Σκίνερ Φρέντερικ (Frederic Skinner 1904 - 1990)

Ακρόαση άρθρου......

Αμερικανός ψυχολόγος ο οποίος επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη θεωρία του συμπεριφορισμού και τον κλάδο της πειραματικής ψυχολογίας. Ο ίδιος αποκαλούσε τη δική του προσέγγιση «ριζοσπαστικό συμπεριφορισμό».

Προσωπική ζωή
Γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου του 1904 σε μία μικρή πόλη της Πενσυλβάνια. Είχε έναν μικρότερο αδερφό, τον Έντουαρντ, ο οποίος πέθανε στα 16 του χρόνια μετά από εγκεφαλική αιμορραγία. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο κολλέγιο Χάμιλτον και πήρε το πτυχίο του το 1926.

Αργότερα, ανακαλύπτοντας το ενδιαφέρον του για την ψυχολογία, ξεκίνησε να παρακολουθεί το σχετικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και το 1931 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του δίπλωμα. Το 1936 παντρεύτηκε την Υβόν Μπλου και απέκτησαν δύο κόρες. Διαγνώστηκε με λευχαιμία το 1989 και πέθανε στις 18 Αυγούστου του 1990.

Επαγγελματική διαδρομή
Απασχολήθηκε ως ερευνητής για ένα έτος στο Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών και μέχρι το 1936 διεξήγαγε την έρευνά του στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Στη συνέχεια, δέχθηκε θέση διδασκαλίας στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Κατά την περίοδο 1945-1948 δίδαξε ψυχολογία στο πανεπιστήμιο της Ιντιάνα και από το 1948 έως την συνταξιοδότησή του, το 1974, διετέλεσε καθηγητής στο Χάρβαρντ.

Ήταν ένας ιδιαίτερα παραγωγικός συγγραφέας, έγραψε πάνω από 20 βιβλία και σχεδόν 200 άρθρα. Επιπλέον, έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις για τη συνολική προσφορά του στον κλάδο της ψυχολογίας. Κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας καριέρας του, ανέπτυξε πολλές θεωρίες και εφευρέσεις. Σήμερα, παραμένει μία από τις πιο διάσημες, αλλά και μία από τις πιο αμφιλεγόμενες, προσωπικότητες που πέρασαν από την ιστορία της ψυχολογίας.

Συμβολή στην ψυχολογία
Επηρέασε τον συμπεριφορισμό μέσα από την έρευνά του για το μηχανισμό της ενίσχυσης και επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στη διερεύνηση της αρνητικής και θετικής ενίσχυσης καθώς και στις επιπτώσεις που έχουν στη συμπεριφορά οι δύο αυτοί μηχανισμοί. Τασσόταν υπέρ της θετικής ενίσχυσης ως μέσο διαμόρφωσης πολιτικής και κοινωνικής συμπεριφοράς. Υποστήριζε ότι οι εσωτερικές αντιλήψεις δε βασίζονται σε κάποιο ψυχολογικό επίπεδο συνείδησης, αλλά περισσότερο στο ίδιο το φυσικό σώμα του ατόμου.

Διεξήγαγε εκτεταμένη έρευνα σχετικά με την ενίσχυση ως μέθοδο διδασκαλίας. Η συνεχής ενίσχυση περιλαμβάνει τη σταθερή πρακτική της ενίσχυσης μέσω κάποιου επάθλου για την επίτευξη της επιθυμητής συμπεριφοράς, μία μέθοδο την οποία ο Σκίννερ θεωρούσε μη πρακτική και αναποτελεσματική. Από την άλλη πλευρά, οι ενισχύσεις που βασίζονται σε μεσοδιαστήματα επιτελούνται σύμφωνα με ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα και τείνουν να προκαλούν αργές και σταθερές αλλαγές.

Οι ενισχύσεις αυτού του τύπου παρουσιάζουν τη δυνατότητα προσκόλλησης σε ένα σταθερό μεσοδιάστημα ή σε ένα μεταβλητό πρόγραμμα μεσοδιαστήματος, παρέχοντας την ενίσχυση μετά από ένα σταθερό ή μεταβλητό χρονικό διάστημα. Εναλλακτικά, η ενίσχυση που βασίζεται σε μεσοδιαστήματα μπορεί να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα σταθερής αναλογίας, κατά την εφαρμογή του οποίου η ενίσχυση παρέχεται μετά από ένα συγκεκριμένο αριθμό αποκρίσεων. Επιπλέον, υπάρχει και η δυνατότητα προσκόλλησης σε ένα πρόγραμμα μεταβλητής αναλογίας, κατά την εφαρμογή του οποίου η παροχή της ενίσχυσης βασίζεται σε ένα μέσο όρο αριθμού αποκρίσεων. Ο Σκίννερ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα προγράμματα μεταβλητής αναλογίας τείνουν να επιφέρουν τη μέγιστη συμμόρφωση, ιδιαίτερα όταν τα έπαθλα αποδίδονται σε συχνή βάση.

Μία από τις πολλές εφευρέσεις του ήταν η «κούνια αέρος», μία αμφιλεγόμενη δημιουργία την οποία κατασκεύασε ενώ δίδασκε στο πανεπιστήμιο της Ιντιάνα. Σχεδιασμένη να βοηθά τους γονείς στην ανατροφή των παιδιών, η κούνια ήταν στην ουσία ένα μεγάλο κουτί που διέθετε ελεγχόμενη θερμοκρασία, ηχομόνωση, ήταν αποστειρωμένη και είχε ως στόχο να ενθαρρύνει την ανεξαρτησία του παιδιού ελαχιστοποιώντας, ταυτόχρονα, οποιαδήποτε ταλαιπωρία.

Ωστόσο, η διασημότερη εφεύρεση του αμερικανού ψυχολόγου ήταν εκείνη που έγινε γνωστή με την ονομασία «Το κουτί του Σκίννερ», μία συσκευή σχεδιασμένη να χρησιμοποιεί την συντελεστική εξάρτηση, τη χειραγώγηση δηλαδή της συμπεριφοράς μέσω του μηχανισμού της ενίσχυσης. Για παράδειγμα, ένα ζωάκι θα λαμβάνει κάποιο έπαθλο για μικρές πράξεις που θα σχετίζονται με μία επιθυμητή συμπεριφορά. Τα έπαθλα θα αυξάνονται καθώς το ζωάκι θα πλησιάζει στην επίτευξη της επιθυμητής συμπεριφοράς.

Είπε: «Η αποτυχία δεν αποτελεί πάντα λάθος, μπορεί απλώς να είναι το καλύτερο που μπορεί κάποιος να κάνει υπό συγκεκριμένες περιστάσεις. Το πραγματικό λάθος είναι να σταματήσουμε να προσπαθούμε.»

Βιβλία

• TheBehaviorofOrganisms: AnExperimentalAnalysis (1938) 
• Walden Two (1948)
• Science and Human Behavior (1953)
• Schedules of Reinforcement (1957)
• Verbal Behavior (1957)
• The Analysis of Behavior: A Program for Self Instruction (με τον James Holland, 1961)
• The Technology of Teaching (1968)
• Contingencies of Reinforcement: A Theoretical Analysis (1969)
• Beyond Freedom and Dignity (1971)
• About Behaviorism (1974)
• Particulars of My Life: Part One of an Autobiography (1976)
• Reflections on Behaviorism and Society (1978)
• The Shaping of a Behaviorist: Part Two of an Autobiography (1979)
• Notebooks (με τον Robert Epstein, 1980)
• Enjoy Old Age: A Program of Self-Management (με τον M. Vaughan, 1983)
• A Matter of Consequences: Part Three of an Autobiography (1983)
• Upon Further Reflection (1987)
• Recent Issues in the Analysis of Behavior (1989)