Πώς η αναπνοή επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης

Ακρόαση άρθρου......

Πιο πρόσφατα η επιστήμη άρχισε να διερευνά αυτό που οι αρχαίοι Θιβετιανοί αντιλαμβάνονταν ενστικτωδώς. Τη δεκαετία του 1980 ορισμένοι από τους ερευνητές που συμμετείχαν στη διαχρονική Μελέτη Φρέιμιγχαμ, ένα ερευνητικό πρόγραμμα που διήρκεσε εβδομήντα χρόνια και είχε ως αντικείμενο τις καρδιοπάθειες, επιχείρησαν να εξακριβώσουν αν το μέγεθος των πνευμόνων πράγματι σχετιζόταν με τη μακροζωία.

Συνέλεξαν στοιχεία που είχαν αντληθεί μέσα σε δύο δεκαετίες από 5.200 υποκείμενα, έβαλαν κάτω τα νούμερα και διαπίστωσαν ότι ο βασικότερος δείκτης της διάρκειας ζωής δεν σχετιζόταν με τους γενετικούς παράγοντες, τη διατροφή ή τον χρόνο καθημερινής σωματικής άσκησης, όπως υποψιάζονταν πολλοί. Σχετιζόταν με τη χωρητικότητα των πνευμόνων.

Όσο περισσότερο μειώνονταν το μέγεθος και η αποδοτικότητα των πνευμόνων, τόσο γρηγορότερα νοσούσαν και πέθαιναν τα υποκείμενα. Δεν είχε σημασία η αιτία της εκφύλισης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το επίθετο «μικρότερος» ισοδυναμούσε με το επίθετο «συντομότερος». Ωστόσο, οι μεγαλύτεροι πνεύμονες ισοδυναμούσαν και με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ικανότητά μας να παίρνουμε πλήρεις αναπνοές αποτελεί «κυριολεκτικά μονάδα μέτρησης της ικανότητας επιβίωσής μας».

Μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο διεξήγαγε το 2000 μια παρόμοια μελέτη, συγκρίνοντας τη χωρητικότητα των πνευμόνων περισσότερων από χίλιων υποκείμενων στη διάρκεια τριών δεκαετιών. Κατέληξαν στα ίδια συμπεράσματα.

Πώς μπορεί κάποιος να ενδυναμώσει και να θεραπεύσει τους εξασθενημένους πνεύμονές του;

Ωστόσο, καμία από αυτές τις μελέτες-ορόσημο δεν ασχολήθηκε με το εξής ερώτημα: Πώς μπορεί κάποιος να ενδυναμώσει και να θεραπεύσει τους εξασθενημένους πνεύμονές του; Οι επιστήμονες πρότειναν επεμβάσεις που αφαιρούσαν τον εκφυλισμένο ιστό και φάρμακα που αναχαίτιζαν τις λοιμώξεις, αλλά δεν έδιναν συμβουλές που θα βοηθούσαν τους πνεύμονες να παραμείνουν διευρυμένοι και υγιείς στη διάρκεια όλης της ζωής ενός ανθρώπου.

Μέχρι και τη δεκαετία του 1980 η κοινή πεποίθηση στη δυτική ιατρική ήταν ότι οι πνεύμονες, όπως και όλα τα άλλα εσωτερικά όργανα, δεν μπορούν να μεταβληθούν. Αυτό σήμαινε ότι ήμαστε αναγκασμένοι να ζήσουμε με τους πνεύμονες που μας έλαχαν ήδη από τη γέννησή μας. Καθώς αυτά τα όργανα εκφυλίζονταν με το πέρασμα του χρόνου, το μόνο πράγμα που μας απέμενε ήταν να παραδοθούμε στη μοίρα μας και να την υπομείνουμε.

Η διαδικασία της γήρανσης είχε ως εξής: Ξεκινώντας περίπου από την ηλικία των τριάντα ετών, θα έπρεπε να περιμένουμε κάθε χρόνο περαιτέρω απώλεια της μνήμης, της κινητικότητας και της μυϊκής μάζας μας. Ταυτόχρονα θα χάναμε την ικανότητα να αναπνέουμε σωστά. Τα θωρακικά οστά θα γίνονταν ολοένα πιο λεπτά και θα άλλαζαν σχήμα, αναγκάζοντας τα πλευρά να καταρρεύσουν προς τα μέσα. Οι μυϊκές ίνες γύρω από τους πνεύμονες θα εξασθενούσαν και θα εμπόδιζαν την είσοδο και την έξοδο του αέρα. Όλα αυτά μειώνουν τη χωρητικότητα των πνευμόνων.

Οι ίδιοι οι πνεύμονες χάνουν περίπου 12% της χωρητικότητάς τους από την ηλικία των τριάντα έως την ηλικία των πενήντα ετών και εκφυλίζονται ολοένα και περισσότερο καθώς μεγαλώνουμε, πράγμα που φαίνεται να ισχύει ακόμα περισσότερο για τις γυναίκες απ’ ό,τι για τους άντρες.

Αν καταφέρουμε να φτάσουμε ως τα ογδόντα, θα προσλαμβάνουμε 30% λιγότερο αέρα απ’ ό,τι στην ηλικία των είκοσι ετών. Αναγκαζόμαστε να αναπνέουμε πιο γρήγορα και βεβιασμένα. Αυτή η αναπνευστική συνήθεια οδηγεί σε χρόνια προβλήματα, όπως υπέρταση, άγχος και διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η διαδικασία της γήρανσης δεν χρειάζεται να αποτελεί έναν μονόδρομο φθοράς

Όμως αυτό που οι Θιβετιανοί ήξεραν εδώ και τόσο καιρό και που η δυτική επιστήμη ανακαλύπτει τώρα είναι ότι η διαδικασία της γήρανσης δεν χρειάζεται να αποτελεί έναν μονόδρομο φθοράς.

Τα εσωτερικά όργανα είναι εύπλαστα και μπορούμε να τα αλλάξουμε σχεδόν ανά πάσα στιγμή.

Οι ελεύθεροι δύτες γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους αυτό το μυστικό. Από εκείνους το έμαθα κι εγώ, τότε που γνώρισα αρκετούς ανθρώπους που –απίστευτο, κι όμως αληθινό– είχαν αυξήσει τη χωρητικότητα των πνευμόνων τους κατά 30-40%.

Λέγεται ότι η χωρητικότητα των πνευμόνων του Χέρμπερτ Νιτς (Herbert Nitsch), κατόχου πολλών παγκόσμιων ρεκόρ, φτάνει τα δεκατέσσερα λίτρα – δηλαδή, είναι μεγαλύτερη από τη διπλάσια χωρητικότητα ενός μέσου άντρα. Ούτε ο Νιτς ούτε οι άλλοι ελεύθεροι δύτες ξεκίνησαν έτσι· διεύρυναν τους πνεύμονές τους με τη δύναμη της θέλησης. Έμαθαν να αναπνέουν με τρόπους που προκάλεσαν εκπληκτικές αλλαγές στα εσωτερικά όργανα του σώματός τους.

Ευτυχώς, δεν χρειάζεται να καταδυθούμε όλοι σε βάθος εκατοντάδων μέτρων. Για να αυξήσουμε τη χωρητικότητα των πνευμόνων μας αρκεί να ακολουθούμε συστηματικά οποιαδήποτε από εκείνες τις διατατικές πρακτικές που βοηθούν τους πνεύμονες να διατηρήσουν την ελαστικότητά τους.

Έχει αποδειχθεί ότι η άσκηση μέτριας έντασης, όπως το περπάτημα ή η ποδηλασία, αυξάνει κατά 15% το μέγεθος των πνευμόνων.

Αυτές οι ανακαλύψεις σίγουρα θα αποτελούσαν ευχάριστη είδηση για την Καταρίνα Σροτ (Katharina Schroth), μια έφηβη που ζούσε στη Δρέσδη στις αρχές της δεκαετίας του 1900. Η Σροτ είχε διαγνωστεί με σκολίωση (πλάγια κύρτωση της σπονδυλικής στήλης). Η πάθηση αυτή δεν επιδεχόταν θεραπεία, και τα περισσότερα παιδιά που υπέφεραν από σοβαρής μορφής σκολίωση, όπως η Σροτ, συνήθως περνούσαν τη ζωή τους στο κρεβάτι ή σε αναπηρικό καροτσάκι. Η Σροτ, όμως, είχε άλλη άποψη για τις δυνατότητες του ανθρώπινου σώματος.

Είχε παρατηρήσει πώς ξεφούσκωναν και φούσκωναν τα μπαλόνια και πώς έσπρωχναν ή συμπαρέσυραν οτιδήποτε υπήρχε γύρω τους. Πίστευε ότι με τον ίδιο τρόπο λειτουργούσαν και οι πνεύμονες. Αν μπορούσε να διευρύνει τους πνεύμονές της, ίσως κατάφερνε να διευρύνει και τη σκελετική δομή της. Ίσως θα μπορούσε να ευθυγραμμίσει τη σπονδυλική στήλη της και να αυξήσει τη διάρκεια και την ποιότητα της ζωής της.

Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Ανάσα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.