Oι φυσικές καταστροφές μέσα από τα μάτια των παιδιών

Ακρόαση άρθρου......

Τα τραυματικά γεγονότα μεταξύ άλλων (πόλεμος, βία, ατυχήματα, θάνατος κ.α.) είναι οι φυσικές καταστροφές όπως οι σεισμοί, οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες που τα τελευταία χρόνια συμβαίνουν συχνά στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον ορισμό που έχει αποδώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ο όρος έκτακτη ανάγκη υποδηλώνει μια κατάσταση στην οποία οι κανονικές διαδικασίες αναστέλλονται και λαμβάνονται έκτακτα μέτρα, προκειμένου να αποτραπεί η εκδήλωση των επιπτώσεων ενός κινδύνου.

Οι αρχές πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε μία έκτακτη ανάγκη, διαφορετικά μπορεί να καταλήξει σε καταστροφή. Καταστροφή νοείται κάθε ταχείας εξέλιξης φυσικό φαινόμενο που προκαλεί εκτεταμένες δυσμενείς επιπτώσεις στον άνθρωπο.

Η ένταση της καταστροφής καθορίζεται από το μέγεθος των απωλειών ή ζημιών που αφορούν στη ζωή, στη υγεία και στις περιουσίες των πολιτών (Φαλάρας, 2010).

Οι επιπτώσεις των καταστροφών στην παιδική ψυχοσύνθεση

Τα παιδιά νιώθουν αυξημένη ευαλωτότητα μετά από μία καταστροφή.

Οι μέχρι πρότινος πεποιθήσεις ότι τα παιδιά δεν επηρεάζονται τόσο πολύ από μία καταστροφή, παρά μόνο ανάλογα με τις αντιδράσεις των γονέων τους, αποτελούν μύθο (Ehreich, 2001, σελ 17). Τα μικρά παιδιά επηρεάζονται άμεσα από καταστροφικά συμβάντα.

Τα παιδιά μεταξύ ενός έως πέντε ετών εκδηλώνουν άγχος αποχωρισμού και διαταραχές ύπνου, καθώς αποφεύγουν τα μέρη της καταστροφής. Τα μικρότερα παιδιά ενδέχεται να παρουσιάσουν συμπεριφορές παλινδρόμησης, όπως ενούρηση, εγκόπριση και γκρίνια.

Τα παιδιά έξι έως έντεκα ετών εκδηλώνουν εμμονή με το καταστροφικό γεγονός και φοβούνται για την ασφάλειά τους. Επιπλέον, τα παιδιά όλων των ηλικιών που βίωσαν τον θάνατο δικών τους προσώπων εκδηλώνουν διαταραχές ύπνου, φόβους και κοινωνική απομόνωση.

Έχει παρατηρηθεί σε παιδιά που έχουν υποβληθεί σε επαναλαμβανόμενες ή πολύ έντονες τραυματικές εμπειρίες, ότι αναπτύσσουν ένα μηχανισμό συναισθηματικού μουδιάσματος (διαχωρισμός), με στόχο να καταπνίξουν τον πόνο και το τραύμα που υφίστανται.

Τί συμβαίνει, όταν τα ψυχικά τραύματα δεν επουλωθούν 

Εάν τα τραύματα των παιδιών δε θεραπευτούν από ειδικούς, τα παιδιά θα μεγαλώσουν με φόβο και άγχος σε όλη τους τη ζωή.

Τί μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε άμεσα;
Χρειάζεται η διασφάλιση ενός ασφαλούς και άνετου περιβάλλοντος στο οποίο να νιώθουν ήρεμα και ασφαλή. Η διαπροσωπική επαφή είναι πολύ σημαντική, δηλαδή, να νιώθουν ότι τους νοιάζονται και ότι δεν είναι τα μόνα παιδιά που πάθανε αυτή τη καταστροφή.

Τα μεγαλύτερα παιδιά χρειάζονται ενημέρωση για τις αιτίες που προκλήθηκε η καταστροφή και η δράση που έγινε γενικότερα. Τις περισσότερες φορές επιθυμούν να εκφραστούν μέσω του θυμού και της αγανάκτησης το οποίο πρέπει να εκδηλώνεται με τεχνικές διαχείρισης θυμού.

Έπειτα, καλό θα ήταν να υπάρχει ενημέρωση των γονέων για επιδόματα, αποζημιώσεις, για ζητήματα ασφαλιστικής και νομικής φύσεως και γενικότερα να υπάρχει πλάνο επανένταξης και επαγγελματικής σταδιοδρομίας, ώστε τα παιδιά να βλέπουν τους γονείς τους με κάποιο τρόπο να είναι αισιόδοξους, έτοιμους να αναλάβουν δράση.

Τα παιδιά που παρουσιάζουν έκδηλη μετατραυματική ψυχοπαθολογία ή αυξημένο κίνδυνο μετατραυματικών συμπτωμάτων και κατάθλιψης πρέπει να βοηθηθούν από την πολιτεία, ώστε να τα παρέχει δωρεάν ψυχοθεραπευτική παρακολούθηση. 

Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR

Η παιγνιοθεραπεία σε μικρά παιδιά είναι πολύ αποτελεσματική.

Μπορεί να είναι ατομική, οικογενειακή, αλλά ακόμη και ομαδική μαζί με άλλα παιδιά, είναι ιδιαιτέρως βοηθητική. Τα παιδιά μπορούν να εκφραστούν μέσα από το παιχνίδι, το γράψιμο, το σχέδιο, τη ζωγραφική και τον διάλογο και με διάφορες τεχνικές να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους.

Μια αποτελεσματική ψυχοθεραπευτική προσέγγιση είναι γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Στόχος της είναι να αλλάξει το φαύλο κύκλο: σκέψεις- συναίσθημα- συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, με την αναγνώριση των διεργασιακών λαθών ξεκινά και η διαδικασία της παρέμβασης.

Στη συνέχεια, εκφράζονται οι συνδέσεις μεταξύ σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών και ακολουθεί η ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης και η σωστή διαχείριση στρες. Κάποιες φορές, επιχειρείται η έκθεση σε φοβικά ερεθίσματα που σχετίζονται με το τραυματικό γεγονός, με ασκήσεις που έχουν γίνει για να ενδυναμώσουν την αυτοκυριαρχία του παιδιού καθώς και την αυτοπροστασία του.

Πηγές:

1.Ehreich, J. H. (2001). Coping with the disasters. A guidebook to psychosocial intervention.
2. Bryce C. P. (2001). Stress management in Disasters. Pan American Health Organisation.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αγγελίδου Ασημίνα - Ψυχολόγος

Αγγελίδου Ασημίνα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, Εξειδικευμένη σε πρόγραμμα ψυχοθεραπείας - Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία, μεταπτυχιακά στη Ψυχολογία Υγείας και Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων.

2510.211540

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού