Πώς να πετύχεις κάθε στόχο με το μοντέλο των SMART στόχων

Όλοι οι άνθρωποι θέτουμε στόχους, έτσι ώστε να είμαστε λειτουργικοί στην καθημερινότητά μας και να εξασφαλίσουμε κάτι καλύτερο για το μέλλον. Πόσους όμως από τους στόχους που θέτουμε καταφέρνουμε στην πραγματικότητα να υλοποιήσουμε;

Γιατί νιώθουμε πως ενώ προσπαθούμε, οι κόποι μας δεν ανταμείβονται και δεν οδηγεί κάπου συγκεκριμένα η σκληρή μας δουλειά;

Αυτά τα ερωτήματα μπορούν να απαντηθούν αν λάβουμε υπόψη μας το μοντέλο των SMART στόχων.

Το να μάθει κανείς να θέτει SMART στόχους μπορεί να τον βοηθήσει να ξεκαθαρίσει τις ιδέες του, να εστιάσει την προσπάθειά του προς μία πιο συγκεκριμένη κατεύθυνση και να χρησιμοποιήσει τον χρόνο και τους πόρους του παραγωγικά αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο, τις πιθανότητές του να πετύχει αυτό που επιθυμεί.

Τι είναι όμως ακριβώς οι SMART στόχοι;

Οι στόχοι SMART ανακαλύφθηκαν το 1981 από τον George T. Doran, ο οποίος παρατήρησε ότι πολλοί από τους επιχειρηματικούς στόχους ήταν πολύ γενικοί για να έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο και να μπορούν πραγματικά να υλοποιηθούν (Ogbeiwi, 2017).

Ανέφερε, λοιπόν, ότι οι στόχοι δεν αποτελούν ελεύθερες ιδέες χωρίς συγκεκριμένη μορφή αλλά είναι μετρήσιμοι και πολύ συγκεκριμένοι. Ανακάλυψε, έτσι, τη μέθοδο των SMART στόχων για να δημιουργήσει ουσιαστικούς και επιτεύξιμους στόχους.

Από τότε, το μοντέλο του George T. Doran έχει τροποποιηθεί ελαφρώς και έχει προκύψει η μέθοδος των SMART στόχων που είναι ευρέως γνωστή σήμερα.

Μπορεί το αρχικό μοντέλο να αναφερόταν αποκλειστικά σε επιχειρηματικούς στόχους, ωστόσο σήμερα έχει φανεί πως εφαρμόζεται αποτελεσματικά σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας των ανθρώπων, όπως είναι ο αθλητισμός, οι σπουδές, οι τέχνες, οι οικονομική διαχείριση, η προσωπική ανάπτυξη αλλά και πολλά άλλα. Το σίγουρο είναι πως οτιδήποτε κι αν επιθυμεί κάποιος να πετύχει, αυτό μπορεί να το κάνει με τη μετατροπή του στόχου του σε έναν SMART στόχο.

Πώς θέτονται οι SMART στόχοι;

Η λέξη SMART αποτελεί το ακρωνύμιο κάποιων άλλων επιμέρους λέξεων. Συγκεκριμένα, το γράμμα S αναφέρεται στον αγγλικό όρο Specific, το M στο Measurable, το A στο Achievable, το R στο Relevant και το T στο Time-bound.

Αυτό σημαίνει πως με βάση το συγκεκριμένο μοντέλο, ένας στόχος για να είναι εφικτό να επιτευχθεί πρέπει να διαθέτει και τις πέντε αυτές προϋποθέσεις.

Δηλαδή, χρειάζεται να είναι

1) Συγκεκριμένος,
2) Μετρήσιμος,
3) Εφικτός,
4) Σχετικός-Ρεαλιστικός
5) Δεσμευμένος χρονικά.

Πάμε, όμως, να δούμε αναλυτικά πώς μπορούμε να κάνουμε τον στόχο μας να έχει αυτή τη μορφή.

Συγκεκριμένος στόχος

Την πρώτη προϋπόθεση ενός στόχου για να είναι SMART αποτελεί το να είναι συγκεκριμένος.
Επεξηγηματικότερα, η παράμετρος αυτή μας λέει ότι ο στόχος μας πρέπει να είναι απλός, κατανοητός και σημαντικός για εμάς. Απαιτείται να έχουμε ξεκαθαρίσει στο μυαλό μας το τι είναι ακριβώς αυτό που επιθυμούμε να πετύχουμε. Δεν βοηθάει σε αυτό το σκεπτικό «ξεκινάω να προσπαθώ και όπου με βγάλει», γιατί χρειάζεται ήδη να ξέρει κάποιος πού θέλει να πάει για να καταλήξει, όντως εκεί. Μπορεί ο παράγοντας της τύχης να μας οδηγεί πολλές φορές σε έναν προορισμό τον οποίο δεν είχαμε κατά νου και τελικά μας αρέσει, ωστόσο για να πετύχεις κάτι που στα σίγουρα θες πρέπει να το κάνεις, αρχικά, συγκεκριμένο.

