Η απώλεια είναι ένα κομμάτι όλων των ανθρώπων που δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, μπορούμε όμως να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση αυτή χωρίς να χανόμαστε μέσα σε αυτή.

Οι 5 φάσεις της διεργασίας του πένθους για τους ενήλικες σύμφωνα με το μοντέλο της Kubler-Ross είναι:

Μικρές ή μεγάλες απώλειες βιώνουμε συνεχώς, καθώς είναι αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής. Από τον θάνατο ενός αγαπημένου ατόμου στην ζωή μας, το διαζύγιο, το τέλος μιας συντροφικής σχέσης, απόλυση από την δουλειά, ανεργία, η αποξένωση μεταξύ φίλων/ συγγενών είναι μερικές από τις απώλειες που συνήθως  πυροδοτούν συναισθήματα άγχους, απόγνωσης ή μοναξιάς και μας φέρνουν αντιμέτωπους με την διαδικασία πένθους, για την οποία γίνεται λόγος στην συνέχεια.

Όλοι αργά η γρήγορα θα βιώσουμε κάποιες απώλειες από μικρές ως και μεγαλύτερες. Από την απώλεια ενός αγαπημένου αντικειμένου, την απώλεια εργασίας, υγείας,  έως την απώλεια ενός αγαπημένου πρόσωπου. Τα στάδια που περνά κάποιος που βιώνει μια απώλεια, σε γενικές γραμμές είναι τα ίδια για όλους,  παρ’ όλα αυτά ποικίλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο ως προ στην ένταση και την διάρκεια τους.

Ο θάνατος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας και μοιάζει –κατά κάποιο τρόπο- να έχουμε την ανθεκτικότητα να τον ξεπερνάμε και να προχωράμε τη ζωή μας μετά από απώλειες που βιώνουμε. Μέσα από τη διαδικασία του πένθους είμαστε σε θέση να επανέλθουμε στην πρότερη ζωή μας και να προσαρμοστούμε στις όποιες αλλαγές επιφέρει αυτή η απώλεια.

«Μὴ ζήτει τὰ γινόμενα γίνεσθαι ὡς θέλεις, ἀλλὰ θέλε τὰ γινόμενα ὡς γίνεται καὶ εὐροήσεις», Επίκτητος.

Όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή της ζωή μας βιώνουμε συναισθήματα τα οποία δυσκολευόμαστε να εκφράσουμε και να αναγνωρίσουμε και ένα από αυτά είναι το αίσθημα απώλειας.

Ελβετή ψυχίατρος που διατύπωσε τη θεωρία για τα πέντε στάδια του πένθους. Η θεωρία αυτή χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως με σκοπό να βοηθήσει το άτομο να διαχειριστεί την απώλεια και το θάνατο.

Προσωπική ζωή
Η Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ-Ρος γεννήθηκε στην Ελβετία στις 8 Ιουλίου 1926 και ήταν το πρώτο παιδί από τα τρίδυμα της οικογένειας.

Στην ζωή όλοι ενίοτε, θα βιώσουμε την απουσία και τον πόνο του αποχωρισμού, για ότι αγαπάμε. Πως μπορεί όμως να υπάρξει όφελος, για κάτι που ευαισθητοποιεί τις χορδές τις καρδιας και προξενεί πόνο;

Η Elisabeth Kübler-Ross ηταν Ελβετίδα ψυχίατρος και μία από τις πρώτες προσωπικότητες που μελέτησαν το θάνατο και την πορεία προς αυτόν. Η οπτική της για το τελικό αυτό στάδιο ανάπτυξης του ανθρώπου αναμφίβολλα μπορεί να χαρακτηριστεί ανώτερη. Τα ακόλουθα αποφθέγματα μαρτυρούν την οπτική της για την αγάπη, το θάνατο μα προπαντός για το πως να γευτεί, να νιώσει και να ζήσει κάποιος τη ζωή του.

Κάθε άτομο θα βιώσει κατά τη διάρκεια της ζωής του πολλές απώλειες, άλλες φυσικές, άλλες συμβολικές. Ο εγκέφαλος μας, λοιπόν, εξελίχθηκε και αναπτύχθηκε έτσι, ώστε να αντέχει, να υπομένει την απώλεια μέσω του πένθους, χωρίς να σημαίνει ότι πάντα τη διαχειρίζεται.

Στη βιβλιογραφία για το πένθος και το θάνατο συχνά αναφέρεται η ιστορία του αλόγου στο τραπέζι, αρχικά γραμμένη από τον ψυχολόγο Richard Kalish.... Την βρήκα πολύ εύστοχη και μια σύντομη εκδοχή της παρουσιάζω εδώ:

Ο θάνατος και η απώλεια έχουν αποτελέσει αντικείμενο φιλοσοφικού στοχασμού από την αρχαιότητα έως τους σύγχρονους φιλοσόφους ανά τον κόσμο. Ο Πλάτωνας όπως αποτυπώνεται στο φιλοσοφικό του έργο στην Πολιτεία και τον Φαίδωνα,  βλέπει τον θάνατο "μακάριον", ως απελευθέρωση της ψυχής από το σώμα, οδηγώντας την σε έναν ανώτερο, αιώνιο κόσμο.

«Γνώρισα την αγάπη από τον θόρυβο που έκανε φεύγοντας» είχε επισημάνει ο Γάλλος ηθοποιός και σκηνοθέτης Louis Juvet στην προσπάθειά του να εξηγήσει τη συναισθηματική του κατάσταση στον απόηχο ενός χωρισμού.

Το ζήτημα της διαχείρισης του πένθους αποτελεί ένα κοινό πρόβλημα ανάμεσα στους ανθρώπους, καθώς κάθε άνθρωπος θα αντιμετωπίσει στη διάρκεια της ζωής του την απώλεια ενός ή περισσότερων κοντινών του ανθρώπων, από διαφορετικά αίτια και συχνά με απρόσμενο τρόπο.

Πόσο αντέχεις ψυχή μου; Πόσοι άνθρωποι φτάνουν στα όρια της ψυχής τους και δοκιμάζονται;

Η ψυχική ανθεκτικότητα ως έννοια ενσωματώνει αρκετές διαδικασίες στον ψυχισμό του ανθρώπου. Οι παρακάτω ορισμοί αναφέρονται σε τέτοιες διεργασίες: