Tο Ghosting ορίζεται ως ο τερματισμός κάθε επικοινωνίας και επαφής με το άλλο άτομο, χωρίς καμία προφανή προειδοποίηση ή αιτιολόγηση και αγνοώντας τυχόν μεταγενέστερες προσπάθειες επικοινωνίας.
Ο όρος ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αναφερόμενος συνήθως σε ραντεβού και ρομαντικές σχέσεις. Την επόμενη δεκαετία, τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν αύξηση του ghosting, η οποία έχει αποδοθεί στην αυξανόμενη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των διαδικτυακών εφαρμογών γνωριμιών. Ο όρος έχει επίσης επεκταθεί για να αναφέρεται σε παρόμοιες πρακτικές μεταξύ φίλων, μελών της οικογένειας, εργοδοτών και επιχειρήσεων.
Γιατί συμβαίνει;
Η πιο κοινή αιτία εμφάνισης του ghosting είναι η αποφυγή συναισθηματικής δυσφορίας σε μια σχέση.
Πολύ συχνά οι άνθρωποι κάνουν ghosting επειδή θέλουν να αποφύγουν μια σύγκρουση ή να πληγώσουν τα συναισθήματα του άλλου», εξηγεί η Vinita Mehta, PhD- κλινική ψυχολόγος και ειδικός σχέσεων με έδρα την Ουάσιγκτον, DC- αναφέροντας μια μελέτη του 2019 στο Imagination, Cognition and Personality, στην οποία οι ερευνητές βρήκαν βασικούς λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι επιλέγουν το ghosting:
Ευκολία της τεχνολογίας
Με κάθε νέα τεχνολογία, υπάρχει ένα κόστος. Η ψηφιακή πρόσβαση ανά πάσα στιγμή μπορεί να μας κάνει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν πραγματικοί άνθρωποι πίσω από την οθόνη. Η ResearchTrusted Source το ονομάζει αυτό «παιχνιδοποίηση» των σχέσεων — δηλαδή, η θέαση των σχέσεων με τους κανόνες, τα σημεία και την απρόσωπη διεπαφή ενός παιχνιδιού.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο για μερικούς ανθρώπους είναι πιο εύκολο να εξαφανιστούν, κόβοντας απότομα κάθε επαφή. Μπορεί να πιστεύουν ότι απλά δεν μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματα κάποιου άλλου ατόμου και ότι αυτός ήταν ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουν το δράμα.
Αλλά αυτό που είναι σημαντικό να θυμάστε είναι ότι το ghosting αφορά πραγματικά το άτομο που επιλέγει αυτόν τον τρόπο συμπεριφοράς- την έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων και ωριμότητας, την αποφυγή συγκρούσεων και τις προσπάθειές τους να διαχειριστούν μια δύσκολη κατάσταση με τρόπο που τους φαίνεται πιο εύκολος. Αξίζει επίσης να έχουμε κατά νου ότι οι άνθρωποι που έχουν ισχυρή αυτοεκτίμηση, τείνουν να μην κάνουν πράγματα που δεν σέβονται και πληγώνουν τους άλλους.
Στυλ προσκόλλησης
Η θεωρία της προσκόλλησης σχέσεων μπορεί επίσης να παίξει μεγάλο ρόλο στην κατανόηση του ghosting. Για παράδειγμα, συμβαίνει συχνά όταν δύο άτομα που βρίσκονται σε αυτό που είναι γνωστό ως μια δυναμική «ανησυχίας-αποφυγής» όπου το ένα άτομο ποθεί περισσότερη εγγύτητα και το άλλο άτομο περισσότερη απόσταση.
Τα άτομα που αποφεύγουν συχνά φοβούνται τη σύγκρουση και την ιδέα ότι θα «πλημμυριστούν» από συναισθήματα του άλλου ατόμου (ή του εαυτού τους). Για αυτόν τον λόγο, το ghosting μπορεί μερικές φορές να μοιάζει σαν ένας απλός τρόπος διαφυγής της σύγκρουσης βραχυπρόθεσμα και της οικειότητας μακροπρόθεσμα.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Δρ. Amir Levine, συγγραφέα του Attached: Are You Anxious, Avoidant or Secure?, «Οι αποφευκτικοί εξισώνουν την οικειότητα με την απώλεια ανεξαρτησίας και προσπαθούν συνεχώς να ελαχιστοποιήσουν την εγγύτητα, ενώ ο αντίκτυπος μπορεί να είναι καταστροφικός, ενισχύοντας τους δικούς του βαθιά ριζωμένους φόβους εγκατάλειψης και απόρριψης».
Χαμηλή συναισθηματική νοημοσύνη
Η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) είναι η σοφία για την εφαρμογή διαφορετικών συναισθηματικών αντιδράσεων σε διαφορετικές καταστάσεις χρησιμοποιώντας ενσυναίσθηση. Όσοι έχουν χαμηλό EQ μπορεί να δυσκολεύονται να καταλάβουν πώς σας βλάπτουν οι πράξεις τους.
Το ghosting συνδέεται με αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία του ατόμου που το δέχεται και έχει περιγραφεί από ορισμένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας ως μια παθητική-επιθετική μορφή συναισθηματικής κακοποίησης, σιωπηλής μεταχείρισης ή σκληρότητας.
Συναισθηματική μη διαθεσιμότητα λόγω πάθησης ψυχικής υγείας
Όσοι ζουν με κατάθλιψη μπορεί να αισθάνονται ότι τους λείπει η ενέργεια για να διατηρήσουν τις σχέσεις τους. Μπορεί να απομονωθούν και να αποφύγουν την επαφή με άλλους, με αποτέλεσμα να διακόψουν απότομα τη σχέση.
Όσοι ζουν με διπολική διαταραχή μπορεί να αυξήσουν την επαφή κατά τη διάρκεια της υψηλής διάθεσης και το ghosting σε περιόδους χαμηλής διάθεσης.
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Τα άτομα που ζουν με αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας επιθυμούν σύνδεση, αλλά όταν οι σχέσεις είναι νέες, μια εσωτερική ώθηση που βασίζεται στον έντονο φόβο της κρίσης και της απόρριψης μπορεί να τους κάνει να μείνουν μακριά.
Το τραύμα μπορεί επίσης να είναι ένας παράγοντας, λέει ο Δρ Χόλι Σιφ, κλινικός ψυχολόγος. «Μπορεί να επεξεργάζονται ένα τραύμα και να αναρρώνουν ακόμα. Μέρος της απόκρισης στο τραύμα είναι η αδυναμία να αισθανθούμε ένα πλήρες φάσμα συναισθημάτων και μια μειωμένη αίσθηση του εαυτού μας».
Ναρκισσισμός
Το Ghosting μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί με κυκλικό τρόπο από τοξικούς ή χειριστικούς ανθρώπους. Για παράδειγμα, εάν ένα άτομο θέλει να διατηρήσει τον έλεγχο σε μια δυναμική - ή εάν ο σύντροφός του συμπεριφέρεται με τρόπο που το «δεν τον ευχαριστεί» - τότε μπορεί να χρησιμοποιήσει το ghosting για να παραμείνει κυρίαρχο ή για να διατηρήσει τις επιλογές του ανοιχτές. Αν και αυτού του είδους η εξαφάνιση δεν είναι συνήθως μόνιμη, μπορεί να δημιουργήσει τα ίδια συναισθήματα σοκ, αποπροσανατολισμού και απόγνωσης στο άτομο που το βιώνει.
Στην πραγματικότητα, αυτή η εμπειρία είναι τόσο καταστροφική για τον κακοποιημένο σύντροφο που μπορεί να προκαλέσει μια διαδικασία γνωστή ως «σύνδρομο τραύματος».
Με πολύ απλά λόγια, το σύνδρομο τραύματος συμβαίνει όταν ο ακραίος πόνος που προκαλεί το άτομο που εξαφανίζεται ακολουθούμενος από την τεράστια ανακούφιση με την επιστροφή του, μπορεί πραγματικά να σε εθίσει στη σχέση, κάνοντας πραγματικά δύσκολο το να φύγεις.
Σύμφωνα με τα λόγια του κλινικού ψυχολόγου Dr. Marney A.White: «Το τραύμα της κακοποίησης μπορεί να δημιουργήσει ισχυρά συναισθήματα που προσπαθείτε να κατανοήσετε, ειδικά όταν η κακοποίηση εναλλάσσεται με την καλοσύνη και την οικειότητα».
Συγκεκριμένα, αυτός ο τύπος συμπεριφοράς μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με χαρακτηριστικά ναρκισσιστικών ή αντικοινωνικών χαρακτηριστικών προσωπικότητας. Είναι κυρίως ένας τρόπος να νιώθεις ότι έχεις τον έλεγχο και να διατηρήσεις το πάνω χέρι σε μια σχέση, όπου φαίνεται ότι είσαι ο πιο «ισχυρός». Αξίζει επίσης να έχουμε κατά νου ότι τα άτομα με αυτές τις παθήσεις μπορούν μόνιμα να κάνουν ghosting στους συντρόφους τους όταν αισθάνονται ότι το άτομο δεν τους χρησιμεύει πλέον. Αυτό το είδος βίαιης απόρριψης μπορεί να συμβεί ακόμη και σε μακροχρόνιες σχέσεις και γάμους.
Η ψυχολογική επίδραση του ghosting
Ενώ μερικοί άνθρωποι μπορεί να αντιδράσουν στο ghosting με ήπια ενόχληση, άλλους μπορεί να τους επηρεάσει για χρόνια. Ακολουθούν μερικές συνέπειες:
Θλίψη και απώλεια
Ανάλογα με την κατάσταση, το ghosting μπορεί να προκαλέσει διάφορα στάδια θλίψης, όπως σοκ ("Αυτό δεν μπορεί να συμβαίνει"), άρνηση ("Ίσως υπάρχει λογική εξήγηση;") και θυμό ("Πώς θα μπορούσαν να μου το κάνουν αυτό;" ').
Από πολλές απόψεις, ο όρος «ghosting» είναι πολύ εύστοχος, καθώς το άτομο μπορεί να εξαφανιστεί σε σημείο που είναι σχεδόν σαν να έχει πεθάνει. Για το λόγο αυτό, η θλίψη είναι μια πολύ φυσιολογική αντίδραση.
Επίσης, μπορεί να βρείτε τον εαυτό σας, όχι μόνο να θρηνεί για την απώλεια του ατόμου και της σχέσης, αλλά και την ιδέα σας για το ποιοι ήταν — και την πεποίθησή σας ότι ήσασταν σημαντικός για αυτούς. Το να υποστούμε ghosting μπορεί να μας κάνει να αναρωτηθούμε εάν πραγματικά γνωρίσαμε ποτέ ένα άτομο, κάτι που φέρνει τη δική του αίσθηση απώλειας.
Αυτοκριτική
Το Ghosting μπορεί επίσης να προκαλέσει την «εσωτερική κριτική» σας, με αποτέλεσμα να κατηγορήσετε τον εαυτό σας για αυτό που συνέβη. Για παράδειγμα, η επικριτική σας φωνή μπορεί να σας πει ότι εξαφανίστηκαν επειδή «δεν είστε άξιοι αγάπης», ή «πολύ βαρετοί ή «δεν είναι αρκετά ελκυστικοί». Μπορεί επίσης να νιώσετε ότι το φάντασμα επιβεβαίωσε κάποιο βαθύ φόβο που έχετε, όπως «οι άνθρωποι θα με εγκαταλείπουν πάντα» ή «δεν θα βρω ποτέ την αληθινή αγάπη».
Ωστόσο, το μόνο που κάνει η εσωτερική φωνή είναι να αναπαράγει αρνητικές πεποιθήσεις που έχετε για τον εαυτό σας.
Τραύμα εγκατάλειψης
Επιπλέον, το ghosting μπορεί επίσης να επανενεργοποιήσει παλιές παιδικές πληγές εγκατάλειψης, είτε τις γνωρίζετε είτε όχι. Για παράδειγμα, αν οι γονείς σας χώρισαν, ή δεν ήταν συναισθηματικά διαθέσιμοι, ή έμοιαζαν να δίνουν περισσότερη προσοχή σε έναν αδερφό από ότι σε εσάς, τότε το να εξαφανιστεί κάποιος μπορεί να προκαλέσει ξανά όλα αυτά τα παλιά οδυνηρά συναισθήματα. Και αυτά τα συναισθήματα μπορεί να περιλαμβάνουν βαθιά ντροπή, φόβο, θυμό, απώλεια και αναξιότητα.
