Σύμφωνα με τη μυθολογία ο ωραίος Νάρκισσος ερωτεύτηκε τον εαυτό του όταν ανακάλυψε την εικόνα του στο καθρέφτισμα των νερών μίας πηγής. Στη θέα αυτή λέγεται πως θέλχθηκε τόσο, που θέλησε βυθίζοντας το βραχίονά του στο νερό να τη συλλάβει. Επειδή όμως, παρά τις προσπάθειές του, δεν το κατόρθωνε, παρέμεινε στη θέση αυτή αυτοθαυμαζόμενος μέχρι που υπέστη μαρασμό και τελικά πέθανε.
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε στοιχεία ναρκισσισμού. Αυτό σημαίνει ότι επικεντρωνόμαστε στον εαυτό μας, στις επιθυμίες και τις ανάγκες μας.
Τι γίνεται όμως όταν αυτό συναντάται στην υπερβολή του; Τότε μιλάμε για μια διαταραχή προσωπικότητας.
Τα άτομα με τη διαταραχή αυτή θεωρούν πολύ σπουδαίο και σημαντικό τον εαυτό τους, υπερεκτιμούν τις ικανότητες και τα επιτεύγματα τους και συχνά υποτιμούν τις ικανότητες και τα επιτεύγματα των άλλων. Συχνά, επίσης, αφήνονται σε φαντασίες απεριόριστης δύναμης, επιτυχίας, ευφυΐας, ομορφιάς κτλ. Πιστεύουν ότι είναι ξεχωριστά και μοναδικά και επιζητούν την παρέα ή τις υπηρεσίες άλλων αναγνωρισμένων ατόμων υψηλού κύρους. Το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι μια έντονη αίσθηση σπουδαιότητας και μεγαλείου του ατόμου, έντονη ανάγκη για θαυμασμό και έλλειψη «ενσυναίσθησης», δηλαδή είναι απρόθυμο να αναγνωρίσει ή να ταυτιστεί με τα αισθήματα των άλλων.
Πολλές φορές, συμπεριφέρονται σαν να έχουν ιδιαίτερα δικαιώματα (π.χ. να μη χρειάζεται να περιμένουν στην ουρά) όπως επίσης φαίνεται συνεχώς να μιλούν για τα δικά τους προβλήματα και να αδιαφορούν για τα προβλήματα και τα αισθήματα των άλλων. Έτσι, συχνά οι άλλοι τα αντιλαμβάνονται σαν συναισθηματικά ψυχρά και μη ανταποκρινόμενα στα αισθήματα τους. Συνηθίζουν να απορρίπτουν τους άλλους και να διακόπτουν απότομα τις σχέσεις, είναι συχνά ζηλόφθονες ή πιστεύουν ότι οι άλλοι τους φθονούν. Η εικόνα που παρουσιάζουν είναι συνήθως του υπεροπτικού, του αλαζονικού και του ατόμου που περιφρονεί τους άλλους.
Συνήθως οι νάρκισσοι είναι γοητευτικά, διασκεδαστικά και επιτυχημένα άτομα, ενώ πολλοί απ' αυτούς είναι και διάσημοι. Έχουν έντονη ανάγκη για υπερβολικό θαυμασμό και έπαινο και η εύθραυστη αυτοεκτίμηση τους μπορεί πολύ εύκολα να πληγωθεί, όταν δεν καταφέρνουν να τους πάρουν. Τη διαταραχή τη συναντάμε κυρίως σε ένα ποσοστό 2-16% του κλινικού πληθυσμού.
Θεραπεία Ναρκισσιστικής Διαταραχής
Τα άτομα με τη διαταραχή αυτή δύσκολα θα ζητήσουν ψυχοθεραπευτική βοήθεια. Αυτό συμβαίνει γιατί το πρόβλημα είναι χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του ατόμου, μόνο που δεν είναι αντιληπτό στον ίδιο αλλά αντανακλάται στη σχέση του με τους άλλους.
Κατάλληλες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι αυτές της Θεραπείας Σχημάτων καθώς και της Γνωσιακής-Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας. Στη φάση της ψυχοθεραπείας, σκοπός είναι τα άτομα αυτά να αποκτήσουν «ενσυναίσθηση» και προοδευτικά να αναπτύξουν πιο ρεαλιστική εικόνα του εαυτού τους και των άλλων. Επίσης, η βελτίωση των δεξιοτήτων επίτευξης στόχων και εξέταση του νοήματος της επιτυχίας, καθώς και η βελτίωση των διαπροσωπικών δεξιοτήτων (π.χ. δεξιότητες ακρόασης, «ενσυναίσθησης» και φροντίδας των άλλων, όπως και το να επιτρέψουν στον εαυτό τους να επηρεάζεται από τα συναισθήματα των άλλων).
Τέλος θυμηθείτε πως είναι απλώς ένα ευάλωτο παιδί.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Ψυχολόγος, Γνωσιακή και Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια.
Αντιμετώπιση κρίσεων πανικού, αγχώδους διαταραχής, κατάθλιψης, ειδικών φοβιών, αγοραφοβίας, ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.