Ψυχολογική θεώρηση των θεραπευτικών δικαστηρίων

Ακρόαση άρθρου......

Η δικαιοσύνη απεικονίζεται να έχει κλειστά τα μάτια της ούτως ώστε να διασφαλίζεται η αμεροληψία και η ανεξαρτησία της. Η δικαιοσύνη εμπεριέχει έναν παιδαγωγικό ρόλο εκτός του σωφρονιστικού.

Το σύστημα δικαίου όλων των κρατών ανά τον κόσμο αποσκοπεί στο να μπορέσει ο άνθρωπος, ο οποίος έχει παραβεί τους κανόνες δικαίου να αντιληφθεί όχι μόνο το παράνομο των πράξεών του αλλά και τις αρνητικές συνέπειες και τα δυσάρεστα αποτελέσματα αυτών.

Οι επιπτώσεις είναι επιζήμιες τόσο όσον αφορά στα θύματα όσο και στο κοινωνικό σύνολο εν γένει. Σε αυτό το άρθρο, θα μελετήσουμε από ψυχολογική σκοπιά τα οφέλη των θεραπευτικών δικαστηρίων και της επανορθωτικής - αποκαταστατικής δικαιοσύνης.

Επανορθωτική δικαιοσύνη

Σε χώρες του εξωτερικού, όπως είναι η Αμερική και ο Καναδάς, είναι ευρέως γνωστή η εφαρμογή διατάξεων περί επανορθωτικής δικαιοσύνης.

Η επανορθωτική δικαιοσύνη αναφέρεται στην προσπάθεια όλου του συστήματος δικαίου να υπάρξει ένας διαφορετικός σωφρονισμός του δράστη, σύμφωνα με τον οποίο αυτός υποβάλλεται στη διαδικασία της θεραπείας αντί της ποινής του εγκλεισμού.

Υπάρχει δηλαδή ένας ολόκληρος μηχανισμός που κινητοποιείται, κατά τη διάρκεια του οποίου ο δράστης εάν για παράδειγμα είναι χρήστης ναρκωτικών ουσιών τότε εντάσσεται σε ένα πρόγραμμα απεξάρτησης αντί του εγκλεισμού. Επιπρόσθετα, στην περίπτωση ακόμη των ποινικών υποθέσεων υπάρχει μία προσπάθεια επικοινωνίας ανάμεσα στο θύμα και στον θύτη.

Πρόκειται για μία προσπάθεια συμφιλίωσης στην οποία εμπλέκεται όλο το κοινωνικό σύνολο. Κάτι τέτοιο, εδράζεται στο γεγονός ότι από τη στιγμή που λαμβάνει χώρα μία παράβαση επηρεάζεται όχι μόνο το θύμα αλλά και η κοινωνία εν γένει. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι όλοι οι άνθρωποι ως μοναδικές και ανεπανάληπτες ψυχοσωματικές οντότητες είμαστε ζωντανά και ενεργά μέλη της κοινωνίας.

Έτσι, οτιδήποτε πράττουμε είτε θετικό είτε αρνητικό έχει αντίκτυπο όχι μόνο σε εμάς τους ίδιους αλλά και σε όλη την κοινωνία.

Τηρώντας τους νόμους και όντας νομοταγείς πολίτες σεβόμαστε έμπρακτα τους συνανθρώπους μας και η κοινωνία ως σύνολο προοδεύει.

Ακόμη, τα εγκλήματα – παραβάσεις πλήττουν το έννομο αγαθό της δικαιοσύνης και της ασφάλειας των πολιτών και προάγουν τη βία, την εγκληματικότητα και την κοινωνική αδικία τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σωφρονισμός κι αποκατάσταση δικαιοσύνης

Στην επανορθωτική δικαιοσύνη υποστηρίζεται η αναβάθμιση του συστήματος δικαίου. Το θύμα έχει υποστεί συνέπειες που δεν αποκαθίστανται μόνο με το να παραπεμφθεί ο δράστης στο δικαστήριο και να ακολουθεί η νόμιμη διαδικασία. Με την αποκαταστατική δικαιοσύνη ο σωφρονισμός επιτυγχάνεται μέσω της επικοινωνίας με τον δράστη και αποσκοπεί στη συνειδητοποίηση εκ μέρους του της βαρύτητας της αξιόποινης πράξης που τέλεσε.

Συνειδητοποιεί ο θύτης, ότι με την πράξη του έπληξε το θύμα, τα μέλη της οικογένειάς του, τη ζωή του εν γένει και την κοινωνία κατ’ επέκτασιν.

