Κακοποιητικές σχέσεις: Το σύνδρομο του βραστού βατράχου

Ακρόαση άρθρου......

Σίγουρα έχεις ακούσει για το «σύνδρομο του βραστού βατράχου». Μέσα από την ιδιαίτερη ιστορία που μας σύστησε ο Olivier Clerc, τοποθετείς ένα βάτραχο σε μια κατσαρόλα με κρύο νερό και στη συνέχεια βάζεις σε λειτουργία τη θέρμανσή της με αργό ρυθμό.

Το σύνδρομο του βραστού βατράχου

Ο βάτραχος είναι χαρούμενος στο κρύο νερό μα καθώς αυτό ζεσταίνεται προσπαθεί να προσαρμοστεί. Τα καταφέρνει. Tο νερό γίνεται όλο και πιο ζεστό και εκείνος προσπαθεί όλο και πιο πολύ μέχρι που η ενέργειά του εξαντλείται.

Έτσι, αποστραγγισμένος δεν έχει δυνάμεις να πηδήξει έξω από την κατσαρόλα όταν το νερό τελικά βράζει και συνειδητοποιεί πως απειλείται πραγματικά. Παραδίνεται εξαντλημένος και τελικά καταλήγει ένας βραστός βάτραχος.

Η θεωρία του Clerc βασίζεται στα ευρήματα ενός ερευνητικού πειράματος που έλαβε μέρος κατά τον 19ο αιώνα σύμφωνα με το οποίο αν ο ρυθμός θέρμανσης του νερού είναι 0,02 βαθμούς κελσίου ανά λεπτό, ο βάτραχος θα παραμείνει ακίνητος και θα πεθάνει μόλις ζεσταθεί πολύ. Οποιαδήποτε άλλη ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτή, θα κάνει τον βάτραχο να πηδήξει έξω και να γλιτώσει.

Κάπως έτσι λειτουργούν και οι κακοποιητικές σχέσεις. O ρυθμός θέρμανσης είναι στους 0,02 βαθμούς.

Καμία από αυτές δεν ξεκινά με μώλωπες και γρονθοκοπήματα.

Ξεκινούν όπως όλες οι άλλες σχέσεις. Πολλές φορές ακόμη καλύτερα. Τόσο που φαίνονται πολύ καλές για να είναι αληθινές. Ωστόσο, δεν αργούν να αρχίσουν να κινούνται προς παράξενους δρόμους. Μικρές υποτιμητικές συμπεριφορές μεταξύ αστείου και σοβαρού μπορούν να καταλήγουν συχνά σε ακραίες καταστάσεις.

Το χειρότερο είναι πως «ξυπνάς» μια μέρα συναισθηματικά αποστραγγισμένη, αποξενωμένη από κάθε υποστηρικτικό περιβάλλον, παγιδευμένη σε ένα κουτί με τοίχου βαμμένους στο χρώμα της δυστυχίας και δεν έχεις ιδέα πως παρασύρθηκες σε όλο αυτό. Νιώθεις πως έχεις εξαπατηθεί και όχι άδικα.

Θα μου πεις πως ίσως θέλησες να δώσεις χώρο, να ενισχύσεις την ελεύθερη έκφραση του συντρόφου σου, να του δείξεις πως πραγματικά τον εμπιστεύεσαι. Ίσως στην προσπάθειά σου για μια όμορφη σχέση να έδωσες λίγη σημασία σε φαινομενικές λεπτομέρειες, ίσως να πίστεψες πως τα πράγματα θα αλλάξουν, ίσως και να ένιωσες πως κάπου έφταιξες.

Είναι πραγματικά δύσκολο να αντιληφθείς πώς κάποιος που τόσο αγαπάς και που ισχυρίζεται πως σε αγαπάει μπορεί να φερθεί με τέτοιους τρόπους. Έτσι, ψάχνεις για δικαιολογίες ή πείθεσαι για αυτές.

Συμπεριφορές που αποτελούν παγίδες κακοποίησης

Είτε πρόκειται για συναισθηματική, είτε για λεκτική ή φυσική κακοποίηση υπάρχουν πάντα οι ενδείξεις πως πρόκειται να παγιδευτείς σε μια τοξική σχέση αρκετά νωρίς.

