Οι συναισθηματικές διαταραχές χαρακτηρίζονται από διαταραχή της συναισθηματικής διάθεσης και όχι από διαταραχή σκέψης ή συμπεριφοράς. Περιλαμβάνουν καταστάσεις στις οποίες κυριαρχούν έντονα συναισθήματα, (χωρίς να υπάρχει εκλυτικός - εξωγενής παράγοντας που να τα δικαιολογεί). Βέβαια, όταν η ένταση του συναισθήματος φτάσει ή ξεπεράσει την αντοχή του ατόμου, μπορεί να επηρεάσει και την συμπεριφορά του και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των συναισθηματικών διαταραχών είναι η διάρκειά τους. Ακόμα και σε περιπτώσεις που υπάρχει εξωτερικό ερέθισμα που τις προκαλεί, δεν καταλαγιάζουν, δεν αποφορτίζονται αλλά αντιθέτως διαρκούν και επαναλαμβάνονται.
Παρόλο που η ταξινόμηση των συναισθηματικών διαταραχών δεν είναι και δεν ήταν ποτέ εύκολη, συνοπτικά και απλά θα λέγαμε ότι, τα άτομα που βιώνουν μόνο καταθλιπτικά επεισόδια, ταξινομούνται στην μονοπολική διαταραχή, ενώ εκείνα που βιώνουν καταθλιπτικά και μανιακά (ή πιο σπάνια μόνο μανιακά) επεισόδια, ταξινομούνται στην διπολική διαταραχή. Τυπικά, τα άτομα περνούν από φάσεις έντονης μανίας που εναλλάσσονται με φάσεις βαθιάς κατάθλιψης.
Συμπτωματολογία Διπολικής Διαταραχής
"Μέσα η καρδιά μου με πονεί, μα δεν ηξεύρω τι έχει, κάνε πουλί τηνέ τσιμπά, κάνε θηριό την τρώγει, κάνε μαχαίρι δίκοπο είναι και τηνε κόβει". (Δημοτικό Μοιρολόϊ)
Για την κατάθλιψη και τα συμπτώματά της, βρίσκουμε στοιχεία από την καταγραφή θα λέγαμε της ανθρώπινης ιστορίας. Ο Ιπποκράτης ήταν αυτός που την ονόμασε Μελαγχολία γιατί πίστευε ότι την προκαλούσε η "μαύρη χολή" στο μυαλό. Λύπη που διαρκεί, απώλεια ενέργειας, ελάττωση της σεξουαλικής διάθεσης, άγχος, διαταραχή του ύπνου και της όρεξης συνάμα με αισθήματα ενοχής ή και σκέψεις - απόπειρες αυτοκτονίας, είναι μερικά από τα πιο κύρια συμπώματα της κατάθλιψης. Σε κάποιες περιπτώσεις, συνήθως όταν η κατάθλιψη είναι πολύ σοβαρή, μπορεί να υπάρχουν και ψυχωτικά συμπώματα, όπως παραληρητικές ιδέες και ψευδαιθήσεις.
Στην διπολική διαταραχή, τα συμπτώματα στην φάση ενός καταθλιπτικού επεισοδίου, δεν διαφέρουν από αυτά της μονοπολικής διαταραχής. Αυτό που διακρίνει το άτομο με διπολική διαταραχή, είναι η έξαρση. Η έξαρση αφορά την ευμετάβλητη συναισθηματική διάθεση, η οποία μπορεί να κινείται από την φυσιολογική κατάσταση της ευφορίας, έως την παθολογική κατάσταση της μανίας. Διεγερμένη διάθεση (ευφορία - ευερεθιστότητα), υπερκινητικότητα, λογόρροια, παρατολμία, επιθετικότητα και διογκωμένη αυτοεκτίμηση, είναι τα κύρια συμπτώματα που χαρακτηρίζουν ένα μανιακό επεισόδιο. Και όπως και στην κατάθλιψη βαριάς μορφής, υπάρχουν παραληρηματικές ιδέες και ψευδαισθήσεις.
Δείτε στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας, το βιβλίο Ψευδαισθήσεις, στο οποίο ο συγγραφέας Oliver Sacks εξετάζει, με άμεση, κρυστάλλινη γλώσσα, το φαινόμενο ψευδαισθήσεις σε όλες τις πτυχές του.
Επιπολασμός Διπολικής Διαταραχής
Αρκετά συχνά, στην διπολική διαταραχή, το πρώτο επεισόδιο είναι μανιακό. Παρότι, ένα μανιακό επεισόδιο μπορεί να διαρκέσει μέχρι και μήνες, συνήθως είναι μικρότερης διάρκειας από το καταθλιπτικό. Το πρώτο μανιακό επεισόδιο στην διπολική διαταραχή, συμβαίνει περίπου στην ηλικία των 20 - 25 ετών και σπάνια στην ηλικία άνω των 50 ετών.
Η διπολική διαταραχή αφορά εξίσου και τους άντρες και τις γυναίκες και δεν εξαρτάται η εμφάνισή της από κοινωνικό οικονομικές σταθερές. Η συχνότητά της όμως είναι μεγαλύτερη στους συγγενείς πρώτου βαθμού. Εξίσου και στην αιτιολογία εμφάνισης της διαταραχής, η πιο εμπεριστατωμένη πληροφόρηση που υπάρχει, αφορά και υποστηρίζει την γενετική προδιάθεση της νόσου.
Αντιμετώπιση Διπολικής Διαταραχής
Αφού κύριο χαρακτηριστικό της νόσου είναι η ένταση και η διάρκεια των συμπτωμάτων, αυτονόητα, καταλαβαίνουμε ότι στις οξείες φάσεις των επεισοδίων, κρίνεται απαραίτητη η νοσηλεία τόσο για την προστασία του ατόμου απέναντι στον ευατό του και τους άλλους αλλά και γιατί μπορεί να ελαττώσει το άγχος και να καθησυχάσει την έντονη διέγερση.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Το πόσο υποφέρει ένα άτομο με διπολική διαταραχή, είναι μη μετρήσιμο μέγεθος. Οι συνέπειες που υπάρχουν σε όλους τους τομείς της ζωής του είναι σημαντικές και πολλές φορές καταστροφικές. Προσπαθώντας να ελέγξει και να ισορροπήσει τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς του (εργασία - προσωπική ζωή - οικονομικός έλεγχος), βιώνει ένα βαθύ άγχος για το πώς, πότε και σε ποιά ένταση θα εμφανισθεί ένα επεισόδιο (μανιακό ή καταθλιπτικό ) και πόσο θα διαρκέσει. Ακριβώς για αυτό τον λόγο, χρειάζεται η βοήθεια (από γιατρό ή τμήμα ψυχιατρικής κλινικής), στην αναγνώριση των συμπτωμάτων του κάθε επεισοδίου, έτσι ώστε να προλαμβάνεται νωρίς η ανάπτυξή του. Η βοήθεια αυτή αφορά όχι μόνο το άτομο αλλά φυσικά και το οικογενειακό ή στενό του περιβάλλον.
Όσον αφορά το θεραπευτικό πλαίσιο, αυτό που είναι αποδεκτό ως ψυχοθεραπευτική προσέγγιση είναι η υποστηρικτική ψυχοθεραπεία. Η στενή διαδραστική σχέση που αναπτύσσεται στην υποστηρικτική ψυχοθεραπεία μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου και ο εστιασμός στο παρόν, βοηθά σημαντικά τα άτομα να αντιμετωπίσουν της συνέπειες της νόσου. Η δημιουργία μιας εμψυχωτικής δυναμικής, βοηθά το άτομο να ελαττώσει το άγχος του, να γίνει πιο λειτουργικό και εν κατακλείδι να ενισχύσει τα υγιή και προσαρμοστικά μοτίβα του.
Βιβλιογραφία:
1. Εισαγωγή στην Υποστηρικτική Ψυχοθεραπεία, Winston Arnold, Rosenthal N. Richard, Pinsker Henry, Εκδόσεις: Παρισιανού Α.Ε. , 2011
2. The mechanism of depression In : P, Grernacre, Bibring E., Affective Disorders, New York, International Universities Press, 1953
3. Νίκος Μάνος, Βασικά στοιχεία Κλινικής Ψυχιατρικής, University Studio Press, 1988
Δείτε ακόμη στο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας:
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Ακριβή Καρίμπα - Ψυχολόγος
Ακριβή Καρίμπα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος με ειδίκευση στη Συμβουλευτική Ψυχοθεραπεία, ψυχοδυναμικής κατεύθυνσης.
Συμβουλευτική ενηλίκων και εφήβων.