Ωστόσο, μπορεί να μην γνωρίζετε καν ότι αυτό συμβαίνει και να αποδώσετε όλα τα αρνητικά σας συναισθήματα στο ίδιο το «φάντασμα». Στην πραγματικότητα, μπορεί να αισθάνεστε εντελώς απελπισμένοι να επικοινωνήσουν ξανά μαζί σας, μόνο και μόνο για να φύγει ο πόνος, το κενό και η μοναξιά. Μπορεί επίσης να βρεθείτε να τα σκέφτεστε συνεχώς, να έχετε εμμονή με το τι πήγε στραβά, να τους στέλνετε μηνύματα για να λάβετε απάντηση ή να προσπαθείτε να μάθετε τι τους συνέβη.
Αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι ο πόνος που νιώθετε μπορεί να έχει να κάνει τόσο με το παρελθόν, όσο και με το παρόν και μπορεί να έχει τις ρίζες του σε πολύ βαθιές πληγές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μερικοί άνθρωποι βρίσκονται σε έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο ghosting, καθώς δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να λύσουν τους πόνους της παιδικής τους ηλικίας και συνεχίζουν να τους ξαναζούν ασυνείδητα. Αλλά αν αυτό συμβαίνει με εσάς, η θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να ξεφύγετε από αυτά τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα.
Φόβος για μελλοντικές σχέσεις
Στη χειρότερη περίπτωση, το ghosting είναι ένα τραύμα που μπορεί να επηρεάσει την προθυμία σας να εμπιστευτείτε ξανά τους άλλους ή να συνάψετε μελλοντικές σχέσεις. Μπορεί να βρεθείτε τόσο προσηλωμένοι στο τέλος της σχέσης με το "φάντασμα" που δεν μπορείτε να προχωρήσετε. Ή μπορεί τώρα να αισθάνεστε ότι δεν είναι ασφαλές να είστε ευάλωτοι, όταν οι άνθρωποι μπορούν απλά να εξαφανιστούν χωρίς προειδοποίηση, κάτι που μπορεί να σας οδηγήσει να γίνετε υπερβολικά σκληραγωγημένοι και να κάνετε εσείς ghosting σε μελλοντικούς συντρόφους, όταν αρχίζουν να πλησιάζουν ή χρησιμοποιούν άλλους προστατευτικούς μηχανισμούς που σας εμποδίζουν να έχετε τέτοιου είδους σχέσεις.
Για αυτόν τον λόγο είναι πολύ σημαντικό να δεσμευτείτε να επεξεργαστείτε την εμπειρία σας και να αρχίσετε να θεραπεύεστε, έτσι ώστε η απουσία του ατόμου να μην σας επηρεάζει πλέον.
Πώς να προχωρήσετε μετά το ghosting
Σταμάτα να κατηγορείς τον εαυτό σου
Όπως είδαμε, όταν κάποιος σας κάνει ghosting είναι αντανάκλαση των δικών του προβλημάτων, όχι της αυτοεκτίμησής σας. Δεσμευτείτε λοιπόν να αντικαταστήσετε την εσωτερική κριτική σας φωνή με μια πιο ευγενική, πιο περιποιητική φωνή συμπόνιας. Εξασκηθείτε να μιλάτε στον εαυτό σας κάθε μέρα όπως θα κάνατε σε έναν καλό φίλο που είχε μια παρόμοια εμπειρία. Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας.
Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να θρηνήσει
Το να παίρνετε μια στάση «καλής απαλλαγής» απέναντι στο "φάντασμα" μπορεί σίγουρα να είναι ενδυναμωτικό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να προσπαθήσετε να παρακάμψετε και τα φυσικά συναισθήματα θλίψης, θυμού ή απώλειας. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να επεξεργαστεί τι έχει συμβεί και να θυμάστε ότι ακόμα κι αν η σχέση ήταν περιστασιακή, βραχύβια ή διαδικτυακή, τα συναισθήματά σας εξακολουθούν να είναι απολύτως θεμιτά.
