- Home
- Προσωποκεντρική Ψυχοθεραπεία
Η προσωποκεντρική ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή θεραπείας κατά την οποία η σχέση ανάμεσα στο σύμβουλο και τον πελάτη είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη και την αλλαγή. Η σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι κάτι που στην σύγχρονες ψυχολογικές θεωρίες αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα και λαμβάνεται ολοένα και περισσότερο υπόψιν.
Σε αντίθεση όμως με άλλες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις που εφαρμόζουν μια ποικιλία εργαλείων και τεχνικών, στην προσωποκεντρική ψυχοθεραπεία, η θεραπευτική σχέση θεωρείται πως από μόνη της.... είναι θεραπευτική.
Ο Carl Rogers εισάγοντας την φιλοσοφία του, κατά τη δεκαετία του 1940, προχώρησε σε μια ενδιαφέρουσα στροφή από τις κλινικές ψυχοδυναμικές και συμπεριφορικές θεωρίες, δίνοντας έμφαση στα χαρακτηριστικά του θεραπευτή και στην αξία της θεραπευτικής σχέσης.
Οι βασικές αρχές της Προσωποκεντρικής προσέγγισης στη ψυχοθεραπεία παιδιών και εφήβων παραμένουν ίδιες. Δίνουν έμφαση για άλλη μία φορά στην ενσυναίσθηση, την ανευ όρων αποδοχή και την τάση πραγμάτωσης των ατόμων. Το παιχνίδι, μπορεί να εισαχθεί στις ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες δίνοντας την δυνατότητα στο θεραπευτή να σχετιστεί με το παιδί και να φανερώσει την ενσυναισθητική του στάση.
Ο Rogers, όπως και άλλοι θεωρητικοί της ψυχοθεραπείας, ενδιαφέρονταν συνολικά για την ανάπτυξη της εσωτερικής αξιολόγησης και ελέγχου του ατόμου-με άλλα λόγια, για την αυτονομία. Για μένα, η έννοια του ανεξάρτητου, του αυτόνομου ανθρώπου αποτελεί οξύμωρο. Το ανθρώπινο είδος ορίζεται από αμοιβαία αλληλεξάρτηση, και παράδειγμα αυτής της αμοιβαιότητας είναι η οικογένεια.
Ένα σημαντικό στοιχείο που κρατάει τους ανθρώπους “κλειδωμένους”, είναι η πεποίθησή τους πως ο αληθινός τους εαυτός - ο εσωτερικός εαυτός, ο εαυτός που έχουν κρύψει από τους άλλους - δεν αξίζει την αγάπη. Είναι αρκετά εύκολο να εντοπίσουμε την προέλευση αυτού του συναισθήματος. Το αυθόρμητο συναίσθημα ενός παιδιού, η πραγματική του ιδιοσυγκρασία, συχνά αποδοκιμάζονται από τους γονείς και άλλα σημαντικά για το παιδί πρόσωπα.
H μη κατευθυντική θεραπεία παρανοήθηκε, καθώς έγινε αντιληπτή ως μια παθητική αντιμετώπιση που τελικά αφήνει τον πελάτη απροστάτευτο και αβοήθητο, ενώ προτρέπει το θεραπευτή σε αδράνεια. Αυτές οι επικρίσεις οδήγησαν τον Rogers και τους συνεργάτες του σε μια περισσότερο αναλυτική και ολοκληρωμένη διατύπωση της θεωρίας, η οποία παρουσιάστηκε αναλυτικά το 1951 στο βιβλίο Client-centered therapy.
Όταν το άτομο δέχεται θετική αναγνώριση (positive regard) από το περιβάλλον του και κυρίως από σημαντικούς άλλους, η τάση πραγμάτωσης που κινητοποιεί το σύνολο του οργανισμού και η τάση αυτοπραγμάτωσης που αναφέρεται στον Εαυτό συμπορεύονται.
Η ακουστική ψευδαίσθηση έχει αντιμετωπιστεί με διαφορετικούς τρόπους μέσα απ΄την ιστορία και τους διάφορους πολιτισμούς. Για παράδειγμα, τον 5ο .π.Χ. αιώνα στην Ελλάδα, ο Σωκράτης θεωρούνταν ενάρετος άνθρωπος, άξιος να επικοινωνούν μαζί του οι Θεοί.
Αιώνες αργότερα, ωστόσο, οι πρώτοι Γάλλοι Ψυχίατροι του 19ου αιώνα, διέγνωσαν ότι ήταν παράφρων, γιατί θεωρούσαν οι το να ακούει κάποιος φωνές είναι παραίσθηση, άρθα ένδειξη παραφροσύνης! (Leudar και Tomas, 2000).
Ποια είμαι στα αλήθεια εγώ; Πώς ξέρω ότι αυτό που επιλέγω είναι δική μου απόφαση κι όχι μια επιλογή με κριτήριο τις προσδοκίες των άλλων; Τέτοια ερωτήματα με απασχολούσαν για πολλά χρόνια, μέχρι που, μελετώντας για τις κατατακτήριες, ανακάλυψα πως τους είχε δώσει κεντρική θέση στη θεωρία του κάποιος Carl Rogers. Αποφάσισα μάλιστα να κάνω το masters μου στη συγκεκριμένη μέθοδο, και είμαι ευγνώμων για την επιλογή μου αυτή.
Πόσο εύκολο είναι να αποδέχεται ένας θεραπευτής άνευ όρων ένα θεραπευόμενο; Πόση σχέση έχει η αποδοχή με την ενσυναίσθηση; Αν θέλαμε να ορίσουμε την ενσυναίσθηση θα λέγαμε ότι είναι ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρινόμαστε στα συναισθήματα του άλλου, στις αντιδράσεις του και στις επιλογές του και είναι μια συνεχής διαδικασία που μεταβάλλεται μέσα στο χρόνο (τα επίπεδα της ενσυναίσθησης μας αλλάζουν σε διαφορετικές φάσεις της ζωής μας και εξαρτώνται από την ψυχολογική μας κατάσταση) και από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Τι επίδραση έχει στον αποδέκτη μια σειρά από βαθιές ενσυναισθητικές αντιδράσεις; "Οι αποδείξεις εδώ, είναι αρκετά αποκαλυπτικές", γράφει ο Carl Rogers στο βιβλίο του "ένας τρόπος να υπάρχουμε".
Το Psychology.gr είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε πρόσβαση στην αρθρογραφία και άμεση ενημέρωση για έρευνες ψυχολογίας και θέματα ψυχικής υγείας: Psychology.gr - Google News
Ακολουθήστε το PSYCHOLOGY.GR στο Youtube για δωρεάν σεμινάρια και στο Facebook για να ενημερώνεστε άμεσα για όλα τα νέα άρθρα ψυχολογίας & αυτοβελτίωσης.
Ενημερωθείτε για τα άρθρα της εβδομάδας, για σεμινάρια και άλλες δράσεις που αφορούν αποκλειστικά την Ψυχολογία και την Ψυχική Υγεία.