Παππούδες: Η σύγχρονη σοφία των παιδιών

Ακρόαση άρθρου......

Πόσα συναισθήματα δημιουργούνται όταν λέμε τις λέξεις παππού και γιαγιά! Τόσο σημαντικές και μεγάλες φιγούρες στη ζωή των παιδιών. Όσοι τους είχαν στη ζωή τους νιώθουν τυχεροί ενώ κάποιοι που δεν τους πρόλαβαν εν ζωή βιώνουν ένα κενό χωρίς λογική υπόσταση. Είναι άραγε τόσο σημαντικοί αυτοί οι άνθρωποι στη ζωή ενός παιδιού και στην ανάπτυξη της ψυχοσύνθεσης του; Η απάντηση είναι ναι.

Η καθημερινότητα των γονέων παρουσιάζεται απαιτητική μέσα σε εξαντλητικούς ρυθμούς, χωρίς να μπορούν να αφιερώσουν χρόνο ακόμα και για τις πιο απλές ανάγκες των παιδιών τους. Οι παππούδες εμφανίζονται ως σωτήρες στη πολυάσχολη ζωή των γονέων. Αυτοί αναλαμβάνουν τη φροντίδα των παιδιών ακόμη και στη βρεφική ηλικία, αυτοί θα τα πάρουν από και προς το σχολείο, θα μεριμνήσουν για το φαγητό τους και για την προετοιμασία της κάτοικόν εργασίας τους. Ασχολούνται με τις κοινωνικές δραστηριότητες των παιδιών ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που θα χρειαστεί να παραστούν οι ίδιοι σε κάποια εκδήλωση που αφορά τα παιδιά εκ μέρους των γονέων. Ίσως ο τίτλος οι «δεύτεροι γονείς ενός παιδιού», δικαιωματικά τους ανήκει.

Αρκετές είναι και οι περιπτώσεις που οι παππούδες καλούνται να αναλάβουν πλήρως τα καθήκοντα ενός γονέα. Σε μονογονεϊκές οικογένειες ή ακόμα στην απουσία και των δύο γονέων, τα παιδιά προσανατολίζονται στους παππούδες τους για να βρουν αγάπη και στοργή. Αυτό φυσικά δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως την μορφή των γονέων στην ζωή ενός παιδιού αλλά μπορεί να δράσει ως ένας σημαντικός προστατευτικός παράγοντας στην ψυχοσύνθεση του.

Η καθημερινή και συνεχής ενασχόληση με τα παιδιά προσδίδει στους παππούδες ένα πολύ συγκεκριμένο και ευαίσθητο ρόλο. Δρουν ως πρότυπα μίμησης στα ζωή των παιδιών, και είναι αυτοί που μπορούν με ευκολία να μεταδώσουν τις αξίες και τους ηθικούς δεσμούς μέσα στους οποίους οι ίδιοι έχουν ανατραφεί. Οι παππούδες είναι η «σύγχρονη σοφία» των παιδιών. Οι γνώσεις τους μέσα από τις εμπειρίες που έχουν αποκομίσει από τη ζωή, φαντάζουν ως περιπέτειες στα αυτιά των παιδιών που διψούν για περισσότερες ιστορίες. Αφηγήσεις μέσα από τις οποίες τα παιδιά φαντάζονται τον εαυτό τους ως ενήλικο άτομο, δημιουργούν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους. Οι δηλώσεις «Θέλω να μοιάσω στο παππού ή στη γιαγιά» δίνουν ένα βαθύτερο νόημα στο πως νιώθουν τα παιδιά και στο πόσο σημαντικοί είναι αυτοί οι δύο άνθρωποι στη ζωή τους.

Η αγκαλιά και η στοργή που μεταδίδουν οι παππούδες είναι ανεκτίμητη.

Σύμφωνα με ένα λαμπρό επιστήμονα, τον John Bowlby, τα παιδιά από τη βρεφική ακόμη ηλικία δημιουργούν δεσμούς ασφαλείας με τα άτομα που τα φροντίζουν, και συνήθως αυτά τα άτομα είναι η μητέρα και ο πατέρας. Στη συνέχεια και αφού εισέλθουν στη παιδική φάση τα παιδιά είναι ικανά να δημιουργήσουν δεσμούς ασφαλείας με τα άτομα στον περίγυρο τους.

Ο γενικότερος δεσμός ασφάλειας που δημιουργείται μεταξύ των παππούδων και των παιδιών είναι τόσο σημαντικός και καθοριστικός στη ζωή και των δύο. Είναι τα παιδιά αυτά που ακόμα κι αν βιώνουν άσχημες καταστάσεις στο σπίτι, έχουν ένα ψυχικό στήριγμα, έχουν κάποιο να τα ακούσει, να τα συμβουλεύσει ή απλά και μόνο να τα αγκαλιάσει θερμά. Η γιαγιά είναι εκείνη που θα κάνει όλα τα θελήματα του παιδιού ακόμη κι αν ήταν άτακτο και θα του φτιάξει τα αγαπημένα του γλυκά και θα το κρατήσει ζεστά την αγκαλιά της λέγοντας του ένα ωραίο παραμύθι. Και από την άλλη ο παππούς είναι αυτός που θα πάρει το παιδί από το χέρι για να του αγοράσει ότι θέλει από το περίπτερο της γειτονίας και θα είναι αυτός που θα τρέξει παρά την σωματική του καταπόνηση για να παίξει ποδόσφαιρο ή κυνηγητό.

Η παρακαταθήκη που αφήνουν οι παππούδες στη ψυχική υγεία των παιδιών είναι ανεκτίμητης και απύθμενης αξίας. Γι’ αυτό το λόγο, καλό θα ήταν τα παιδιά να περνούν χρόνο με τους παππούδες τους. Ακόμη κι αν τα κακομαθαίνουν ή ακόμη και αν δεν υπάρχουν τόσο καλές σχέσεις μεταξύ γονέων- παππούδων, το σημείο στο οποίο θα πρέπει να εστιάζουν οι άνθρωποι που εμπλέκονται στη ζωή των παιδιών είναι η ομαλή ψυχική και συναισθηματική ανάπτυξη τους.

Και οι παππούδες μπορούν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πορεία αυτή.

Μερικά από τα πιο πάνω μπορεί να ακούγονται απαγορευτικά στα αυτιά των γονέων οι οποίοι πασχίζουν να πειθαρχήσουν τα παιδιά τους. Εντούτοις, λίγη «δόση» από γιαγιά και παππού δεν βλάπτει κανένα. Αντιθέτως, η πλήρης παρουσία των γονέων και των παππούδων στη ζωή των παιδιών, δημιουργεί ένα προστατευτικό και ασφαλές δίκτυο μέσα στο οποίο τα παιδιά μπορούν να εξερευνήσουν τις ανάγκες τους, τις επιθυμίες και τα όρια τους. Μέσα σε αυτό το υποστηρικτικό και ζεστό κλίμα, τα παιδιά δημιουργούν το χαρακτήρα και την προσωπικότητα τους που θα τους ακολουθεί εφόρου ζωής, θέτουν τους στόχους και τις αξίες που θα χαρακτηρίζουν τη πορεία της ζωής τους και γενικότερα αναπτύσσονται ως ψυχικά υγιείς ενήλικες.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Βαλεντίνα Θεοδώρου - Παιδοψυχολόγος

Βαλεντίνα Θεοδώρου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία: