Κλάδοι Ψυχολογίας

Ακρόαση άρθρου......

Η ψυχολογία ως αναγνωρισμένος κλάδος εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1880 με τη συνδρομή πρωτοπόρων επιστημόνων όπως ο Wundt, ο James και ο Ebbinghaus. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA) , η έννοια της ψυχολογίας ορίζεται ως μια συνεκτική και καθορισμένη οντότητα, που πρώτα απ΄ όλα είναι επιστήμη.

Σκοπό έχει να περιγράψει και να εξηγήσει τη συμπεριφορά και τις νοητικές διεργασίες του ανθρώπινου νου, αλλά και των άλλων έμβιων όντων.

Συνεπώς, η ψυχολογία είναι ένας διεπιστημονικός τομέας που χωρίζεται σε επιμέρους κλάδους, με αποτέλεσμα να αναλυθεί και να σχηματιστεί μια πληρέστερη εικόνα για τους ανθρώπους, τη συμπεριφορά τους, αλλά και τις δυσκολίες και τα φαινόμενα που παρουσιάζονται στην καθημερινότητά τους.  

Οι πιο δημοφιλείς τομείς ψυχολογίας:

Κλινική Ψυχολογία

Ξεκινώντας με τον τομέα της κλινικής ψυχολογίας, τονίζεται η εφαρμογή της στην υγεία και την κοινοτική φροντίδα, μέσω της αξιολόγησης, βελτίωσης και πρόληψης της ψυχολογικής δυσφορίας, αναπηρίας και δυσλειτουργικής συμπεριφοράς, αλλά και αποκατάστασής της.

Ο ρόλος του κλινικού ψυχολόγου είναι, η απόκτηση επιστημονικής-επαγγελματικής γνώσης και δεξιοτήτων για περαιτέρω ψυχολογική επιστήμη, επαγγελματική πρακτική και επίτευξη ανθρώπινης ευημερίας. Καθώς αντιμετωπίζει ένα εύρος ψυχικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών διαταραχών, κεντρικό στοιχείο της είναι η πρόληψη, η αξιολόγηση, η διάγνωση και η θεραπεία μιας ευρείας ποικιλίας περίπλοκων ανθρώπινων προβλημάτων.

Νευροψυχολογία

Παρακλάδι της, η επιστήμη της νευροψυχολογίας. Παλιότερα, ο εγκέφαλος θεωρούνταν λιγότερο σημαντικός από άλλα όργανα για την υποστήριξη και την έναρξη της σκέψης και της συμπεριφοράς. Στόχος, λοιπόν, της νευροψυχολογίας είναι ο εντοπισμός των σχέσεων μεταξύ των ψυχολογικών λειτουργιών, όπως η αισθητηριακή συμπεριφορά, η γνώση, η διάθεση, το συναίσθημα, η αντίληψη της δραστηριότητας και δομής του εγκεφάλου, μέσω εργαλείων και τεχνικών.

Γνωστική Ψυχολολογία

Άρρηκτα συνδεδεμένος με τον κλάδο της νευροψυχολογίας, είναι η γνωστική ψυχολογία. Καίριας σημασίας για την εξέλιξη και επιβίωση ενός ανθρώπου λειτουργίες όπως, η αναγνώριση, η μνήμη, η αντίληψη και η προσοχή.

Με τα διάφορα εργαλεία της νευροψυλογίας και τη μέτρηση της εγκεφαλικής δομής και λειτουργίας, προλαμβάνονται πολύ σημαντικές βλάβες του εγκεφάλου μέσω νευροαπεικονιστικών τεχνικών κι άλλων δοκιμασιών.

Έρευνα και εφαρμογή στην Ψυχολογία / Πειραματική Ψυχολογία

Φυσικά δε θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί πρόληψη, παρέμβαση και θεραπεία αν δε γινόταν πρώτα έρευνα πάνω σε θέματα κοινωνικών επιστημών.

Στην πειραματική ψυχολογία ακολουθείται μια ερευνητική διαδικασία, η οποία αποτελείται από επισκόπηση βιβλιογραφίας, θεωρία, ερευνητικά ερωτήματα, δειγματοληψία μονάδων, συλλογή, ανάλυση δεδομένων και συγγραφή με σκοπό τη δημοσίευση των ευρημάτων της έρευνας. Το πεδίο αυτό βοηθάει στην περαιτέρω ανακάλυψη και γνώση νέων θεωριών και καταστάσεων, δεν είναι μονόπλευρη και διακατέχεται και από μια φιλοσοφική διάθεση εκτός από τον εμπειρικό και γενικευτικό της χαρακτήρα. 

Οργανωσιακή Ψυχολογία

Προχωρώντας στην επιστημονική μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε οργανισμούς και χώρους εργασίας, εμφανίζεται ένας διαφορετικός κλάδος, η οργανωσιακή ψυχολογία (IOP). Περιλαμβάνει τομείς που σχετίζονται με την πρόσληψη, επιλογή, κατάρτιση, ανάπτυξη, κίνητρα εργαζομένων, ηγεσία, οργανωτική αλλαγή και αξιολόγηση απόδοσης.

