Η Αγωγή - το σύστημα εκπαίδευσης του Career Coach

Ακρόαση άρθρου......

Οι εργασιακές αλλαγές τα τελευταία χρόνια, όπως είναι η υψηλή ανεργία, η δημιουργία νέων και ευέλικτων μορφών εργασίας και η συνύπαρξη πολλών και διαφορετικών πολιτισμών στο ίδιο εργασιακό περιβάλλον σε συνδυασμό με το γεγονός, ότι στην σημερινή εποχή οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν την εργασία τους μόνο ως ένα μέσο για την οικονομική τους επιβίωση αλλά κι ως ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής τους μέσω, του οποίου επιδιώκουν την δημιουργικότητα, την ηθική ικανοποίηση αλλά και την προσωπική τους ανάπτυξη μέσω της εργασιακής τους απόδοσης, τους έχει οδηγήσει σε συμβούλους σταδιοδρομίας - career coaches με σκοπό την επίλυση ή διαχείριση των εργασιακών τους ζητημάτων.

 Σε αυτό το εγχείρημα, η «αγωγή» του/ης Career Coach παίζει σημαντικό ρόλο. Τι εννοούμε, όμως, όταν αναφερόμαστε στην «αγωγή» του/ης career coach; Και με ποιο τρόπο συνδέεται με την θεωρία της συμβολικής αλληλεπίδρασης;

Η κοινωνική θεωρία της συμβολικής αλληλεπίδρασης

Αρχικά, χρειάζεται να εξηγήσουμε, τι εστί συμβολική αλληλεπίδραση. Η κοινωνική θεωρία της συμβολικής αλληλεπίδρασης, γνωστή και ως η «σχολή του Σικάγο», υποστηρίζει, ότι η ικανότητα σκέψης είναι αυτή, που διαφοροποιεί τους ανθρώπους από τα άλλα έμβια όντα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ανθρώπινες κοινωνικές δράσεις, να μην είναι αντανακλαστικές αλλά να εντοπίζεται σε αυτές η σχέση «ερεθίσματος και ανταπόκρισης». Αυτό σημαίνει ότι, οι άνθρωποι ερμηνεύουν, αξιολογούν και αποκωδικοποιούν την συμπεριφορά ενός ατόμου και με γνώμονα την ερμηνεία, που δίνουν, ανταποκρίνονται σε αυτήν την συμπεριφορά.

Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται μεταξύ των κοινωνικών υποκειμένων, όσο διαρκεί η κοινωνική αλληλεπίδραση τους.

Βασικός θεμελιωτής της εν λόγω θεωρίας ήταν ο George Hebert Mead, ο οποίος θεωρούσε, ότι αυτό επιτυγχανόταν μέσω της γλώσσας και των συμβόλων της, όπου προσδίδουν ένα «συνειδητό νόημα» στην κοινωνική δράση του υποκειμένου.

Άλλοι κύριοι εκπρόσωποι της θεωρίας της συμβολικής αλληλεπίδρασης είναι ο Hebert Blumer, ο οποίος υποστήριζε, ότι η κοινωνική δράση των ανθρώπων πραγματοποιείται μέσα σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια και είναι συγκεκριμένη προς τα αντικείμενα με βάση τον ορισμό (προέρχεται από την κοινωνική αλληλεπίδραση των ατόμων κατά την διαδικασία της κοινωνικοποίησης τους και  δεν είναι πάντα σταθερός, οπότε μπορεί να τροποποιηθεί μέσω της ερμηνείας τους), που έχουν ήδη προσδώσει τα κοινωνικά υποκείμενα στα αντικείμενα και ο Erving Goffman, ο οποίος παραλληλίζει την κοινωνική δράση με το θέατρο.

Ανάλογα με την κοινωνική κατάσταση, στην οποία ευρίσκεται το κοινωνικό υποκείμενο, υιοθετεί και την κατάλληλη συμπεριφορά. Δηλαδή ερμηνεύει και τον αντίστοιχο ρόλο, είτε επειδή επιθυμεί να παρουσιάσει τον καλύτερο εαυτό του, είτε επειδή θέλει να επιτύχει τον σκοπό του.

Τι είναι το Coaching;

Προτού συνεχίσουμε με την σημασία της αγωγής των career coaches, κρίνεται σκόπιμο να αποσαφηνιστεί η έννοια του Coaching. Σύμφωνα με το International Coach Federation, είναι «ο συνεταιρισμός με τον/ην πελάτη/ισσα σε μια δημιουργική διαδικασία, όπου προκαλεί τη σκέψη και τον/ην εμπνέει να μεγιστοποιήσει το προσωπικό και επαγγελματικό του/ης δυναμικό».

Career Coaching

Στο πλαίσιο του Career Coaching αυτό μπορεί να σημαίνει αναζήτηση τρόπων για την είσοδο στην αγορά εργασίας, την επιλογή εργασιακής εξειδίκευσης, την ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων, την διερεύνηση επαγγελματικών επιλογών, την αύξηση της εργασιακής επίδοσης κ.λ.π.

Με την έννοια «αγωγή» εννοούμε το σύστημα εκπαίδευσης του/ης career coach. Ως εκπαίδευση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται μόνο το επιστημονικό και το θεωρητικό υπόβαθρο στο τομέα του Career Coaching, αλλά και άλλες γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες, όπως είναι για παράδειγμα η ενσυναίσθηση και η ενεργητική ακρόαση, όπου θα αποτελέσουν αρωγή στο έργο τους.

