Όταν αναφερόμαστε στον όρο ενσυναίσθηση εννοούμε ότι η επικοινωνία μας εμβαθύνεται με άλλα πρόσωπα μέσω της συναισθηματικής ταύτισης ή κατανόησης των σκέψεων και της συμπεριφοράς των άλλων. Σε αυτό το επίπεδο δε συνδιαλεγόμαστε απλά, κάνουμε κάτι περισσότερο: αντιδρούμε στο συνομιλητή μας με τρόπο με τον οποίο αναπτύσσουμε αμοιβαία κατανόηση και εμπιστοσύνη.
Μια χαρακτηριστική φράση που ταυτίζεται με τη διαδικασία της ενσυναίσθησης και μπορεί ενδεχομένως πιο εύκολα να «ξεκλειδώσει» τον συνομιλητή μας είναι η εξής: «Καταλαβαίνω το πρόβλημά σας και πώς αισθάνεστε γι’ αυτό, με ενδιαφέρει αυτό που λέτε και δεν σας κρίνω».
Οι τρεις φράσεις κλειδιά:
1. Καταλαβαίνω
2. Με ενδιαφέρει
3. Δεν σας κρίνω
Εκφάνσεις της ζωής όπου η ενσυναίσθηση αποτελεί πρόσφορο έδαφος
- Δημιουργία εμπιστοσύνης και σεβασμού: Τόσο η εμπιστοσύνη όσο και ο σεβασμός αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά μιας υγιούς σχέσης μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων. Η διατάραξη κάποιας εκ των δύο αυτών σταθερών ενδέχεται να πλήξει σοβαρά τη φιλία, το δεσμό, ακόμα και μια επαγγελματική σχέση.
- Έκφραση συναισθημάτων: Η ειλικρινής έκφραση των θετικών αλλά και των αρνητικών συναισθημάτων ανάμεσα σε δύο ανθρώπους θέτει τις βάσεις για το χτίσιμο μιας υγιούς επικοινωνίας κι αλληλεπίδρασης. Είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε χώρο στη ζωή μας όχι μόνο σε αυτά που κάνουμε αλλά και σε όλα εκείνα που αισθανόμαστε.
- Μείωση της έντασης: Μπαίνοντας στη θέση του άλλου πολύ συχνά αντιλαμβανόμαστε ότι η διαφωνία μας μαζί του είναι απλώς ένα αποτέλεσμα διαφορετικής οπτικής γωνίας θέασης κι αντιμετώπισης των πραγμάτων, κι όχι κάποιας προσωπικής διαφοράς. Έτσι λοιπόν, η ένταση μειώνεται κι η διαφωνία παύει πλέον να είναι αντιπαράθεση ή τσακωμός.
- Ανταλλαγή πληροφοριών: Ως άμεση συνέπεια του παραπάνω είναι η συνειδητοποίηση πραγμάτων που πριν μπορεί να μην είχαμε συμπεριλάβει στο σκεπτικό μας. Ένα άτομο με ενσυναίσθηση είναι ένα άτομο ανοιχτό σε νέες ιδέες και νέες τοποθετήσεις, δεν απορρίπτει πριν ακούσει και δεν επιμένει στην ορθότητα αποκλειστικά και μόνο της δικής του γνώμης.
- Δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος, που ευνοεί την επίλυση προβλημάτων: Όσο πιο ευέλικτο και «διαθέσιμο» είναι ένα άτομο στο να μάθει πώς νιώθει και τι πιστεύει ο συνομιλητής του, τόσο μεγαλύτερη εμπιστοσύνη κι ασφάλεια νιώθει από τη μεταξύ τους επικοινωνία. Αυτό συμβαίνει διότι με αυτόν τον τρόπο το άτομο αισθάνεται ότι γνωρίζει πολλά περισσότερα πράγματα για τον άλλον από αυτά που θα γνώριζε αν μάθαινε απλά την τοποθέτησή του για ένα ζήτημα.
- Ανάπτυξη της ανεκτικότητας στο διαφορετικό, στις απόψεις των άλλων, έστω κι αν δεν συμπίπτουν με τις δικές μας: Η ενσυναίσθηση αυτόματα καλλιεργεί και το αίσθημα της αποδοχής της διαφορετικότητας του άλλου και δεν προϋποθέτει την πλήρη σύγκλιση των απόψεων και των συναισθημάτων, για να αισθανθεί το άτομο ασφάλεια κι ισορροπία στις κοινωνικές του σχέσεις.
Πλεονεκτήματα ανθρώπων με ενσυναίσθηση
- Μπορούν να "διαβάζουν" τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων.
- Μπορούν να βοηθήσουν πραγματικά τους άλλους ανθρώπους, ακόμα και αν δεν τους γνωρίζουν καλά.
- Αντιλαμβάνονται την ενέργεια των συναισθημάτων όπου και να βρίσκονται.
- Δεν είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τη βία, τη σκληρότητα, ή τραγωδία.
Η ενσυναίσθηση συνδέεται άμεσα με την κατανόηση του συναισθήματος του συνομιλητή. Ωστόσο, αυτό μπορεί να μην είναι πάντα μια εύκολη υπόθεση. Μερικές φορές ο συνομιλητής μας μπορεί να είναι αυτό που λέμε «ανοιχτό βιβλίο», δηλαδή να είναι ιδιαίτερα εκφραστικός κι έτσι να είναι εύκολο να τον νιώσουμε. Άλλες φορές, όμως, είναι πολύ πιθανό ο συνομιλητής μας να είναι πιο κλειστός, να μην εκφράζει τα συναισθήματά του κι έτσι να δυσκολεύεται η διαδικασία της ενσυναίσθησης.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Κωνσταντίνα Παν. Αρβανίτη - Ψυχολόγος
Κωνσταντίνα Παν. Αρβανίτη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc. Ειδίκευση στη Γνωστική - Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία. Μετεκπαίδευση στην Παιδοψυχολογία - Παιδοψυχιατρική και στις Τεχνικές Διαχείρισης Άγχους & Κατάθλιψης. Συνεδρίες ατομικές κι ομαδικές. Συνεδρίες μέσω Skype.