Η τυπολογία του έρωτα

Ακρόαση άρθρου......

Μία από τις θεμελιώδεις δυνάμεις εξέλιξης και συνέχειας της ανθρώπινης ύπαρξης είναι ο έρωτας. Μία έννοια,η οποία, συχνά συγχέεται με άλλες όμοιες ή παραγόμενες της, όπως η αγάπη, το πάθος, η αρέσκεια, η συντροφικότητα και άλλα. Ανάμεσα σε αυτές, εκτός από τα κοινά στοιχεία που πιθανόν παρουσιάζουν, υπάρχουν και σημαντικές διαφορές.

Πιο συγκεκριμένα,σύμφωνα και με το μοντέλο της αρέσκειας και του έρωτα του Rubin (1973), αρέσκεια και έρωτας αποκλείονται μεταξύ τους, ωστόσο το όριο αναμεσά τους είναι λεπτό αφού τις περισσότερες φορές, κάποια απο τα συστατικά της μίας έννοιας εκδηλώνονται στο επίπεδο της άλλης.

Συστατικά στοιχεία δηλαδή του έρωτα,όπως το πάθος, η ευχαρίστηση, η ηδονή, η επιθυμία, η εκτόνωση, εκδηλώνονται και στο πλαίσιο των χαρακτηριστικών της αρέσκειας που είναι η στοργή, ο σεβασμός, η αποδοχή, το μοίρασμα του χρόνου και άλλα.

Αυτό μπορούμε να το κατανοήσουμε καλύτερα, αν σκεφτούμε ότι, με διαφορετικό τρόπο θαυμάζουμε και αγαπάμε έναν συγγενή ή ένα φίλο μας από ότι κάποιον με τον οποίο έχουμε ερωτική επαφή.

Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, είναι και κάποιες φορές που μπορεί σε ένα συγγενικό ή φιλικό μας πρόσωπο να εκδηλώσουμε ορισμένα υποδερμικά ερωτικά συναισθήματα, χωρίς αυτό να υπονοεί κάποια ερωτική σεξουαλική έλξη, αλλά απλά να υποδηλώνει την διασύνδεση των χαρακτηριστικών των δύο αυτών εννοιών. Μάλιστα, οι γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες θα εκδηλώσουν, φύσει, περισσότερο τα ερωτικά συναισθήματα προς συγγενείς ή φίλους όπως πχ την στοργή.

Εκτός, λοιπόν, από την φυσική έλξη και την σωματική επαφή που διαφοροποιούν τον έρωτα απο την αρέσκεια ,υπάρχει και μία άλλη ειδοποιός διαφορά, η οποία έχει ψυχολογικό υπόβαθρο και περιεχόμενο.

Είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεις τον άλλον και η σχέση η οποία αναπτύσσεται μεταξύ σας.

Στον έρωτα βλέπεις τον άλλον ως μία ολοκληρωμένη φιγούρα την οποία αποδέχεσαι, και ζητάς απο αυτήν την απόλυτη προσοχή, έχοντας την έντονη επιθυμία να συναναστρέφεσαι μαζί της, να αποκαλύπτεις τον εαυτό σου και να παραδίδεις ''την σάρκα σου''.

Στοιχεία τα οποία δεν αντιπροσωπεύουν και την αρέσκεια, καθώς μπορεί να νιώθω στοργή και σεβασμό για κάποιον γνωστό ή φίλο μου, όμως δεν είναι απαραίτητη και επιτακτική η ανάγκη μου για καθημερινή επαφή, δεν υπάρχει δηλαδή το αίσθημα της έντονης αλληλεξάρτησης και σκέτο εξάρτησης που υπάρχει στον έρωτα.

Σε αυτό το σημείο σημαντική είναι και η διαφορά ανάμεσα στον έρωτα πάθους και την συντροφικότητα. Πρόκειται για τα δύο άκρα μίας γραμμής,τα οποία όμως διαφοροποιούνται ως προς την ένταση και την θεμελίωση ενός συναισθήαμτος καθώς και ως προς την ποσότητα και την ποιότητα της σχέσης των εμπλεκόμενων ατόμων.

Η συντροφικότητα σε σχέση με τον έρωτα πάθους είναι ένα πιο βαθύ συναίσθημα, μία πιο σταθερή και αναλλοίωτη κατάσταση, η οποία ωριμάζει, βαθαίνει, και μεγαλώνει στον χρόνο σε σχέση με το πάθος το οποίο είναι πρόσκαιρο και συχνά όσο πιο μεγάλο είναι τόσο πιο γρήγορα ''σβήνει''.

Η συντροφικότητα δημιουργεί και τρέφει θετικά αμοιβαία συναισθήματα, τα οποία δίνουν το αίσθημα της ασφάλειας στο άτομο και το βοηθούν να κρατάει τις ισορροπίες ώστε να διατηρείται η εμπιστοσύνη στην σχέση.

Στον έρωτα πάθους η εναλλαγή των συναισθημάτων είναι γρήγορη, έντονη, δημιουργεί αίσθημα δυσφορίας στο άτομο αφού κυριαρχεί η υπερβολή, η ζήλεια και ο φόβος μήπως το αντικείμενο του πόθου δεν μας ανήκει κατά αποκλειστικότητα. Ετσι κάθε έννοια εμπιστοσύνης καταρρίπτεται μιας και το υποκείμενο δεν ελέγχει την εξωτερίκευση των συναισθημάτων του.

Όμως,εκτός από τις διαφορές ανάμεσα στις έννοιες που σχετίζονται με τον έρωτα υπάρχουν και διαφορές ανάμεσα στους τύπους του έρωτα. Πιο αναλυτικά,ο Lee (1971,1977,1979) μίλησε για τους έξι τύπους του έρωτα που είναι:

• Έρως,
• Στοργικός έρως (στοργή),
• Παιγνιώδης έρως (παίγνιον),
• Μανιακός έρως (μανία),
• Πραγματιστικός έρως (πράγμα),
• Αγαπητικός έρως (αγάπη).

Αναλυτικότερα, στον πρώτο τύπο έρωτα κυριαρχεί η φυσική και σωματική έλξη η οποία φτάνει στο ''πικ'' της και αποζητά συνεχώς την εκτόνωσή της.

Στον στοργικό έρωτα η εξέλιξη της έλξης γίνεται βαθμιαία δίνοντας τη δυνατότητα στα άτομα να αυτοαποκαλύπτονται και να νιώθουν μία βαθιά εγγύτητα το ένα προς το άλλο. Είναι ο τύπος έρωτα στον οποίο νιώθεις ότι ήξερες το άλλο άτομο από πάντα,  νιώθεις οικεία, ''ζεστά'' και αποζητάς την έμπρακτη εκδήλωση στοργής και φροντίδας από τον συντροφό σου,κάνοντας υποχωρήσεις ως προς την εκμετάλλευση του χρόνου σας.

Αποκτήστε το βιβλίο του Χόρχε Μπουκάι Να βλέπεις στον έρωτα, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο της Πύλης μας με έκπτωση 10%

Στον παιγνιώδη έρωτα ,τα πράγματα γίνονται πιο επιφανειακά. Ο ένας σύντροφος αποζητά από τον άλλον την ευχαρίστηση και την ηδονή (σαρκική και μη), δεν νιώθεις την ανάγκη να δεσμευτείς και να γνωρίσεις το άτομο που έχεις απέναντί σου, αλλά να ικανοποιηθείς από αυτό. Συνήθως σε αυτόν τον τύπο έρωτα κυριαρχεί το χιούμορ και η παιχνιδιάρικη διάθεση μεταξύ των συντρόφων.

Στον επόμενο τύπο έρωτα, τον μανιακό, οι συνθήκες γίνονται πιο υπερβολικές και ανεξέλεγχτες. Χαρακτηριστικά του είναι η υπερβολική ζήλεια που οδηγεί σε πράξεις, όπως το να ψάχνεις το κινητό του συντρόφου σου, ή να τον παρακολουθείς επειδή φοβάσαι σε μεγάλο βαθμό ότι δεν σου ανήκει όσο θα ήθελες. Είναι ένα είδος εμμονής, το οποίο σε κάνει κτητικό προς τον συντροφό σου και συνήθως έχει το ανικανοποίητον.

Στον πραγματιστικό έρωτα, δεν κυριαρχούν τα συναισθήματα, είτε θετικά είτε αρνητικά αλλά η ανάγκη για ασφάλεια και η λογική.

Η επιλογή του συντρόφου γίνεται ανάλογα με τις προυποθέσεις που έχεις θέσει ως σημείο αναφοράς και δεν υπάρχει εθουσιασμός αλλά ικανοποίηση και συμβιβασμός. 

Τέλος, ο αγαπητικός έρωτας, η αγάπη δηλαδή είναι αυτός ο τύπος, στον οποίο αποδέχεσαι τον άλλον όπως ακριβώς είναι, δεν ζητάς αντάλλαγμα ή εκπλήρωση του πόθου σου, υπάρχει έντονο το στοχείο της αυτοθυσίας και της αμέτρητης φροντίδας.

Βιβλιογραφία

Στενές σχέσεις του Clyde Hendrick & Susan  S Hendrick.