Κάθε μαθητής που έχει επενδύσει πολύ χρόνο και κόπο για να επιτύχει στις εξετάσεις του, δύσκολα θα πιστέψει πως αυτή η περίοδος στη ζωή του, τελικά, δεν είναι τόσο κομβική όσο φαντάζεται. Είναι σχεδόν φυσικοποιημένη μια συγκεκριμένη ροή στη ζωή μας – σχολείο, εργασία, οικογένεια – χωρίς να μας δίνεται περιθώριο για καθυστερήσεις, αποτυχίες, εναλλακτικές διαδρομές.
Η ζωή χρειάζεται να είναι γεμάτη από τις δικές μας επιθυμίες και όχι των άλλων
Οι περισσότεροι που δε θα ακολουθήσουν αυτή την πορεία θα θεωρηθούν αποτυχημένοι. Ωστόσο, αξίζει να σκεφτούμε πόσες διαφορετικές εκδοχές της ευτυχίας μπορεί να υπάρχουν. Και πόσο διαφορετικός είναι καθένας από εμάς. Είναι προτιμότερο να δημιουργούμε εμείς -ανακαλύπτοντας τις επιθυμίες μας- την πορεία της ζωής μας, παρά να είναι προδιαγεγραμμένη από άλλους. Συνήθως, παρασυρόμαστε από τις επιθυμίες των άλλων για εμάς, υιοθετώντας τες, ώστε να μη νιώσουμε ότι τους απογοητεύουμε. Ωστόσο, εμείς θα υποστούμε το βάρος των επιλογών μας, όχι οι γονείς μας, στην προκειμένη περίπτωση.
Θετικοί συλλογισμοί σε περίπτωση αποτυχίας
Αφού, λοιπόν, κατανοήσουμε ότι η προσπάθεια των πανελληνίων χρειάζεται να γίνεται για εμάς και όχι για την εικόνα του καλού μαθητή/παιδιού, τότε θα αποδεχτούμε με μεγαλύτερη ευκολία την αποτυχία, καθώς θα έχει φύγει το κομμάτι του άγχους που σχετίζεται με την ικανοποίηση των σημαντικών άλλων. Και τότε είναι που θα μπορέσουμε με μεγαλύτερη ευκολία να κατανοήσουμε το εξής: ότι η αποτυχία ως έννοια δεν υφίσταται! Ότι η μη επίτευξη του στόχου μας, ο κακός βαθμός στις πανελλήνιες σημαίνει τα εξής: πως χρειάζεται να προσπαθήσω με διαφορετικό τρόπο. Πως μου δίνεται η ευκαιρία να κατανοήσω τι δεν έκανα σωστά και να το αλλάξω. Πως η προσπάθεια μου μέχρι στιγμής δεν πήγε χαμένη, αλλά παραμένει στη φαρέτρα μου πολύτιμο εργαλείο και θα την αξιοποιώ όποτε χρειάζεται.
Ανά πάσα στιγμή μπορούμε να αναδιαμορφώνουμε τη ζωή μας. Το να υιοθετούμε μια στάση μεμψιμοιρίας δε φέρει κανένα αποτέλεσμα πέρα από χάσιμο χρόνου. Το να βιώνουμε θλίψη για τη χαμηλή μας βαθμολογία είναι αναπόφευκτο. Το να αγκιστρωνόμαστε,όμως, στην ταμπέλα του «αποτυχημένου», γκρινιάζοντας για τα δύσκολα θέματα των πανελληνίων, για την τύχη μας που δεν βοήθησε, για τις βάσεις που φέτος ανέβηκαν, δε βοηθάει πουθενά. Είναι πιο κερδοφόρο για εμάς να σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να ορίσουμε τη βαθμολογία μέσω της προσπάθειάς μας. Και αν αυτό δεν έγινε, εξαιτίας χιλιάδων εξωτερικών παραγόντων, τότε μην ξεχνάμε πως η προσπάθεια και οι γνώσεις που έχουν αποκτηθεί δε σβήνονται και πως όλα τα πράγματα στη ζωή μας είναι υπό διαμόρφωση ανά πάσα στιγμή.
Μια αποτυχία στις εξετάσεις δε μας βαφτίζει αποτυχημένους
Μια αποτυχία την περίοδο των πανελληνίων δεν καθορίζει την πορεία μας ως «αποτυχημένη». Ακόμα και αν κάποιος μπει στη σχολή που επιθυμεί και την ολοκληρώσει με επιτυχία, κανείς δεν εγγυάται πως θα δουλέψει επί του αντικειμένου σπουδών του. Αντιστρόφως, κάποιος που δεν εισήχθη στη σχολή που επιθυμούσε, αν ακολουθήσει μια διαφορετική πορεία, ποιός μπορεί να πει ότι θα έχει λιγότερες πιθανότητες να είναι ευτυχισμένος;
Εν τέλει, αν σκεφτούμε ποιό είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να μας συμβεί έπειτα από μια αποτυχία στις πανελλήνιες, τότε η αποτυχία αποδυναμώνεται αυτομάτως! Αν η απάντηση είναι «ένας χρόνος ακόμα χαμένος» ή «έφυγε ένας χρόνος χωρίς αποτέλεσμα», τότε είναι προτιμότερο να προσπαθήσουμε να αξιοποιούμε το χρόνο μας με πράγματα που θεωρούμε ότι αξίζουν.
Πότε ο χρόνος μας πάει χαμένος
Πώς αξιολογούμε έναν χρόνο ως χαμένο; Χαμένοι βγαίνουμε, όταν ζούμε με επιλογές που δεν έχουμε ορίσει οι ίδιοι. Αν συνειδητά αναγνωρίζουμε τί μας ικανοποιεί και το ακολουθούμε, τότε είναι ξεκάθαρο πως τίποτα δεν μπορεί να λογίζεται ως αποτυχία και χαμένος χρόνος. Οι αποτυχίες μετατρέπονται σε εμπειρία, σε γνώση, σε ευκαιρία να διορθώσουμε τον τρόπο που λειτουργούμε μέχρι στιγμής. Να διορθώσουμε τον τρόπο μας, όχι τα λάθη μας!
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Κουτελιά Αγγελική - Ψυχολόγος
Κουτελιά Αγγελική: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Απόφοιτος Παντείου Πανεπιστημίου, Τμήμα Ψυχολογίας. Μεταπτυχιακές σπουδές Κλινικής Ψυχολογίας στο Leiden University. Ειδίκευση στη Γνωσιακή Αναλυτική Ψυχοθεραπεία (CAT). Εργάζομαι στην εταιρεία προαγωγής ψυχοκοινωνικής υγείας και αποκατάστασης παιδιών και ενηλίκων "Ίρις" και ιδιωτικά στο γραφείο μου στα Εξάρχεια ως ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια.