Στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα

Ακρόαση άρθρου......

Ο ποιητής Ρουμί μας λέει: «Αυτή τη στιγμή, γευόμαστε τη γεύση της αιωνιότητας». Υπερβείτε τον φόβο σας για το άγνωστο, εστιάζοντας στην παρούσα στιγμή. Γευθείτε τη στιγμή αυτή σαν μια στιγμή αιωνιότητας, και θα γευθείτε την εμπειρία της ελευθερίας.

Η πρώτη μας ανάγκη είναι να νιώθουμε ασφαλείς, αποφεύγοντας τον πόνο και να αισθανόμαστε άνετα στο περιβάλλον και στις σχέσεις μας.

Κάθε άνθρωπος προσπαθεί καθημερινά να ζει με το αίσθημα ότι είναι ασφαλής. Από το παιδί, τον έφηβο, τον ενήλικα, μέχρι και τον υπερήλικα, όλοι μας χρειαζόμαστε σιγουριά και σταθερότητα, για να πορευθούμε στη ζωή.

Αντίστοιχα είναι και τα μηνύματα που δεχόμαστε από το περιβάλλον μας. Να είμαστε, δηλαδή με τους όμοιούς μας, να κολυμπάμε σε σίγουρα και γνώριμα νερά.

Δημιουργούμε άρρηκτους δεσμούς εξάρτησης από το οικείο, διότι με αυτόν τον τρόπο νιώθουμε πως ελέγχουμε τα πάντα. Και έχουμε συνυφάνει την ύπαρξή μας με αυτό, γιατί έτσι μάθαμε να επιβιώνουμε. Στην ουσία, όμως, δεν πρόκειται, παρά για μια ψευδαίσθηση, μιας και ούτε το οικείο, ούτε κανείς δε εγγυάται τη συνέχειά μας στο αύριο. 

Το άγνωστο προκαλεί αρνητικούς συνειρμούς, πυροδοτώντας δυσλειτουργικές, εξαρτημένες σκέψεις (είναι αυτές που αποτελούνται από μια προϋπόθεση- «εάν» -και τη συνέπεια αυτής- «τότε», όπου η αλήθεια του συμπεράσματος εξαρτάται από την αλήθεια των υποθετικών προτάσεων).

Παραδείγματος χάρη: «Ό, τι δεν ξέρεις, μπορεί να σε βλάψει, γιατί δεν μπορείς να το ελέγξεις, επομένως πρέπει να αποφεύγεις το άγνωστο, για να μπορείς να ελέγχεις τα πάντα.». 

Κάποιες άλλες ενδεικτικές συμπεριφορές “φόβου για το άγνωστο” σύμφωνα με τον Γουαίην Ντύερ είναι οι εξής:

• Τρώμε το ίδιο είδος φαγητού σε όλη μας τη ζωή. Η εγκατάλειψη όμως της οικείας μας περιοχής μπορεί να μας ανοίξει έναν νέο γαστρονομικό κόσμο.
• Ζούμε στην ίδια γειτονιά, πόλη, που ζούσαν οι γονείς, οι παππούδες μας. Φοβόμαστε έναν άλλο τόπο, μια νέα χώρα, μια νέα κουλτούρα.
• Αρνούμαστε να ασχοληθούμε με ιδέες που δεν συμμεριζόμαστε.
• Φοβόμαστε να δοκιμάσουμε μια καινούργια δραστηριότητα, επειδή νιώθουμε ότι δεν θα τα καταφέρουμε καλά.
• Αποφεύγουμε ανθρώπους διαφορετικούς από εμάς. Αντί να συζητήσουμε με αυτούς, συζητάμε για αυτούς..
• Μένουμε στην ίδια δουλειά, αν και δεν μας αρέσει γιατί φοβόμαστε το άγνωστο μιας νέας εργασίας.
• Διατηρούμε ένα γάμο, μια σχέση ακόμα κι αν είμαστε δυστυχισμένοι γιατί φοβόμαστε να μείνουμε μόνοι.
• Πηγαίνουμε διακοπές στα ίδια μέρη, χωρίς να δοκιμάζουμε να εξερευνήσουμε νέες περιοχές, γιατί φοβόμαστε μήπως δεν περάσουμε καλά.»

Μένοντας, μολαταύτα, ίδιοι δεν προχωράμε και δεν απολαμβάνουμε τη ζωή μας και τις ευκαιρίες που μας προσφέρει.

Δυστυχώς, μας διαφεύγει πως η ελεύθερη ανθρώπινη συνείδηση έχει αναρίθμητες δυνατότητες προσαρμοστικότητας και δε γνωρίζει περιορισμούς. Χάρη σ’ αυτό, άλλωστε, εξασφαλίζεται η εσωτερική μας σταθερότητα. Γινόμαστε έρμαια της εξαρτημένης σκέψης που είναι σκληρή σαν πέτρα, αμετάκλητη, και σφυρηλατείται από την προσκόλληση μας σε καταστάσεις, πεποιθήσεις, αναμνήσεις.

Χρειάζεται, ωστόσο, να μπορούμε να απαγκιστρωνόμαστε από τα αγκάθια της μνήμης και να σπάμε τα δεσμά των εξαρτημένων σκέψεων, σαν να πρωτοαντικρίζουμε τον κόσμο, όπως όταν ήρθαμε ως νεογνά σ’ αυτόν. Μόνο τότε θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε  έναν νέο κόσμο μέσα στο παρόν μας.

Ας αγκαλιάσουμε το άγνωστο, λοιπόν, κάνοντάς το φίλο μας… Ας το αναδομήσουμε στο μυαλό μας και ας μην το φανταζόμαστε σαν κάτι φοβερό και τρομερό…σαν εκείνο το «τέρας» που κρυβόταν στη ντουλάπα μας, όταν ήμασταν παιδιά…

Εξάλλου, ποιός μπορεί να προεξοφλήσει αν είναι όντως τρομακτικό; Ας το φανταστούμε σαν κάτι ωφέλιμο που θα μας βοηθήσει  να αποκομίσουμε καινούργιες εμπειρίες και θα μας κάνει σοφότερους…

Έτσι, σκέφτονταν φαίνεται και οι πρόγονοί μας, οι μεγάλοι εξερευνητές, οι επιστήμονες, που εξοβέλισαν τους φόβους τους για το άγνωστο… Δεν αρκέστηκαν στη βεβαιότητα του παρόντος… Φανταστείτε, να γινόταν το αντίθετο, θα ζούσαμε ακόμα στις σπηλιές…  

Τελικά, εκεί, στην αντίπερα όχθη του φόβου μας βρίσκεται το μεγάλωμά και η εξέλιξή μας.