Αποδοχή
Αν και μπορεί να είναι επώδυνο να το αποδεχτείς, η αλήθεια είναι ότι το φάντασμά σου μπορεί να μην επικοινωνήσει ποτέ ξανά μαζί σου, να μην ζητήσει συγγνώμη ή να μην σου εξηγήσει. Η ίδια η πράξη των φαντασμάτων σηματοδοτεί ότι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να επικοινωνήσουν και να δώσουν απαντήσεις.
Για αυτόν τον λόγο, μπορεί να διαπιστώσετε ότι πρέπει να δημιουργήσετε τη δική σας αίσθηση κλεισίματος εντελώς ανεξάρτητα από αυτά. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει το να τους γράψετε ένα γράμμα για το πώς νιώθετε (αλλά όχι να το στείλετε), να κάνετε μια σταθερή ενέργεια όπως να τα διαγράψετε όλα από τις εφαρμογές κοινωνικών μέσων ή απλώς να τους συγχωρήσετε.
Εστιάστε στην ευεξία σας
Μπορεί να ακούγεται προφανές, αλλά η φροντίδα της υγείας σας είναι το παν όταν έχετε περάσει από μια συναισθηματική αναστάτωση. Έτσι, εάν αισθάνεστε ότι αυτή η απώλεια σας έχει κάνει να αφεθείτε υπερβολικά στο αλκοόλ, να καταναλώσετε ανθυγιεινά τρόφιμα ή να χάσετε τον ύπνο, τότε αφιερώστε χρόνο για να φροντίσετε το σώμα σας.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει απλά βήματα, όπως να δοκιμάσετε ήπια άσκηση, να κάνετε διαλογισμό ή να μαγειρέψετε μόνοι σας κάποια αξιοπρεπή γεύματα. Εάν το φάντασμα έχει αφήσει ένα συναισθηματικό κενό στη ζωή σας, τότε είναι σημαντικό να εστιάσετε στα ευάλωτα μέρη του εαυτού σας που μπορείτε να αγαπήσετε και να φροντίσετε κι εσείς.
Αγκαλιάστε τα πάθη και τους στόχους σας
Η ανάκαμψη από τα φαντάσματα είναι συχνά η στροφή προς τα μέσα, η απομάκρυνση της εστίασής σας από το άτομο που λείπει (και οποιεσδήποτε προσπάθειες αποκρυπτογράφησης των μυστηριωδών κινήτρων του) προς τον εαυτό σας. Γιατί λοιπόν να μην ανακτήσετε ξανά ένα παλιό χόμπι; Ή να κάνετε μια λίστα με τους μελλοντικούς στόχους; Ή επιτέλους να παρακολουθήσετε αυτό το σεμινάριο που σας ενδιαφέρει; Υπάρχει ζωή μετά το ghosting και ήρθε η ώρα να το υπενθυμίσετε στον εαυτό σας.
Εμπλακείτε σε υγιείς συνδέσεις
Είναι εύκολο για τα φαντάσματα να μας κάνει να νιώθουμε κυνικοί απέναντι στους άλλους ανθρώπους, ωστόσο η αποκοπή από αυτούς δεν θα βοηθήσει μακροπρόθεσμα. Γιατί λοιπόν να μην καλλιεργήσετε μερικές από τις ασφαλέστερες συνδέσεις στη ζωή σας, είτε πρόκειται να συναντήσετε έναν παλιό φίλο για καφέ είτε να τηλεφωνήσετε σε ένα έμπιστο μέλος της οικογένειας; Είναι σημαντικό να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι είστε αγαπημένοι και ότι υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που δεν θα ονειρεύονταν ποτέ να εξαφανιστούν από εσάς.
Και αν πιστεύετε ότι σας λείπουν ασφαλείς συνδέσεις, τότε θα μπορούσατε να εξετάσετε την ανάπτυξη κάποιων νέων — ίσως μέσω κάποιων κοινοτήτων στις οποίες θα μπορούσατε να συμμετάσχετε, είτε στο διαδίκτυο είτε στην περιοχή σας, που μοιράζονται παρόμοια ενδιαφέροντα, πίστη ή εμπειρίες με εσάς.
Υ.Γ "Μην κλαις όταν ο ήλιος έχει φύγει, διότι τα δάκρυα δεν θα σε αφήσουν να δεις τα αστέρια" -Violeta Para
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Ψυχολόγος BSc,
Απόφοιτη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Κάτοχος άδειας ασκήσεως επαγγέλματος.