Επίσης, τα θέματα στα οποία εστιάζει είναι η υποκειμενική ευημερία, θετική διάθεση, συναισθήματα, δυνατά σημεία των εργαζομένων, φροντίδα των εταιρικών συμφερόντων και αναγκών των εργαζομένων. 

Δικανική / Νομική Ψυχολογία

Ένας άλλος τομέας εξίσου σημαντικός η δικανική-νομική ψυχολογία.  Χωρίζεται σε τρεις υποκατηγορίες, τη δικαστική, τη ψυχολογία του εγκλήματος και την ανακριτική ψυχολογία. Σε αυτό το πεδίο, η επιστήμη της ψυχολογίας εστιάζει περισσότερο στην κατανόηση και προσέγγιση τους εγκλήματος.

Οι εγκληματολογικοί ψυχολόγοι συμμετέχουν σε μελέτες, διεξάγουν έρευνα, σχεδιάζουν προγράμματα παρέμβασης και κάνουν ψυχολογικές εκτιμήσεις ατόμων που εμπλέκονται με το νομικό σύστημα. 

Κοινωνική Ψυχολογία

Τεράστιας εμβέλειας επιστημονικό πεδίο είναι εκείνο της κοινωνικής ψυχολογίας που πραγματεύεται πιο άμεσα και ζητήματα καθημερινής σημασίας. Ένα μεγάλο μέρος της αφορά τη μελέτη της κοινωνικής συμπεριφοράς και ιδιαίτερα τη συμμόρφωση προς τους κοινωνικούς κανόνες, την υπακοή στην εξουσία και τη συμπεριφορά των ατόμων σε ομάδες.

Επιπρόσθετα πραγματεύεται ζητήματα σχετικά με την εντύπωση που σχηματίζει κάποιος για άλλους, θέματα στάσεων, κοινωνικής επιρροής, στερεοτύπων, προκατάληψης, επιθετικότητας, γλώσσας, επικοινωνίας, ενδο-ομαδικών και δια-ομαδικών διαδικασιών και βοηθάει στην επίλυση κοινωνικών ζητημάτων που βιώνουν άνθρωποι από δύσκολες καταστάσεις όπως πολέμου, δουλείας και φτώχειας.

Συμβουλευτική

Ο τομέας της συμβουλευτικής ψυχολογίας αφορά ένα ευρύ φάσμα πρακτικών με σκοπό τη βελτίωση της κοινωνικής-ψυχικής ευημερίας των ανθρώπων, τη μείωση άγχους και δυσλειτουργίας σε καθημερινά ζητήματα, διαχείριση συναισθηματικών και ψυχικών διαταραχών, ώστε τα άτομα να αυξήσουν την ικανότητα να λειτουργούν καλύτερα στη ζωή τους.

Οι συμβουλευτικοί ψυχολόγοι επικεντρώνονται σε θέματα ανάπτυξης και ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν τα άτομα κατά τη διάρκεια της ζωής τους, καθώς και σε συστημικές προκλήσεις (όπως προκαταλήψεις και διακρίσεις) που αντιμετωπίζονται σε ομάδες, χώρους εργασίας, οργανισμούς, ιδρύματα και κοινότητες. 

Χρησιμοποιούν προοπτικές και πρακτικές που βασίζονται σε ενδυνάμωση προσωπικών δεξιοτήτων και θέσπιση στόχων.

Διαπολιτισμική Ψυχολογία

Η διαπολιτισμική ψυχολογία είναι ο κλάδος της ψυχολογίας που διερευνά τις ομοιότητες και τις διαφορές στη σκέψη και τη συμπεριφορά μεταξύ ατόμων από διαφορετικούς πολιτισμούς.

Οι επιστήμονες εστιάζουν και συγκρίνουν συμμετέχοντες από διαφορετικές πολιτισμικές ομάδες για να εξετάσουν τρόπους με τους οποίους τα γνωστικά στυλ, η αντίληψη, η συναισθηματική έκφραση, η προσωπικότητα και άλλα ψυχολογικά χαρακτηριστικά σχετίζονται με πολιτισμικά πλαίσια. 

Συγκρίνουν, επίσης, πολιτιστικές ομάδες σε ευρείες διαστάσεις, όπως ο ατομικισμός και η συλλογικότητα.

Εξελικτική Ψυχολογία

Ο κλάδος της εξελικτικής ψυχολογίας αφορά τη θεωρία της εξέλιξης πολύπλοκων χαρακτηριστικών και την διαιώνιση και προσαρμογή των ανθρώπων στους αιώνες. Οι εξελικτικοί ψυχολόγοι δίνουν έμφαση στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ γονιδίων και περιβαλλόντων. 

Αυτή η προσέγγιση στην ψυχολογία οδηγεί σε μια πλουσιότερη κατανόηση μιας ποικιλίας ψυχολογικών φαινομένων και παρέχει μια ισχυρή βάση για τη δημιουργία νέων υποθέσεων.

Αναπτυξιακή Ψυχολογία

Η αναπτυξιακή ψυχολογία επικεντρώνεται στην ανθρώπινη ανάπτυξη και τις αλλαγές σε όλη τη διάρκεια της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής, γνωστικής, κοινωνικής, διανοητικής, αντιληπτικής  προσωπικότητας και συναισθηματικής ανάπτυξης.

Η μελέτη της αναπτυξιακής ψυχολογίας είναι απαραίτητη για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι μαθαίνουν, ωριμάζουν και προσαρμόζονται.

Σχολική / Εκπαιδευτική Ψυχολογία

Η σχολική ψυχολογία έχει τις ρίζες της στην εκπαίδευση και περιλαμβάνει γνώσεις ψυχοεκπαιδευτικής αξιολόγησης, διάγνωσης, παρέμβασης, πρόληψης, προαγωγής της υγείας και ανάπτυξης προγραμμάτων, με επίκεντρο την ανάπτυξη παιδιών και νέων στο πλαίσιο του σχολείου, της οικογένειας και άλλων συστημάτων. 

Οι σχολικοί ψυχολόγοι είναι έτοιμοι να παρέμβουν σε ατομικό επίπεδο και σε επίπεδο συστήματος και να αναπτύξουν, να εφαρμόσουν και να αξιολογήσουν προγράμματα για την προώθηση θετικών περιβαλλόντων μάθησης για παιδιά και νέους από διαφορετικά υπόβαθρα για να εξασφαλίσουν ίση πρόσβαση σε αποτελεσματικές εκπαιδευτικές και ψυχολογικές υπηρεσίες που προάγουν την ανάπτυξη της υγείας.

Ψυχολογία της Υγείας

Η Ψυχολογία της υγείας είναι μια πολυδιάστατη εκπαιδευτική διαδικασία με πολλές παραμέτρους (πνευματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές), που εμπεριέχει δραστηριότητες, οι οποίες οδηγούν στην κατανόηση προβλημάτων υγείας και στην ενίσχυση της υπευθυνότητας και της ικανότητας του ατόμου, για τη λήψη σωστών αποφάσεων σε ό,τι αφορά την προσωπική του ευημερία, αλλά και την ευημερία της οικογένειάς του και της κοινωνίας στην οποία ανήκει.

Οι ψυχολόγοι υγείας σχεδιάζουν και αξιολογούν, επίσης, σχέδια θεραπείας για να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου ασθένειας, τη βελτίωση των αποτελεσμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων.

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

1. Affleck, G., Zautra, A., Tennen, H., & Armeli, S. (1999, 11). Multilevel daily process designs for consulting and clinical psychology: A preface for the perplexed. Journal of Consulting and Clinical Psychology, , 67(5), 746–754. doi.org/10.1037/0022-006X.67.5.746 

2. Ahmed, R. A. & Gardner, A. K. (2021). Industrial and Organizational Psychology in Medical Simulation. USA: StatPearls Publishing LLC.

3. Alison, L. (2005). The Forensic Psychologist’s Case Book : Psychological Profiling and Criminal Investigation. Cullompton, UK: William.

4. Allport, G. W. (1968). The Historical Background of Modern Social Psychology. Handbook of social psychology. Cambridge: Addison-Wesley.

5. Andreassi, J. L. (2001). Psychophysiology: Human Behavior and Psysiological Response (4th Edition). Hove, U.K: Lawrence Erlbaum.

6. Boll, T. J. (2008, 01 04). Developing issues in clinical neuropsychology. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 7(5), 473-485. 10.1080/01688638508401279 

7. Hayes, N. (1998). Εισαγωγή στη Ψυχολογία Α' τόμος. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

8. Henriques, G. R. (2004, 10 06). Psychology defined. Journal of Psychology, 60(12), 1207-21. 10.1002/jclp.20061 

9. Leon T. de Beer, Scholtz, S. E. & Werner de Klerk, (2020, 03 20). The Use of Research Methods in Psychological Research: A Systematised Review. Frontiers in Research Metrics and Analytics, 5, 1-17. 10.3389/frma.2020.00001 

10. Oliver, P. J. (2001). Θεωρίες Προσωπικότητας-Έρευνα και Εφαρμογές. Αθήνα: Τυπωθήτω Γ. Δάρδανος. 

11. Βοσνιάδου, Σ. (2001). Εισαγωγή στη Ψυχολογία τόμος Α'. Αθήνα: Gutenberg 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αναστασία Σπανού - Ψυχοθεραπευτής

Αναστασία Σπανού: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Πιστοποιημένη ψυχοθεραπεύτρια Cognitive Analytic Therapist (C.A.T - ΠΕΓΑΨ-Πανελλήνια Εταιρεία Γνωστικής Αναλυτικής Ψυχοθεραπείας).  Εκπαιδεύομενη Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια (ECP-ΕΕΨΕ) και Κοινωνική λειτουργός (Πανεπιστήμιο Πατρών, τμήμα Εκπαίδευσης & Κοινωνικής εργασίας).

6982554248

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού