Κιούμπλε Ρος Ελίζαμπεθ (Elisabeth Kübler-Ross 1926-2004)

Ακρόαση άρθρου......

Ελβετή ψυχίατρος που διατύπωσε τη θεωρία για τα πέντε στάδια του πένθους. Η θεωρία αυτή χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως με σκοπό να βοηθήσει το άτομο να διαχειριστεί την απώλεια και το θάνατο.

Προσωπική ζωή
Η Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ-Ρος γεννήθηκε στην Ελβετία στις 8 Ιουλίου 1926 και ήταν το πρώτο παιδί από τα τρίδυμα της οικογένειας.

Ενάντια στις επιθυμίες του πατέρα της, ο οποίος έδινε προτεραιότητα στην εργασία και όχι στην εκπαίδευση, ξεκίνησε τις σπουδές της στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, αφού πρώτα πέρασε ένα διάστημα προσφέροντας εθελοντική βοήθεια σε πρόσφυγες από τη ναζιστική Γερμανία.

Οι εμπειρίες που βίωσε στα ταξίδια που έκανε σε κατεστραμμένες πόλεις μετά το τέλος του πολέμου, την οδήγησαν να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην ψυχιατρική. Μετά την αποφοίτησή της από την ιατρική σχολή το 1957 μετέβη στη Νέα Υόρκη για να συνεχίσει την εκπαίδευσή της. Την επόμενη χρονιά παντρεύτηκε τον Εμμάνουελ Ρος, ο οποίος ήταν και αυτός φοιτητής ιατρικής. Απέκτησαν δύο παιδιά και πήραν διαζύγιο το 1979. Απεβίωσε το 2004 μετά από αρκετά εγκεφαλικά επεισόδια.

Επαγγελματική διαδρομή
Κατά τη διάρκεια της εργασίας της στο Κρατικό Νοσοκομείο του Μανχάταν ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με ετοιμοθάνατους ασθενείς. Η έλλειψη ενδιαφέροντος, συμπόνιας και ανθρώπινης μεταχείρισης απέναντι στους βαριά ασθενείς σόκαρε την Κιούμπλερ-Ρος και την οδήγησε στη δημιουργία ενός εργαστήριου το οποίο ειδικευόταν στην αντιμετώπιση των αναγκών αυτών των ατόμων. Δίδασκε, επίσης, τους φοιτητές ιατρικής πώς να αντιμετωπίζουν με σεβασμό τους ασθενείς με ανίατες παθήσεις που οδηγούν στο θάνατο, προσδιορίζοντας και αναγνωρίζοντας παράλληλα τα διάφορα ζητήματα που αντιμετώπιζαν καθώς πλησίαζαν προς το τέλος της ζωή τους.

Το 1962 ξεκίνησε να εργάζεται ως βοηθός καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. Λίγα χρόνια αργότερα, δέχθηκε τη θέση επίκουρης καθηγήτριας της ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή Πρίτσκερ στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, όπου συνέχισε το έργο της με ασθενείς που βρίσκονταν στο τελικό στάδιο της ασθένειάς τους. Δέχθηκε επαίνους αλλά και κριτικές για την έρευνα και τις θεωρίες της σχετικά με τις ανεπάρκειες των ψυχιατρικών και ιατρικών επαγγελμάτων αναφορικά με ετοιμοθάνατους ασθενείς.

Το 1969 δημοσίευσε το βιβλίο της με τίτλο «On Death and Dying», στο οποίο διατύπωσε για πρώτη φορά τη θεωρία της για τα πέντε στάδια της θλίψης. Πίστευε ότι οι ετοιμοθάνατοι ασθενείς πρέπει να βιώσουν κάθε στάδιο των τελευταίων ημερών τους για να επιλύσουν οποιαδήποτε ζητήματα τούς απασχολούν πριν πεθάνουν. Ήταν ενάντια στην ευθανασία καθώς θεωρούσε ότι εμποδίζει το άτομο να κλείσει τις εκκρεμότητές του.

Το 1977 στην Καλιφόρνια ίδρυσε το κέντρο Shanti Nilaya (Το Σπίτι της Ειρήνης) το οποίο βοηθούσε τους ετοιμοθάνατους ασθενείς να αποδεχθούν τις τελευταίες τους στιγμές με ειρηνικό τρόπο. Πέρασε το τελευταίο μέρος της ακαδημαϊκής της καριέρας εξερευνώντας και άλλες πτυχές του θανάτου και όσων πλησίαζαν στο τέλος της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένων και εξωσωματικών εμπειριών καθώς και μεθόδους επικοινωνίας με άτομα που έχουν ήδη πεθάνει.

Πραγματοποίησε πολλά σεμινάρια για το AIDS παγκοσμίως και το 1985 προσπάθησε να δημιουργήσει ένα άσυλο στη Βιρτζίνια για βρέφη και παιδιά που είχαν μολυνθεί από τον ιό, με σκοπό να τους προσφέρει ένα σπίτι όπου θα μπορούσαν να περάσουν τις τελευταίες ημέρες της ζωής τους. Η επιθυμία της αυτή, ωστόσο, δεν πραγματοποιήθηκε γιατί οι κάτοικοι της περιοχής αντέδρασαν φοβούμενοι την πιθανότητα μόλυνσης.

10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.

Συμβολή στην ψυχολογία
Προσδιόρισε πέντε στάδια τα οποία βιώνει το άτομο όταν έρχεται αντιμέτωπο με μία θανατηφόρα ή μη ιάσιμη ασθένεια:
1. Άρνηση: Ένας προσωρινός μηχανισμός άμυνας, που συχνά αποτελεί το αρχικό στάδιο της θλίψης και περιλαμβάνει αντιδράσεις όπως «αυτό δεν είναι δυνατόν να συμβαίνει σε μένα».
2. Θυμός: Το άτομο που πλησιάζει στο τέλος της ζωής του διερωτάται γιατί έρχεται αντιμέτωπο με το θάνατο, μπορεί να αναζητήσει κάποια αιτία για την κατάσταση αυτή ή μπορεί να εκφράσει το θυμό του απέναντι στον κόσμο.
3. Διαπραγμάτευση: Το άτομο προσπαθεί να βρει τρόπους να εξασφαλίσει περισσότερο χρόνο για τον εαυτό του. Μπορεί, για παράδειγμα, να αρχίσει να διαπραγματεύεται με τον Θεό ή να προσπαθήσει να καθιερώσει έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
4. Κατάθλιψη: Καθώς το άτομο αρχίζει να αποδέχεται τη μοίρα, αρχίζει να βιώνει συναισθήματα έντονης κατάθλιψης, μελαγχολίας ή απελπισίας.
5. Αποδοχή: Το άτομο αποδέχεται το αναπόφευκτο του θανάτου και, παρά τη θλίψη που παραμένει, η αντιμετώπιση αυτή του προσφέρει ένα είδος γαλήνης. Η αποδοχή, ωστόσο, δε σημαίνει ότι το άτομο επιθυμεί να πεθάνει ή ότι χαίρεται με την ιδέα του θανάτου.

Αν και η αρχική πρόθεση της Κιούμπλερ-Ρος ήταν να χρησιμοποιηθεί η εν λόγω θεωρία για να βοηθήσει τους ασθενείς που έρχονται αντιμέτωποι με το θάνατο, με το μετέπειτα έργο της προσπάθησε να την εφαρμόσει σε άτομα που καλούνται να διαχειριστούν οποιαδήποτε σημαντική απώλεια, όπως της υγείας, της ελευθερίας, της εργασίας, του γάμου ή την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Επιπλέον, αναγνώρισε ότι ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν τουλάχιστον δύο από τα πέντε στάδια της θλίψης, δεν τα βιώνουν όλοι με την ίδια σειρά. Για παράδειγμα, ένα άτομο που βρίσκεται προς το τέλος της ζωής του μπορεί να περάσει από το στάδιο του θυμού ή της διαπραγμάτευσης πριν βιώσει το στάδιο της άρνησης.

Τόνισε, ακόμη, ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να συνεχίσουν να παλεύουν με ένα ή περισσότερα στάδια για αρκετά χρόνια, ορισμένοι μάλιστα μπορεί να ξεπερνούν και να επανέρχονται σε κάποια από τα στάδια για το υπόλοιπο της ζωής τους, ανάλογα πάντα με τη σοβαρότητα της απώλειας.

Είπε: «Η γνώμη που οι άλλοι άνθρωποι έχουν για σένα είναι δικό τους πρόβλημα, όχι δικό σου.»

Βιβλία