5 καταστάσεις που δεν προβλέπουμε ότι θα μας κάνουν ευτυχισμένους

Ακρόαση άρθρου......

Σε αυτό το άρθρο θα βρείτε την συνέχεια του άρθρου «Οι προκαταλήψεις μας για την ευτυχία». Αφού είδαμε τι νομίζουμε ότι θα μας κάνει ευτυχισμένους αλλά τελικά δεν μας κάνει  και αφού συζητήσαμε διάφορες τεχνικές μέσω των οποίων μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις προκαταλήψεις ώστε να έχουμε στιγμές ευτυχίας, ήρθε η στιγμή να συζητήσουμε τι πραγματικά μας κάνει ευτυχισμένους, σύμφωνα με την επιστήμη της θετικής ψυχολογίας. 

Οι καταστάσεις στις οποίες έχει αποδειχθεί ότι θα είμαστε χαρούμενοι αλλά εμείς δεν το προβλέπουμε, είναι:

• η καλοσύνη,
• η κοινωνική σύνδεση,
• ο ελεύθερος χρόνος,
• ο έλεγχος του μυαλού μας (ο αυτοέλεγχος)
• οι καλές πρακτικές για την υγεία.

Ας τα δούμε ένα-ένα. 

Η καλοσύνη αφορά στις ενέργειες που κάνουμε προς τους συνανθρώπους μας.
Αυτό μπορεί να είναι μία ευγενική πράξη όπως το να κρατήσουμε την πόρτα σε κάποιον έως και την επένδυση κάποιων χρημάτων μας σε ΜΚΟ (Μη κυβερνητικές οργανώσεις) που έχουν σκοπό να βοηθήσουν μία ομάδα ανθρώπων ή ζώων. Η καλοσύνη έρχεται σε αντιδιαστολή με τα πολλά χρήματα (κάτι που νομίζουμε ότι θα μας κάνει ευτυχισμένους).

Έχει βρεθεί μέσα από έρευνες ότι ανεξαρτήτως πολιτισμικών στοιχείων, εάν διαθέσουμε κάποια χρήματα για κάποιον άλλο εκτός από εμάς θα βιώσουμε συναισθήματα ευτυχίας. Το ποσό που θα ξοδέψουμε δεν έχει σημασία. Επομένως, δεν χρειάζεται να περιμένουμε μέχρι να βγάλουμε περισσότερα χρήματα για να δώσουμε ή να χαρίσουμε κάτι σε άλλους ανθρώπους. Μπορούμε να το κάνουμε από τώρα.

Ο ελεύθερος χρόνος έρχεται πολλές φορές επίσης σε αντιδιαστολή με τα πολλά χρήματα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε αναρωτηθεί εάν θα ήταν καλύτερο να δουλέψουμε περισσότερες ώρες και να βγάζουμε περισσότερα χρήματα έχοντας λιγότερο ελεύθερο χρόνο ή εάν θα ήμασταν καλύτερα δουλεύοντας λιγότερες ώρες βγάζοντας λιγότερα χρήματα αλλά έχοντας περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Μέσα από έρευνες έχει βρεθεί ότι οι άνθρωποι που βάζουν σε προτεραιότητα τον ελεύθερό τους χρόνο ακόμα και αν χάσουν κάποια χρήματα, νοιώθουν περισσότερο ευτυχισμένοι.

Η Elisabeth Dan, κοινωνική ερευνήτρια, υποστηρίζει ότι τα χρήματα μπορούν να φέρουν την ευτυχία μέχρι ένα σημείο, όπως και ο ελεύθερος χρόνος. Χρειάζεται επομένως μία ισορροπία. 

Το επόμενο στοιχείο το οποίο έχει αποδειχθεί ότι μας κάνει ευτυχισμένους είναι η κοινωνική σύνδεση.
Έχει βρεθεί ότι όταν έχουμε καλούς και κοντινούς φίλους, καλές σχέσεις με τα μέλη της οικογένειάς μας και καλή σχέση με τον/την σύντροφό μας έχουμε λιγότερο άγχος, περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουμε από μία σοβαρή ασθένεια (όπως ο καρκίνος ή οι καρδιοπάθειες) και λιγότερες πιθανότητες για πρόωρο θάνατο. Ακόμα και η επικοινωνία με αγνώστους μπορεί να μας κάνει πιο χαρούμενους. Και εμάς και τους άλλους. Επίσης, έχει βρεθεί ότι όταν είμαστε με ανθρώπους και έχουμε κοινωνικές επαφές, διαμορφώνουμε μία άλλη αντίληψη για τον κόσμο.  

Την ευτυχία επίσης την βρίσκουμε όταν μπορούμε να ελέγξουμε τις σκέψεις μας ώστε το μυαλό μας να είναι συγκεντρωμένο σε αυτό που έχει να κάνει την κάθε στιγμή.
Η απασχόληση του μυαλού μας με σκέψεις και συναισθήματα που δεν έχουν να κάνουν με το παρόν ή με αυτά που γίνονται στο περιβάλλον μας, δημιουργεί ένα mind-wandering (όταν χανόμαστε στις σκέψεις μας) το οποίο επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα ευτυχίας μας. 

Τέλος, όσον αφορά στις καλές πρακτικές για την υγεία μας, όλοι μας θα έχουμε ακούσει το πόσο βοηθάει το τρίπτυχο ύπνος - άσκηση - διατροφή.
Ο ύπνος μας βοηθά να είμαστε πιο αποδοτικοί και να αυξήσουμε τα επίπεδα ευτυχίας μας. Εάν δεν κοιμηθούμε καλά, τότε νομίζουμε ότι κάτι δεν μας πάει καλά, ότι κάτι μας φταίει και έχουμε κακή διάθεση. Η στέρηση ύπνου σχετίζεται με τα ατυχήματα, την πείνα, την κακή εμφάνιση, το μειωμένο ανοσοποιητικό, τον μειωμένο εγκεφαλικό ιστό και φυσικά με μειωμένα επίπεδα ευτυχίας. Η άσκηση βοηθά να έχουμε υψηλότερες επιδόσεις σε όλους τους τομείς και έτσι να αυξήσουμε τα επίπεδα της ευτυχίας μας. Προσοχή στο να μην διαλέξετε κάποια άσκηση που μπορεί να σας τραυματίσει.

Σύμφωνα με το πανεπιστήμιο του Yale, χρειαζόμαστε 30 λεπτά άσκηση, 3 φορές την εβδομάδα. Δώστε στον εαυτό σας 3 εβδομάδες ώστε να συνηθίσει το σώμα σας την άσκηση. Μετά θα την ζητά μόνο του. Αναφορικά με την διατροφή, το τι βάζουμε μέσα στο σώμα μας με το φαγητό, έχει μεγάλη σημασία. Μία κακή διατροφή μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες να αποκτήσουμε κατάθλιψη ή άγχος, καθώς το φαγητό που καταναλώνουμε επηρεάζει τον εγκέφαλό μας. Επιπλέον, η διατροφή μπορεί να αποτελέσει πρόληψη για την εμφάνιση στοιχείων που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού και η διατροφή που ακολουθούν οι έγκυες γυναίκες μπορεί να καθορίσει την ψυχική κατάσταση του παιδιού αργότερα (εάν θα εμφανίσει κάποια ψυχική ασθένεια). 

Για να γίνουμε πιο ευτυχισμένοι, δεν φτάνει μόνο η θεωρία. Χρειάζεται να κάνουμε εξάσκηση ακολουθώντας διάφορες στρατηγικές και έχοντας υπομονή. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι, να θέλουμε να είμαστε πιο χαρούμενοι και όπου χρειάζεται να αναζητήσουμε ψυχολογική υποστήριξη από κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο ή ψυχίατρο.

Ένα πρώτο βήμα για να καταφέρουμε να ακολουθήσουμε τις παραπάνω πρακτικές είναι το να δημιουργήσουμε τις καταστάσεις οι οποίες θα μας υποστηρίξουν για την αλλαγή που θέλουμε να κάνουμε. Για παράδειγμα, για τις καλές πρακτικές για την υγεία, βρείτε ένα/μία φίλο/φίλη σας που θα σας συνοδεύει στις πρώτες φορές που θα δοκιμάσετε να εντάξετε την γυμναστική στη ζωή σας. Ή κάντε μία συμφωνία με τον/την σύζυγό σας να κόψετε την ζάχαρη από την διατροφή σας. Επίσης, μπορείτε να κολλήσετε post-it τα οποία να σας υπενθυμίζουν αυτό που θέλετε να κάνετε. 

Το επόμενο βήμα, είναι να βρούμε τα δυνατά σημεία του χαρακτήρα μας. Με βάση τα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα σας, μπορείτε να επιλέξετε μία δουλειά η οποία είτε να απαιτεί είτε να σας επιτρέπει να χρησιμοποιήσετε τα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα σας. Μία τέτοια δουλειά θα σας κάνει να νοιώθετε ότι είναι η δουλειά των ονείρων σας. 

Ένα άλλο πολύ σημαντικό θέμα το οποίο είναι προαπαιτούμενο όταν «δουλεύουμε» με τον εαυτό μας είναι το εάν έχουμε μία νοοτροπία ανάπτυξης ή μία σταθερή νοοτροπία. Αυτές οι δύο έννοιες ανήκουν στον τομέα της νευροεπιστήμης του εγκεφάλου.

Η νοοτροπία ανάπτυξης είναι η πεποίθηση ότι η εξυπνάδα αναπτύσσεται μέσω της εκπαίδευσης και της σκληρής δουλειάς ενώ η σταθερή νοοτροπία είναι η πεποίθηση ότι η εξυπνάδα και το ταλέντο είναι στοιχεία με τα οποία γεννιόμαστε και δεν αλλάζουν.

Για παράδειγμα όταν δίνουμε κάποιου είδους εξετάσεις, όταν έχουμε νοοτροπία ανάπτυξης πιστεύουμε ότι οι εξετάσεις αυτές μας βοηθούν να διαπιστώσουμε τι ξέρουμε και τι χρειάζεται να μελετήσουμε παραπάνω, ενώ όταν έχουμε σταθερή νοοτροπία, οι εξετάσεις μας δείχνουν τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να κάνουμε. 

Υπάρχουν πολλές στρατηγικές τις οποίες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να ενθαρρύνουμε την απόκτηση μίας ζωής γεμάτη με ευτυχισμένες στιγμές. Ξεκινήστε με τις παραπάνω ιδέες και δείτε την διαφορά στην διάθεσή σας! Κάθε εβδομάδα σημειώστε τα συναισθήματά σας και την πρόοδό σας. Καλή σας εβδομάδα!

ΠΗΓΗ: Τρίμηνο course από το πανεπιστήμιο του Yale (Η.Π.Α.) σχετικό με την θετική ψυχολογία (Laurie Santos) και τρίμηνο course του πανεπιστημίου του Sydney (Αυστραλία) πάνω στην θετική ψυχιατρική.