Από την άλλη μεριά, ο θύτης μέσω αυτής της θεραπείας έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει ίσως άγνωστες μέχρι πρότινος πτυχές του εαυτού του, να καταλάβει τα αίτια που πολλές φορές κρύβονται στο ασυνείδητο ή σε προηγούμενες εμπειρίες του και εξηγούν το πώς έφτασε μέχρι το σημείο να κάνει αυτήν την αξιόποινη πράξη.

Εξανθρωπισμός του συστήματος δικαίου

Με τα θεραπευτικά δικαστήρια απατώνται νέοι τρόποι όχι μόνο επίλυσης των διαφόρων αλλά και εξανθρωπισμού του συστήματος δικαίου και αναβάθμισης του πολιτισμικού μας επιπέδου.

Ο σωφρονισμός αποκτά μία ουσιαστική υπόσταση και όλοι χρειάζεται από την πλευρά μας να συμβάλλουμε στην ενθάρρυνση της αύξησης των νομοθετικών ρυθμίσεων που προάγουν αυτήν την προσπάθεια.

Επιπρόσθετα, μέσω της επικοινωνίας που διασφαλίζεται με το θύμα ο θύτης έχει την δυνατότητα να αποπειραθεί να μπει στη θέση του θύματος, να δείξει ενσυναίσθηση, να κατανοήσει τον πόνο που προξένησε ηθελημένα ή και αθέλητα.

Με την επικοινωνία θύτη και θύματος πρόσωπο με πρόσωπο κινητοποιείται ένας μηχανισμός, που αποφέρει χρήσιμα οφέλη στη διαδικασία του «όντως σωφρονισμού».

Είναι σημαντικό ο δράστης να μπει σε μία διαδικασία ενσυνείδητης αλλαγής πορείας και αν το επιθυμεί να αγωνιστεί, να προσπαθήσει για αυτήν την αλλαγή. Ο θύτης επιβραβεύεται όταν παρακολουθεί τις θεραπευτικές συνεδρίες και είναι συνεπής στην παρακολούθηση του προγράμματος  στο οποίο έχει ενταχθεί. Αντίθετα, εάν παρουσιάζει κάποια υποτροπή και δεν προσέρχεται στις συνεδρίες μπορεί να τιμωρηθεί με κάποιες μέρες εγκλεισμού.

Ο δράστης σταδιακά παίρνει τα ηνία της ζωής του και αρχίζει να λαμβάνει την προσωπική ευθύνη του εαυτού του.

Όπως αποδεικνύουν ψυχολογικές έρευνες, είναι τελείως διαφορετικό να εγκλειστεί ο θύτης σε ένα σωφρονιστικό κατάστημα χωρίς να μπορέσει να ακούσει την άποψη του θύματος, να νιώσει τον πόνο, την οργή, τον θυμό που προκάλεσε στο θύμα η εγκληματική πράξη που συνέβη σε βάρος του και είναι διαφορετικό να συνομιλήσει με το θύμα, με τη βοήθεια ειδικών που υποστηρίζουν αυτή τη διαδικασία.

Η διαδικασία κατά την οποία δεν έχουν έρθει σε διαπροσωπική επικοινωνία καθόλου τα εμπλεκόμενα μέρη και αναλαμβάνουν οι νομικοί τους παραστάτες να επιλύσουν τη διαφορά είναι ψυχρά δικαιϊκή.

Συμπερασματικά, η επανορθωτική δικαιοσύνη συμβάλλει στον εξανθρωπισμό του σωφρονιστικού συστήματος αλλά και στη διασφάλιση της ψυχικής υγείας του κοινωνικού συνόλου εν γένει.

Οι νόμοι βοηθούν στην εύρυθμη λειτουργία της κοινωνικής ζωής μα ευτυχισμένη πολιτεία είναι αυτή που έχει συνειδητοποιημένους πολίτες που τηρούν τους νόμους, μετέχουν στα κοινά και σέβονται ο ένας τον άλλον μεριμνώντας για το κοινό καλό.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Lietz, C.A., Gerdes, K.E., Sun, F., Mullins -Geiger, J., Wagaman, M.A., & Segal, E. A. (2011). The Empathy Assessment Index (EAI): Α confirmatory analysis of a multidimensional model of empathy in Journal of the Society for Social Work and Research, 2, (2), 104-124.

Menahem, S., Love M. (2013) “Forgiveness in psychotherapy: the key to healing” in J Clin Psychol., 69, 8, pp. 829-35.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ολυμπία Μαρία Ποντίκη - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Ολυμπία Μαρία Ποντίκη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχοθεραπεύτρια. - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Σύμβουλος γάμου οικογένειας και τέκνων.

6970463866

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού