οδηγεί προς την κορυφή και την επιτυχία. Κι αν δεν ολοκληρώσεις το βήμα;

Δεν πειράζει έχεις όλο το χρόνο να αναθεωρήσεις το βήμα αυτό και να αλλάξεις τον προγραμματισμό σου με τον τρόπο που σε βολεύει. Άλλωστε ο δρόμος δεν είναι ποτέ ένας, σίγουρα υπάρχουν διάφορα μονοπάτια που οδηγούν στον ίδιο προορισμό.

Με αυτό τον τρόπο, καθορίζεις ένα βήμα, το δοκιμάζεις και ή προχωράς στο επόμενο ή αναθεωρείς πριν προχωρήσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως το βήμα θα πραγματοποιηθεί, ο μικρότερος, επιμέρος στόχος θα επιτευχθεί και εσύ θα είσαι κάμποσα βήματα πιο κοντά σε αυτό που τόσο πολύ λαχταράς.

Η διαδικασία αυτή μπορεί να σε γεμίζει με αίσθημα επιτυχίας, ελπίδας και αισιοδοξίας. Επιπρόσθετα σου δίνει το αίσθημα του ελέγχου.

Εσύ είσαι αυτός που σχεδιάζει και εφαρμόζει. Εσύ είσαι ο κυβερνήτης του καραβιού. Εσύ επιλέγεις και την πορεία του. Σε αυτό το σημείο μην ξεχνάς πως σημασία για την επίτευξη του στόχου έχει η κατεύθυνση και όχι η ταχύτητα.

Επιπλέον, η κατανόηση για το τι σημαίνει ακαθόριστος στόχος μπορεί να φανεί πολύ βοηθητική για το πλάνο σου. Μπορεί να στοχεύεις σε μια καινούργια φιλία, σε έναν μεγάλο έρωτα, στην δουλειά των ονείρων σου ή ακόμα μπορεί να αναζητάς την ευτυχία. Όλοι αυτοί οι στόχοι είναι αναμφίβολα πολύ δελεαστικοί και ιδεώδεις, είναι όμως και εξαιρετικά ακαθόριστοι και ασαφείς.

Εφόσον λοιπόν ο στόχος που θέτεις είναι ακαθόριστος είναι λογικό να μην ξέρεις και τι να κάνεις για να τον πετύχεις αλλά και πως μπορείς να μετρήσεις τη πρόοδο που κάθε φορά κάνεις.

Το γεγονός ότι πιστεύεις ότι έχεις πάρα πολλές επιλογές ή ότι δεν έχεις καθόλου επιλογές είναι κάτι που μπορεί πολύ εύκολα να σε μπλοκάρει και να σε κάνει να «φλερτάρεις» με την αναβλητικότητα. Και κάπως έτσι υπάρχει ο κίνδυνος να περάσεις από την εξειδανίκευση, στην απογοήτευση και την αποθάρρυνση.

Για να θέσεις λοιπόν στόχους που μπορείς να πετύχεις χρειάζεται να γνωρίζεις πως ο στόχος σου πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

1. Να είναι μετρήσιμος (measurable): Μπορείς δηλαδή να λογαριάσεις πόσο συχνά χρησιμοποιείς τη συμπεριφορά στην οποία στοχεύεις κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.

2. Να είναι ελκυστικός (Attainable): Σημαίνει πως είναι κάτι που κάνει νόημα για εσένα, που το επιθυμείς και που σε κινητοποιεί.

3. Εφικτός (realistic): : Είναι κάτι που μπορεί να γίνει. Προσοχή εδώ, εξαρτάται μόνο από τις δικές σου πράξεις.

4. Να είναι χρονικά προσδιορισμένος (time bound): δηλαδή  για πόσο καιρό θα επαναλαμβάνεις τον συγκεκριμένο στόχο.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να δώσεις στον τρόπο που θα διατυπώσεις τον στόχο και τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσεις. Η διατύπωση σου χρειάζεται να έχει θετική χροιά.

Για παράδειγμα, αντί να πεις «θέλω να σταματήσω να αγχώνομαι» μπορείς να πεις «θέλω να είμαι πιο ψύχραιμος/η». Με λίγα λόγια είναι προτιμότερο να αυξήσεις τη συχνότητα μιας επιθυμητής ενέργειας παρά μιας ανεπιθύμητης.

Ένας απλός και εύκολος τρόπος να βάζεις  συγκεκριμένους στόχους είναι να διαλέγεις τουλάχιστον ένα στόχο για τον οποίο θα εργάζεσαι κάθε βδομάδα. Για παράδειγμα «έχω στόχο 2 φορές την εβδομάδα να βλέπω τους φίλους μου». «Ενώ πιο παλιά συχνά καταπίεζα τον εαυτό μου λέγοντας πως στον ελεύθερο μου χρόνο χρειάζεται να διαβάσω παραπάνω, να δουλέψω παραπάνω τώρα θεωρώ την ώρα της συνάντησης μέρος του κανονικού, καθημερινού μου προγράμματος».

Όταν σχεδιάζεις τον στόχο της εβδομάδας, μια καλή ιδέα είναι να ορίζεις τον χρόνο στον οποίο θα τον εκπληρώσεις και να δείχνεις στον εαυτό σου πως τον παίρνεις στα σοβαρά σημειώνοντας τον δίπλα στη συγκεκριμένη ημερομηνία στο ημερολόγιό σου.

Κάποιες επιπλέον τεχνικές που μπορούν να σε βοηθήσουν στα παραπάνω είναι οι εξής:

1. Σχεδίασε έναν ιεραρχημένο κατάλογο στόχων

2. Πρόσθεσε περισσότερα στάδια (επιμέρους στόχους)

3. Αμφισβήτησε τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις σου και αναζήτησε την αλήθεια τους.

4. Αντικατέστησε τις παράλογες πεποιθήσεις σου με άλλες πιο λειτουργικές (μπορεί να σε βοηθήσει να τις σημειώνεις)

5. Κάνε πρόβα νοερά το βήμα που πρόκειται να εκτελέσεις

6. Αντάμειψε τον εαυτό σου (χάρισε του το αγαπημένο του φαγητό, βόλτα ή μίλα του  ενθαρρυντικά και πες του μπράβο για ότι κατάφερε)

Με βάση τα παραπάνω έχεις κάποια «εργαλεία» στα χέρια σου για να ξεκινήσεις την προσπάθειά σου. Ξεκίνησε σήμερα μην το καθυστερείς.

Το πιο δύσκολο σημείο είναι να κάνεις την αρχή. Θυμήσου την πρώτη φορά που προσπάθησες να διαβάσεις ή να γράψεις το όνομά σου ή να κάνεις ποδήλατο ή να οδηγήσεις. Έκανες πολλά λάθη και βελτιώθηκες μέσω της τακτικής εξάσκησης.

Αν καταβάλεις την ανάλογη προσπάθεια και τον χρόνο που χρειάζεται για να ξεπεράσεις την αδράνεια και για να κάνεις κτήμα σου το κάθε τι που προσπαθείς, ως αντάλλαγμα ξεκινάς να εισπράττεις κάτι που ονειρεύεσαι, πλησιάζεις λίγο περισσότερο στον ιδανικό σου εαυτό και  είναι πιθανό η τακτική αυτή στην οποία εκπαιδεύεσαι τώρα να διαρκέσει για όλη σου τη ζωή.

Βιβλιογραφία

Γκάρνερ. Α. (2019). Η τέχνη της επικοινωνίας: Πώς να γίνετε περισσότερο αποτελεσματικοί σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.