Μετρήσιμος στόχος

Η δεύτερη προϋπόθεση ενός στόχου για να θεωρείται SMART αποτελεί το να είναι μετρήσιμος.
Αναλυτικότερα, το βήμα αυτό αφορά το να έχεις προμελετήσει το ποια ακριβώς δεδομένα θα χρησιμοποιήσεις για να καταλάβεις εάν έχεις στα αλήθεια πετύχει τον στόχο που έχεις θέσει. Δηλαδή, πρέπει με το κάθε βήμα που κάνεις προς το στόχο να είσαι σε θέση να ξέρεις αν τα πας καλά η όχι. Ένας τρόπος για να το πετύχεις αυτό είναι το να θέσεις επιμέρους υπο-στόχους που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις αν προχωράς καλά προς τον τελικό στόχο. Έτσι, θα ξέρεις ανά πάσα στιγμή σε πιο στάδιο βρίσκεσαι, πόσο κοντά είσαι στο να καταφέρεις αυτό που θες και πότε όντως το κατάφερες.

Εφικτός στόχος

Η τρίτη προϋπόθεση ενός στόχου για να θεωρείται SMART αποτελεί το να είναι εφικτός.
Συγκεκριμένα, ο στόχος πρέπει να είναι κάτι το οποίο μπορεί να προσαρμοστεί στη δικιά σας καθημερινότητα, κάτι για το οποίο θα υπάρχουν οι οικονομικοί πόροι, οι κατάλληλες δεξιότητες, ο χρόνος ή ότι άλλο απαιτείται για την ολοκλήρωσή του. Σε περίπτωση που απουσιάζει κάποια τέτοια προϋπόθεση, όπως π.χ. αν δεν υπάρχουν τα χρήματα, θα πρέπει, αρχικά να στραφεί η προσοχή σας στην ικανοποίηση αυτής της ανάγκης, έτσι ώστε να μπορέσει μετέπειτα να ξεκινήσει η δουλειά σας για την επίτευξη του τελικού στόχου.

Ρεαλιστικός στόχος

Η τέταρτη προϋπόθεση που έχει ένας στόχος για να θεωρείται SMART αποτελεί το να είναι σχετικός-ρεαλιστικός.
Το εν λόγω αφορά το ότι ο στόχος που πρόκειται να θέσεις πρέπει να έχει να σου προσφέρει κάτι. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι είναι σχετικό με κάτι που ασχολείσαι ήδη ή με κάτι που πάντα ήθελες να ξεκινήσεις. Παράλληλα, όμως, πρέπει να είναι σημαντικό για εσένα το αποτέλεσμα του στόχου σε κάποιον τομέα της ζωής σου. Το λόγο για τον οποίο είναι σημαντική η επίτευξη αυτού του συγκεκριμένου στόχου που θες να θέσεις, είναι κάτι που πρέπει να έχεις σκεφτεί εκ των προτέρων. Αυτό, γιατί μόνο έτσι θα δεις κάποια ουσιαστική αλλαγή στη ζωή σου και δεν θα νιώσεις για άλλη μία φορά στάσιμος.

Δεσμευμένος χρονικά στόχος

Η πέμπτη και τελευταία προϋπόθεση που έχει ένας στόχος για να θεωρείται SMART αποτελεί το να είναι δεσμευμένος χρονικά. Το προαναφερόμενο έχει να κάνει με το να ξεκαθαρίσετε την προθεσμία που έχετε για να πετύχετε τον στόχο σας. Πρέπει να είναι πολύ συγκεκριμένο το χρονικό διάστημα που θα χρειαστείτε για την επίτευξή του, αλλά και η καταληκτική περίοδος. Στόχοι οι οποίοι δεν είναι χρονικά δεσμευμένοι τις περισσότερες φορές δεν ολοκληρώνονται, αφού μπαίνει στη μέση η αναβλητικότητα, οι υποχρεώσεις και οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας. Ένα ημερολόγιο ή ένα σχεδιάγραμμα με το χρονικό περιθώριο για τον προκαθορισμένο στόχο, μπορούν να φανούν εξαιρετικά βοηθητικά για να τον οργανώσετε στο πρόγραμμά σας.

Συμπεράσματα

Συμπερασματικά, αν ακολουθήσεις όλα τα βήματα του μοντέλου SMART, έχεις πολλές πιθανότητες να καταφέρεις όντως αυτό που οραματίζεσαι και ονειρεύεσαι, όσο μεγάλο, περίπλοκο ή αντισυμβατικό κι αν είναι αυτό.

Στη διαδρομή της σταδιακής υλοποίησης του στόχου σου, χρήσιμη μπορεί να σου φανεί, επίσης, η προσωπική καταγραφή των συναισθημάτων σου με τη μορφή αναστοχασμού, καθώς έτσι θα αποκτήσεις μεγαλύτερη αυτογνωσία αλλά και σιγουριά για αυτό που κάνεις και για αυτό που επιδιώκεις να πετύχεις.

Ωστόσο, δεν ταιριάζει σε όλους η προσωπική καταγραφή, καθώς υπάρχουν ατομικές διαφορές, άρα μπορείς απλώς να δοκιμάσεις αν λειτουργεί αυτό για εσένα. Εν κατακλείδι, το μοντέλο των SMART στόχων είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την υλοποίηση του κάθε στόχου μας.

Βιβλιογραφικές Παραπομπές

Ogbeiwi, O. (2017). Why written objectives need to be really SMART. British Journal of Healthcare Management, 23(7), 324-336.