Ακρόαση άρθρου......

Η συνδιαλεκτική ή συναλλακτική ανάλυση (transactional analysis) είναι θεωρία και συμβουλευτική-θεραπευτική προσέγγιση που βασίζεται στην επικοινωνία. Ακριβώς επειδή δίνει έμφαση στην επικοινωνία, βρίσκει πολλές εφαρμογές σε όλες τις διαπροσωπικές σχέσεις (π.χ. με συνεργάτες, με σύντροφο, με γονείς και παιδιά).

Κεντρικές έννοιες της Συνδιαλεκτικής Ανάλυσης:

1. Συναλλαγή
Σύμφωνα με τον Eric Berne, ιδρυτή της συνδιαλεκτικής ανάλυσης, είναι η βασική μονάδα που μας επιτρέπει να αναλύσουμε και να βελτιώσουμε την ανθρώπινη συμπεριφορά.  Η 'συναλλαγή' είναι οποιαδήποτε ανταλλαγή λεκτικού ή μη λεκτικού μηνύματος μεταξύ ατόμων.  Βασίζεται σε όσα έχουμε μάθει ή έχουμε νιώσει στην πρώτη παιδική ηλικία.  Αυτά διαμορφώνουν τα συναισθήματα, την αυτοεκτίμηση και τις στάσεις μας στην ενήλικη ζωή.

Η αποτελεσματική επικοινωνία βασίζεται στις επιτυχημένες συναλλαγές ανάμεσα στους ανθρώπους.   

2. Καταστάσεις του Εγώ
Ο κάθε άνθρωπος έχει τρεις βασικές πλευρές (καταστάσεις του Εγώ), που είναι το Παιδί, ο Γονέας και ο Ενήλικος μέσα του.  Εκφράζει διαφορετική πλευρά κάθε φορά, ανάλογα με τις συνθήκες στις οποίες βρίσκεται, το άτομο που έχει απέναντί του, κ.λπ. Μπορεί π.χ. κάποιος ενήλικος να φέρεται πότε-πότε σαν κακομαθημένο παιδί, ή άλλοτε σαν αυταρχικός γονέας προς τους φίλους ή το σύντροφο.  

Όταν το άτομο χρησιμοποιεί ως επί το πλείστον μια κατάσταση του Εγώ (αντί να τις εναλλάσσει) γίνεται άκαμπτο και δυσλειτουργικό.  Άλλες φορές, χρησιμοποιεί μια κατάσταση του εγώ που είναι ακατάλληλη για την περίσταση και έτσι δημιουργείται πρόβλημα στις διαπροσωπικές σχέσεις. 

Ένας από τους στόχους της θεραπείας είναι να κατανοούμε τις διαφορετικές καταστάσεις του εγώ, για να βελτιωθεί η αυτογνωσία, η αποτελεσματικότητα των συναλλαγών και η ικανοποίηση.  Μπορούμε επίσης να ενθαρρύνουμε και να ενεργοποιήσουμε την Ενήλικη πλευρά, ώστε να αλλάξουμε όσα δεν μας ικανοποιούν στη ζωή μας.


3. Ψυχολογικά παιχνίδια

Τα ψυχολογικά παιχνίδια που δημιουργούνται στις σχέσεις μας, είναι συναλλαγές που ‘παίζουμε’ όπως ένα ρόλο και έτσι το έργο της ζωής μας έχει προκαθορισμένο τέλος. Οι κλασικοί ρόλοι είναι αυτοί του θύτη, του θύματος και του σωτήρα.  Οι ρόλοι αυτοί εναλλάσσονται, πάντα όμως υπάρχει κάποιο «θύμα».

Μέσω των παιχνιδιών συσσωρεύουμε αρνητικά συναισθήματα, που χρησιμεύουν στο να δικαιολογούμε τη συμπεριφορά μας και τη ζωή που έχουμε ως σήμερα. 

Στη θεραπεία, αναλύονται τα ψυχολογικά παιχνίδια που παίζουμε στις σχέσεις.  Εξάλλου αυτά μεταφέρονται και μέσα στη θεραπευτική σχέση και δίνεται η ευκαιρία να επισημανθούν και να συζητηθούν.  Ο θεραπευόμενος αποφασίζει αν θέλει να τα διατηρήσει ή να κάνει αλλαγές και να βγει από το παιχνίδι, ή αν εξυπηρετεί περισσότερο να διατηρηθούν κάποια πράγματα ως έχουν.

Στόχος σε κάθε περίπτωση είναι να αποκτήσουμε επίγνωση και να οδηγηθούμε προς την ψυχολογική ενηλικίωση, δηλαδή την αυτονομία, αυτοδιάθεση και αυτοδιαχείριση.


4. Οι 4 θέσεις της ζωής

Αναφέρονται στο τι πιστεύουμε για τον εαυτό μας και τους άλλους.  Υπάρχουν 4 θέσεις ζωής, ανάλογα με το αν νιώθουμε πως ‘είμαστε ή δεν είμαστε ΟΚ’ και αν οι άλλοι "είναι ή δεν είναι ΟΚ". 

  • Δεν είμαι ΟΚ – Δεν είσαι ΟΚ

Θέση που χαρακτηρίζεται από παραίτηση και αυτοκαταστροφή.  

  • Δεν είμαι ΟΚ – Είσαι ΟΚ

Θέση που χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια και συναίσθημα κατωτερότητας. 

  • Είμαι ΟΚ – Δεν είσαι ΟΚ

Θέση που χαρακτηρίζεται από απομόνωση και εξουσιαστικές σχέσεις. 

  • Είμαι ΟΚ – Είσαι ΟΚ

Αποδοχή του εαυτού μας και των άλλων. 

Αυτή η 4η θέση είναι η μόνη που επιλέγεται συνειδητά με βάση την ενήλικη λογική, καθώς και το επιθυμητό αποτέλεσμα της θεραπείας, η ‘υγιής’, ικανοποιητική και αποτελεσματική θέση ζωής.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Τζίνα Χονδρού - Ψυχολόγος

Τζίνα Χονδρού: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

  • Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
  • Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
  • Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος - Msc στην Ψυχολογία Υγείας.
Άτομο, Ζευγάρι, Οικογένεια, Ομάδα. Συμβουλευτική - Ψυχοθεραπεία, Ψυχοεκπαίδευση.
Γνωσιακή & Συνθετική Θεραπεία.

2106399742
Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού