Τα social media έχουν μπει δυναμικά στη ζωή μας. Το ντοκιμαντέρ «The Social Dilemma» μας εξηγεί διεξοδικά πώς λειτουργεί ο κόσμος των κοινωνικών δικτύων και πώς εν τέλει πετυχαίνει τους εκάστοτε σκοπούς του. Λίγο πολύ όλοι αντιλαμβανόμαστε πως ο κόσμος των social media δεν είναι τόσο αθώος και πως έχει καταλήξει να γίνεται ιδαίτερα χειριστικός.

Απεβίωσε ο σπουδαίος ψυχολόγος, Albert Bandura σε ηλικία 95 ετών, στις 26 Ιουλίου 2021, από καρδιακή προσβολή. Γεννημένος το 1925 στην Αλμπέρτα του Καναδά, και συγκεκριμένα στη μικρή πόλη Μουντάρ, ο Μπαντούρα ήταν το μικρότερο από τα έξι παιδιά της οικογένειας.

Τι με κάνει να είμαι αυτό που είμαι; Είναι το DNA μου; Είναι ο τρόπος που μεγάλωσα; Πού θα ρίξω ευθύνες; Είναι φύσει ή θέσει;

Ερωτήματα που έχουν επιβιώσει στο πέρασμα των χρόνων και ταυτόχρονα, έχουν απασχολήσει όχι μόνο το ευρύ κοινό, αλλά και την επιστημονική κοινότητα στο σύνολό της. Είναι η φύση αυτή που μας κάνει να είμαστε, είναι η ανατροφή μας, ή ένας πολύμορφος συνδυασμός και των δύο;

Η σημασία του όρου τιμωρώ-τιμωρία εντοπίζεται στην Αρχαία Ελληνική γλώσσα όπου το αρχαίο τιμωρέω-ώ σημαίνει «φρουρώ την τιμή» απέχοντας έτσι από το νόημα που αποδίδεται τη σημερινή εποχή, σύμφωνα με το οποίο η τιμωρία συνεπάγεται εκδίκηση, βία- πειθαναγκασμό και απόπειρα συμμόρφωσης.

Η συστηματική απευαισθητοποίηση και η θεραπεία παρατεταμένης έκθεσης ανήκουν σε μια γενική προσέγγιση της κλινικής ψυχολογίας που είναι γνωστή ως θεραπεία συμπεριφοράς.

Η σημαντικότερη επιρροή της σκέψης των Watson και Pavlov στο χώρο της πρακτικής της ψυχικής υγείας υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, η διαμόρφωση της θεραπευτικής προσέγγισης που ονομάζεται συστηματική απευαισθητοποίηση, θεμελιωτής της οποίας ήταν ο Joseph Wolpe.

Η θεωρία του ερεθίσματος και της απόκρισης διαμορφώθηκε κυρíως απó τoυς Clark L. Hull, John Dollard και Neal E. Miller, την ίδια περίπου εποχή που ο Skinner διατύπωνε τη θεωρία του για τη συντελεστική εξαρτημένη μάθηση. Επικρατεί εντούτοις η άποψη ότι η θεωρία των Hull και Miller έφτασε στο απόγειο της συστηματοποίησης και της ευρύτερης επιρροής της νωρίτερα από την προσέγγιση του Skinner. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι για αρκετό καιρό οι δύο προσεγγίσεις υπήρξαν ανταγωνιστικές μεταξύ τους, διατυπώνοντας δημόσια η καθεμία μια έντονη επιχειρηματολογία γύρω από τα «κενά» της άλλης προσέγγισης.

Η εξέλιξη των συστημάτων της ψυχολογίας, αποτέλεσε αναγκαίο μέρος στην ανάπτυξη της διότι συνέβαλε να ορισθεί μεθοδολογικά και να χωροθετηθεί εντός της επιστήμης. Ωστόσο, η ψυχολογική έρευνα συνδέεται στενά με την φιλοσοφία μέσα από την επιστημιολογία και την αναζήτηση της γνώσης.

Η κοινωνικογνωστική θεωρία (social-cognitive theory), γνωστή και ως κοινωνική θεωρία της μάθησης (social learning theory), αποτελεί ουσιαστικά μια σημαντική θεωρητική μετεξέλιξη όλων των προηγούμενων συμπεριφοριστικών θεωριών της μάθησης. Ωστόσο, αν και οι θεωρητικές της καταβολές εντοπίζονται στις θεωρίες των Pavlov, Watson, