Στις ζωές όλων των ανθρώπων υπάρχουν περίοδοι με δυσκολίες, έντονο προβληματισμό για καταστάσεις της καθημερινότητας ή/και αρνητικά συναισθήματα που επηρεάζουν με δυσάρεστο τρόπο τη διάθεση. Πρόκειται για φάσεις ζωής, τις οποίες βιώνουμε όλοι μας, καθώς υπάρχουν κατά καιρούς διάφοροι παράγοντες εξωτερικοί ή/και εσωτερικοί (ψυχολογικοί) που μας δημιουργούν θλίψη, άγχος ή γενικότερα δυσφορία.
Συνήθως τα δυσάρεστα αυτά συναισθήματα υποχωρούν μετά από κάποιο χρονικό διάστημα και αρχίζουμε να αισθανόμαστε και πάλι καλά. Ως εδώ, μιλάμε για καταστάσεις που είναι φυσιολογικές και αναμενόμενες στην πορεία της ζωής ενός ανθρώπου.
Πότε επιλέγουμε να ξεκινήσουμε ψυχοθεραπεία;
Οι τέσσερις κύριοι παράγοντες οι οποίοι αναδεικνύουν το αν η ψυχοθεραπεία θα αποτελούσε ιδανική επιλογή για μας είναι οι εξής:
Ένταση
Όταν η δυσφορία που βιώνουμε λόγω των αρνητικών μας συναισθημάτων είναι πολύ έντονη και διαπιστώνουμε ότι οι τρόποι με τους οποίους διαχειριζόμασταν τα συναισθήματά μας μέχρι τώρα δεν επαρκούν για να ανακουφιστεί το πόσο άσχημα νιώθουμε. Ίσως σε αυτή την περίπτωση θα ήταν ωφέλιμο να αναζητήσουμε τη βοήθεια ενός θεραπευτή/τριας για να κατανοήσουμε τι διαφορετικό συμβαίνει τώρα και αδυνατούμε ν’ανταπεξέλθουμε, και στη συνέχεια να μάθουμε νέους, πιο αποτελεσματικούς τρόπους να ανταποκρινόμαστε στην αντιμετώπιση των συναισθηματικών μας δυσκολιών.
Συχνότητα
Το πόσο συχνά παρατηρούμε να βιώνουμε υψηλά επίπεδα άγχους, θλίψης, ενοχής, θυμού ή οποιουδήποτε άλλου δυσφορικού συναισθήματος αποτελεί δείκτη για το αν χρειάζεται ν’ απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό. Όταν η ψυχολογική ταλαιπωρία γίνεται συχνή και συνεχίζει να επανέρχεται ίσως σημαίνει ότι οι τρόποι που χρησιμοποιούμε για να την αντιμετωπίσουμε δεν είναι τόσο αποτελεσματικοί με συνέπεια να μην μπορούμε να την ελέγξουμε επαρκώς. Αυτό μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα απογοήτευσης και παραίτησης, ωστόσο δεν σημαίνει ότι είμαστε αδύναμοι μπροστά στη δυσκολία που μας συμβαίνει, αλλά ότι ίσως χρειαζόμαστε μια πιο εξειδικευμένη προσέγγιση για να την αντιμετωπίσουμε.
Προέκταση του παράγοντα της συχνότητας είναι και η επαναληψιμότητα δυσκολιών που προκύπτουν στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Υπάρχουν περιπτώσεις που παρατηρούμε να επαναλαμβάνονται πανομοιότυπα προβλήματα στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους είτε αυτές είναι ερωτικές, φιλικές, επαγγελματικές ή οικογενειακές. Παρά τις προσπάθειές μας να ξεφύγουμε από αυτά, συνεχίζουμε να εμπλεκόμαστε σε φαύλους κύκλους δυσλειτουργικών καταστάσεων που καταλήγουν στα ίδια ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Εκεί έχει νόημα ν’ αναζητήσουμε μέσα από την ψυχοθεραπεία τι συμβαίνει και γιατί επαναλαμβάνονται οι ίδιες δυσκολίες με σκοπό να επιλυθούν.
Διάρκεια
Το χρονικό διάστημα που διαρκεί ένα πρόβλημα ψυχολογικής φύσεως αποτελεί, επίσης, κριτήριο για το αν ήρθε η ώρα να επισκεφτούμε κάποιον ψυχοθεραπευτή/τρια. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, είναι φυσικό και ανθρώπινο να διανύουμε συναισθηματικά δυσάρεστες περιόδους στη ζωή μας. Η διαφορά έγκειται στο όταν αυτές οι καταστάσεις δεν υποχωρούν για μεγαλύτερο διάστημα απ’ότι συνήθως και συνεχώς επιδεινώνονται. Βλέποντας τη διάθεσή μας να επιμένει να είναι διαρκώς πεσμένη ή το άγχος μας να διατηρείται έντονο και να ταλαιπωρεί όλο και περισσότερο την καθημερινότητά μας, μπορεί να νιώθουμε αδύναμοι να το διαχειριστούμε με αποτέλεσμα να βιώνουμε συχνά συναισθήματα απελπισίας. Η βοήθεια ενός θεραπευτή/τριας σε τέτοιες περιπτώσεις αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευεργετική στο να αρχίσουμε να νιώθουμε ότι υπάρχει διέξοδος μέσα από μια πιο εξειδικευμένη παρέμβαση για να αισθανθούμε καλύτερα.
Λειτουργικότητα
Ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας ο οποίος χρειάζεται να ληφθεί υπόψη στο δίλημμα για το αν ήρθε ή όχι η στιγμή να ξεκινήσει κάποιος ψυχοθεραπεία, είναι το κατά πόσο οι συναισθηματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει επηρεάζουν το επίπεδο λειτουργικότητάς του στους διάφορους τομείς της καθημερινότητας.
Για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρούμε μείωση της επαγγελματικής μας απόδοσης συγκριτικά με πριν την εμφάνιση του προβλήματος, αδυναμία ν’ ανταπεξέλθουμε στην τήρηση του ωραρίου εργασίας μας και μείωση της παραγωγικότητάς μας. Επίσης, μπορεί να αποφεύγουμε κοινωνικές συναναστροφές με φίλους ή να μην έχουμε διάθεση να εμπλακούμε σε δραστηριότητες ή χόμπι που μέχρι πριν επιδιώκαμε και μας προσέφεραν ικανοποίηση και ευχαρίστηση. Τέλος, μπορεί να παραμελούμε την περιποίηση του εαυτού μας, να αρχίσουμε να έχουμε δυσκολίες στον ύπνο ή στο φαγητό, να νιώθουμε συνεχώς κουρασμένοι ή θυμωμένοι και να αποφεύγουμε τη διεκπεραίωση των υποχρεώσεων της καθημερινότητας, κάτι που σε άλλη περίπτωση δεν θα κάναμε. Όταν τέτοιου τύπου αλλαγές συμβαίνουν ως απόρροια της ψυχολογικής δυσκολίας που βιώνουμε, έχει νόημα να σκεφτούμε το ενδεχόμενο αναζήτησης εξειδικευμένης βοήθειας από κάποιο θεραπευτή/τρια.
Δείτε στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο Ψυχολογίας της Πύλης μας, το βιβλίο του Ψυχολόγου, Ψυχοθεραπευτή, Γρηγόρη Βασιλειάδη: Το ψυχοθεραπευτικό Ταξίδι.
Πρόκειται για ένα βιβλίο αυτογνωσίας, για όσους επιθυμούν πραγματικά να ξεφύγουν από τα μοτίβα της εσωτερικής στασιμότητας και καταπίεσης.
Τι είναι, πώς λειτουργεί και πώς μας ωφελεί η ψυχοθεραπεία;
Η ψυχοθεραπεία είναι μια σχέση συνεργασίας κατά την οποία ένας άνθρωπος επιζητά επαγγελματική βοήθεια από έναν καταρτισμένο ψυχολόγο - ψυχοθεραπευτή.
Η ψυχοθεραπεία βασίζεται στο διάλογο και προσφέρει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, δίνοντάς σας τη δυνατότητα να μιλήσετε ανοιχτά με κάποιον που θα σας αντιμετωπίσει με αντικειμενικότητα, ουδετερότητα και χωρίς επικρίσεις.
Στη γνωσιακή – συμπεριφοριστική θεραπεία, εσείς και ο θεραπευτής/τριά σας δουλεύετε μαζί για να αναγνωρίσετε και να αλλάξετε τα μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς που δεν σας επιτρέπουν να αισθάνεστε καλά. Συνεργατικά με τον/την ψυχολόγο σας, καλείστε να κατανοήσετε τη φύση της συναισθηματικής σας δυσκολίας και να αντιληφθείτε τους λόγους, οι οποίοι οδήγησαν στην εμφάνισή της. Αφού αποκτήσετε μία πλήρη εικόνα για το τι σας συμβαίνει, ακολουθεί η εκκίνηση μιας διαδικασίας παρέμβασης στοχευμένη στην αντιμετώπιση του προβλήματος με απώτερο στόχο την ανακούφισή σας από αυτό. Η ψυχοθεραπεία θα σας εφοδιάσει με νέους πιο λειτουργικούς τρόπους διαχείρισης των αρνητικών συναισθημάτων και αντιμετώπισης των δυσκολιών που σας αποτρέπουν από το να απολαύσετε μια υγιή και χαρούμενη ζωή.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Αριστέα Λιάκου - Ψυχολόγος
Αριστέα Λιάκου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια - MSc Κλινική Ψυχολόγος, Leiden University, NL
Γνωσιακή - Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία. Ατομική ψυχοθεραπεία ενηλίκων, Συμβουλευτική γονέων.