Παρατήρησε ανεπαίσθητες συμπεριφορές όπως:

• Ήπιους ταπεινωτικούς υπαινιγμούς. Μπορούν να «μεγαλώσουν» και από τις ιδιωτικές στιγμές να μεταφερθούν στις κοινωνικές με στόχο τον έλεγχο και δικαιολογία το δικό σου φταίξιμο για την κατάσταση αυτή.
• Λεκτικές προσβολές που έχουν να κάνουν με την εμφάνιση, τη νοημοσύνη, την αξία σου. Κατακρημνύζουν την αυτοεκτίμησή σου και σε θέτουν σε μια επιθυμητή υποτέλεια και εξάρτηση
• Η φυσική βία μπορεί να ξεκινήσει με μια απειλητική στάση σώματος, ένα σηκωμένο χέρι ή ένα άρπαγμα από το μπράτσο. Μην περιμένεις σοβαρούς τραυματισμούς για να επιβεβαιωθείς.
• Τα κακοποιητικά άτομα γνωρίζουν πως δε θα τα καταφέρουν αν βρίσκεσαι σε ένα υποστηρικτικό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον που εύκολα θα διακρίνει τα σημάδια και θα σπεύσει για βοήθεια. Σταδιακά θα σε απομακρύνουν από αυτό κρατώντας τον πλήρη έλεγχο.
• Θα συναντήσεις απότομες συναισθηματικές αλλαγές. Από το ρομαντισμό στην οργή και από τη χαρά στη βία. Σίγουρα δε θα τολμήσεις να προκαλέσεις κάτι παραπάνω αντιδρώντας και θα παραμείνεις στην επιθυμητή από τον κακοποιητή υποτέλεια.
• Αν κάνεις «λάθος» θα τιμωρηθείς και θα αντιμετωπιστείς ως ανυπάκουο παιδί.
• Είσαι η αιτία για οτιδήποτε στραβό συμβαίνει στη ζωή σας αλλά και η αιτία της συγκεκριμένης συμπεριφοράς του συντρόφου σου.

Το ότι είσαι υπεύθυνη για την κακοποιητική συμπεριφορά που βιώνεις σε κάνει να αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου, την αξία σου, το ήθος σου. Είναι και αυτός ένας τρόπος για να παραμείνεις στη σχέση.

Υποσχέσεις και ελπίδες αλλαγής στην κακοποιητική σχέση

Παραμένεις λοιπόν με την ελπίδα πως τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν. 

Σκέψου όμως:

Οι κακοποιητές είναι άτομα με σοβαρά συναισθηματικά και ψυχολογικά προβλήματα. Η αλλαγή τους στην οποία ελπίζεις δεν είναι εύκολη και φυσικά καθόλου σύντομη. Στις περισσότερες περιπτώσεις και αφού έχουν ήδη αποδεχθεί το πρόβλημα (γεγονός που είναι αρκετά δύσκολο) ενδείκνυται να απευθυνθούν σε ειδικούς.

Όχι δεν είσαι η μόνη που μπορείς να βοηθήσεις, ούτε η μόνη που καταλαβαίνεις. Παραμένοντας στη σχέση, το μόνο που κάνεις είναι να ενθαρρύνεις και να στηρίζεις αυτές τις συμπεριφορές.

Σίγουρα ο σύντροφός σου σε έχει παρακαλέσει πέφτοντας στα πόδια να μείνεις, σου έχει υποσχεθεί πως θα αλλάξει μα κάτι τέτοιο είναι παροδικό. Σύντομα θα γυρίσετε στο γνωστό μοτίβο. Ίσως στεναχωριέσαι και ανησυχείς για εκείνον μα μην αφήσεις κάτι τέτοιο να σε κρατήσει σε ένα τοξικό περιβάλλον.

Σε κάθε περίπτωση και σε κάθε σου βήμα κράτα στο νου σου πως δε φταις εσύ για τις βίαιες και κακοποιητικές συμπεριφορές κάποιου άλλου και σίγουρα δεν είσαι η αιτία της κακοποιητικής συμπεριφοράς του συντρόφου σου.

Αξίζεις να σου συμπεριφέρονται με σεβασμό, να ζεις μια ασφαλή και ευτυχισμένη ζωή και ποτέ μα ποτέ μην ξεχνάς πως δεν είσαι μόνη. Υπάρχουν άνθρωποι γύρω σου που είναι πρόθυμοι να σε βοηθήσουν με κάθε τρόπο.

Κάνε γνωστό το πρόβλημα σε φίλους και οικογένεια, εκφράσου, επαναπροσδιορίσου, καθάρισε τα μάτια σου και δες και πάλι το υπέροχο πλάσμα που είσαι.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Εύη Ανδρέου - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Εύη Ανδρέου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Σύμβουλος ψυχικής υγείας, επικοινωνίας και προσωπικής ανάπτυξης.
Ιδρύτρια του Effective Communication στην Ελλάδα, διοργανώτρια του Effective Communication GR meetup, συγγραφέας, αρθρογράφος, ομιλήτρια.

6949454354

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού