Λιγότερα από τριάντα χρόνια πριν, η κατάθλιψη θεωρούταν πως αφορά αποκλειστικά τους ενήλικες. Τα παιδιά θεωρούνταν ανώριμα αναπτυξιακά προκειμένου να μπορούν να βιώσουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης και η κακή διάθεση των εφήβων θεωρούταν ως φυσιολογική διάθεση στο συγκεκριμένο στάδιο της πορείας τους προς την ενηλικίωση.
Ωστόσο, μια πληθώρα μελετών επιβεβαιώνει πως τόσο η παιδική όσο και η εφηβική κατάθλιψη υφίστανται και προκαλούν σειρά προβλημάτων στην κοινωνική, σωματική και ψυχική υγεία, την σχολική ζωή και τη μετέπειτα πορεία στη ζωή ενός παιδιού ή εφήβου. Παρόλα αυτά, εκτός από τις ομοιότητες της κατάθλιψης που εμφανίζονται σε όλα τα αναπτυξιακά στάδια, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην παιδική, την εφηβική και την κατάθλιψη των ενηλίκων.
Το υποκειμενικό βίωμα της θλίψης είναι κοινό στους ανθρώπους όλων των ηλικιών και φύλων, ωστόσο από μόνο του δεν επαρκεί για τη διάγνωση της κατάθλιψης.
Διαγνωστικά Κριτήρια Κατάθλιψης
Τα διαγνωστικά κριτήρια επικεντρώνονται σε ένα διαρκές συναίσθημα επίμονης θλίψης (που βιώνεται υποκειμενικά ή παρατηρείται από άλλους) που συνδυάζεται με την απώλεια του ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που μέχρι πρότινος προκαλούσαν ευχαρίστηση.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση, το υπερβολικό αίσθημα ενοχής, οι διαταραχές στον ύπνο (αϋπνία ή υπερυπνία), οι διαταραχές στην όρεξη και το βάρος, η υπερβολική κούραση και απώλεια ενέργειας, η μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και η αναποφασιστικότητα, οι έντονες σκέψεις θανάτου, ο αυτοκτονικός ιδεασμός ή απόπειρα, καθώς και η ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση.
Τα συμπτώματα προκειμένου να τεθεί η διάγνωση, είναι απαραίτητο να έχουν διάρκεια μεγαλύτερη των δύο εβδομάδων καθώς και να προκαλούν σημαντική ενόχληση και δυσλειτουργία.
Μάλιστα, τα συγκεκριμένα κριτήρια ισχύουν τόσο για τα παιδιά και τους εφήβους, όσο και για τους ενήλικες με μικρές τροποποιήσεις ανάλογα με την ηλικία. Παρόλα αυτά, το σύμπτωμα της έντονης ευερεθιστότητας αφορά κυρίως τα παιδιά και τους νέους.
Στατιστικά Στοιχεία για την Κατάθλιψη
Όσον αφορά στη συχνότητα της κατάθλιψης, εμφανίζεται σε μικρότερα ποσοστά σε παιδιά προ-εφηβικής ηλικίας και δεν εμφανίζονται μεγάλες διαφορές ανάλογα με το φύλο του παιδιού. Αντίθετα, στην εφηβική ηλικία, παρατηρείται αύξηση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων που εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα στα κορίτσια. Στα παιδιά σχολικής ηλικίας, η κατάθλιψη ενδέχεται να συνυπάρχει και με άλλες διαταραχές όπως είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/ Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ), η Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή και η Διαταραχή Διαγωγής. Στα παιδιά προσχολικής ηλικίας, η συννοσηρότητα είναι ακόμα πιο συχνή. Οι κλινικές μελέτες για την παιδική και εφηβική κατάθλιψη δείχνουν πως είναι μια χρόνια κατάσταση και πως, παρόλο που ένα επεισόδιο μπορεί να παρουσιάσει ύφεση σε έναν χρόνο, ένα μεγάλο ποσοστό θα παρουσιάσει ένα νέο επεισόδιο μέσα στα επόμενα 5 χρόνια.
Θλίψη ή κατάθλιψη & Αξιολόγηση
Επειδή οι συνήθεις συμπεριφορές των παιδιών ποικίλλουν από το ένα στάδιο της παιδικής ηλικίας στο άλλο, μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβει ο γονέας ή ο δάσκαλος εάν ένα παιδί περνά απλά μια προσωρινή "φάση" ή πράγματι υποφέρει από κατάθλιψη. Μερικές φορές οι γονείς ανησυχούν για το πώς έχει αλλάξει η συμπεριφορά του παιδιού ή ένας δάσκαλος αναφέρει πως το παιδί δείχνει προβληματισμένο ή ξαφνικά εμφανίζει μία συμπεριφορά που το αποτρέπει από το να αποδίδει στο σχολείο, τόσο κοινωνικά όσο και μαθησιακά. Σε μια τέτοια περίπτωση, η γνώμη ενός ειδικού μπορεί να είναι καταλυτική στο να αναγνωριστούν και να αξιολογηθούν τα συμπτώματα ώστε το παιδί να ανακουφιστεί.
ΨΗΦΙΑΚΟ MARKETING ΓΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥΣ: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Βιβλιογραφία
Maughan, B., Collishaw, S., & Stringaris, A. (2013). Depression in childhood and adolescence. Journal of the Canadian Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 22(1), 35.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Άννα Αλβανού - Ψυχολόγος
Άννα Αλβανού: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, ατομική- ομαδική ψυχοθεραπεία. Δίπλωμα στην Κλινική Ύπνωση με εξειδίκευση στη Βιοθυμική Ψυχοθεραπεία. Ψυχοεκπαιδευτικές Παρεμβάσεις - Συμπεριφορική Θεραπεία Οικογένειας στην Ψύχωση.