Για να αποκτήσουν αυτήν την «αγωγή», αρχικά, οι career coaches χρειάζεται να έχουν ένα αξιακό σύστημα, το οποίο θα τους βοηθήσει να διαχειριστούν ενδεχόμενα ηθικά προβλήματα στη συνεργασία τους με τους/ις συμβουλευομένους/ες τους.

Στη συνέχεια, ένα σημαντικό στοιχείο, που επιδρά στην αγωγή του/ης career coach είναι η προσωπική και εργασιακή του/ης ανάπτυξη, την οποία μπορούν να την επιτύχουν μέσω της παρακολούθησης επιστημονικών συνεδρίων και ημερίδων, της μελέτης επιστημονικών βιβλίων και περιοδικών, την συμμετοχή τους σε βιωματικά εργαστήρια συμβουλευτικής για περαιτέρω ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους και την πραγματοποίηση συμβουλευτικών συνεδριών.

Τελευταίο αλλά όχι ήσσονος σημασίας είναι ότι, οι career coaches χρειάζεται να έχουν εποπτεία σχετικά με την εργασία τους, έτσι ώστε να έχουν ανατροφοδότηση για το έργο τους, να μπορούν να συζητούν αμφιβολίες και σκέψεις σχετικά με την εργασία τους και να εξασφαλίζεται η ποιότητα του έργου τους προς τον/ην coachee.

Η σχέση που δημιουργείται μέσω του Career Coaching

Το Career Coaching, επομένως, δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως μια μηχανική διαδικασία, όπου ο/η career coach ακολουθεί πιστά μια επιστημονική μέθοδο και παράγει αυτόματα αποτελέσματα. Απεναντίας, η σχέση μεταξύ του/ης career coach και του/ης coachee δημιουργείται και εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου. Το αποτέλεσμα της συμβουλευτικής διαδικασίας καθορίζεται από  αυτήν τη σχέση, η οποία έχει πολλαπλά επίπεδα. Είναι επαγγελματική, εκπαιδευτική, παιδαγωγική, κοινωνική και επικοινωνιακή.

Συνεπώς, ο/η career coach δεν συμβάλλει μόνο στην επίλυση του εργασιακού προβλήματος του/ης coachee αλλά με την στάση και την συμπεριφορά του/ης επηρεάζει είτε άμεσα είτε έμμεσα την δράση και την συμπεριφορά του/ης coachee του/ης. Σε πολλές περιπτώσεις διαπιστώνεται, ότι οι coachees αποτελούν «αυτοεκπληρούμενες προφητείες» των career coaches τους. Με αυτό εννοούμε ότι, οι θετικές ή οι αρνητικές προσδοκίες, στάσεις, προκαταλήψεις και διαθέσεις των career coaches επιδρούν καταλυτικά στη συμπεριφορά των coachees τους.

Οι αξίες των career coaches

Εν κατακλείδι, η συμβολική αλληλεπίδραση, όπου δημιουργείται ανάμεσα στους/ις career coaches και τους/ις coachees χρίζει ύψιστης σημασίας τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Πολλοί/ες career coaches μπορεί να έχουν επιστημονική κατάρτιση στον τομέα της εργασιακής συμβουλευτικής αλλά, δυστυχώς, στερούνται κάποιων ή όλων των υπολοίπων ικανοτήτων και δεξιοτήτων.

Για αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό οι career coaches να μην εκλαμβάνουν το Career Coaching ως ένα επάγγελμα, για την κάλυψη των βιοποριστικών τους αναγκών, αλλά να αντιλαμβάνονται την κοινωνική θέση και ρόλο, που κατέχουν μέσα στην κοινωνία, και να ανταποκρίνονται σε αυτήν με σοβαρότητα και σεβασμό, καθώς αποτελούν πρότυπο συμπεριφοράς και αξιών, τα οποία χρειάζεται να εκδηλώνουν σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής τους ζωής και όχι μόνο κατά την διάρκεια της συμβουλευτικής διαδικασίας.

Με αυτόν τον τρόπο, αφενός θα γίνουν επιτυχημένοι/ες career coaches και αφετέρου θα συμβάλλουν στην διαμόρφωση μιας καλύτερης μελλοντικής κοινωνίας. 

Βιβλιογραφία

Goffman E. (2006), Η παρουσίαση του Εαυτού στην καθημερινή ζωή, Αθήνα, Αλεξάνδρεια.
McLeod J. (2005), Εισαγωγή στη Συμβουλευτική, Αθήνα, Μεταίχμιο.
Μπαμπινιώτης Γ. (1998), Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα, Κέντρο Λεξικολογίας.
Μπασέτας Κ. (2010), Οι προσδοκίες των δασκάλων και οι επιδράσεις τους στους μαθητές, Αθήνα, Γρηγόρη.
Nathan R. & Hill L. (2006), Επαγγελματική Συμβουλευτική: Η Συμβουλευτική προσέγγιση της επαγγελματικής επιλογής και Σταδιοδρομίας, Αθήνα, Μεταίχμιο.
Ritzer G. (2000), «Θεωρία των Συμβολικών Διαντιδράσεων» στη Σύγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία Ι, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Timasheff N.S. & Theodorson G.A. (2001), Ιστορία των Κοινωνιολογικών Θεωριών, Αθήνα, Gutenberg. 
https://en.wikipedia.org/wiki/Herbert_Blumer
https://plato.stanford.edu/entries/mead/
https://en.wikipedia.org/wiki/Herbert_Mead
https://en.wikipedia.org/wiki/Symbolic_Interactionalism
https://icf.org