Για να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά, χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι καθένας μας αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον κόσμο - και να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την συνειδητοποίηση ως οδηγό για την επικοινωνία μας με τους άλλους.
Το παραπάνω ισχύει για όλων των ειδών τις σχέσεις μας, επαγγελματικές και προσωπικές. Σε κάθε σχέση μπορεί να προκύψει μία σύγκρουση, σε μια διαφορά συμφερόντων και απόψεων. Η σύγκρουση αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί καταστροφικά ή δημιουργικά. Η Διαμεσολάβηση ως διαδικασία έχει συγκεκριμένη δομή και στάδια που επιτρέπουν την αυτοέκφραση, την ειλικρινή συνδιαλλαγή με την άλλη πλευρά, και την συνδιαμόρφωση σε νέο πλαίσιο συμφωνίας και κάλυψης των αναγκών των δύο μερών.
Ειδικά για την Οικογενειακή Διαμεσολάβηση, η (εξ ορισμού) συγκρουσιακή φάση του διαζυγίου μπορεί να καταλήξει στην δημιουργία μιας νέας πραγματικότητας για όλα τα μέλη της οικογένειας, χωρίς να επιβληθεί αυτό έξωθεν και με τρόπο βίαιο. Οι σχέσεις και τα συναισθήματα μπορούν να μετασχηματιστούν και να μετουσιωθούν, αντί να παραμείνει μια αίσθηση διάρρηξης και διάσπασης. Ιδίως σε ό,τι έχει να κάνει με τα παιδιά της οικογένειας, είναι σίγουρα προς το συμφέρον όλων, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, να αποφευχθούν φαινόμενα εμπλοκής τους σε κύκλο κατηγοριών, παιχνίδια εξουσίας και δικαστικές διαμάχες.
Οι μεγαλύτερες διαμάχες είναι αυτές που δημιουργούνται μεταξύ ανθρώπων που υπήρξαν σύντροφοι και σύζυγοι. Η συναισθηματική ανασφάλεια οδηγεί σε κακή επικοινωνία, και το αδιέξοδο που προκύπτει όχι μόνο δεν λύνεται, αλλά μάλλον επιτείνεται από πολυετείς, ψυχοφθόρες και δαπανηρές δικαστικές διαδικασίες. Ποιος θα μείνει στο σπίτι – ποιο θα είναι το ύψος της διατροφής (που αναθεωρείται πολλές φορές μέσα στα χρόνια) – πώς θα μοιραστεί η κοινή περιουσία – ποιος θα πληρώνει το δάνειο… Μοιάζει αδύνατο να μείνουν ευχαριστημένες και οι δύο πλευρές, ανεξαρτήτως τι θα ορίζει η δικαστική απόφαση. Έτσι, οι αγωγές και οι μηνύσεις έρχονται και πάνε για χρόνια, και τα παιδιά του πρώην ζευγαριού βρίσκονται υπεύθυνα να διαχειριστούν πολύ δύσκολες και ακατανόητες για τα ίδια καταστάσεις.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η Οικογενειακή Διαμεσολάβηση είναι η καταλληλότερη επιλογή, ακόμα και μετά την έκδοση δικαστικής απόφασης. Το απόρρητο και η εμπιστευτικότητα που διέπουν τη διαδικασία, καθώς και οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον διαμεσολαβητή, λειτουργούν απελευθερωτικά για τους πρώην συζύγους, που μπορούν να ανοιχτούν και να μιλήσουν ελεύθερα, ακόμη και για θέματα που δεν είναι νομικά. Παράλληλα, έτσι αποφεύγεται και ο διασυρμός στη δικαστική αίθουσα, όπου οι σύζυγοι καλούνται να αναφερθούν σε πράγματα βαθιά προσωπικά, χωρίς καμία προστασία ως προς το ποιος θα είναι παρών κατά την κατάθεσή τους, με αποτέλεσμα να γεννιούνται σχόλια και κουτσομπολιά.
Σκοπός δεν είναι να υπάρξει συμβιβασμός. Σκοπός είναι να υπάρξει διεύρυνση του πεδίου, και με την καταλυτική συμβολή του ειδικά εκπαιδευμένου διαμεσολαβητή, να δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο επικοινωνίας με διαφορετική δυναμική.
Δεδομένου ότι για τα παιδιά οι γονείς θα παραμείνουν για πάντοτε οικογένειά τους, ανεξαρτήτως της μορφής που η οικογένεια αυτή θα πάρει, καταλαβαίνει κανείς ότι τα τραύματα που τα παιδιά θα υποστούν από το διαζύγιο των γονέων τους, δεν αντιστοιχούν ευθέως και απόλυτα στην μορφή της οικογένειας, δηλαδή στο εάν οι γονείς είναι ζευγάρι ή έχουν χωρίσει, αλλά στην ποιότητα των σχέσεων που υπάρχουν και που αναδημιουργούνται κάθε μέρα.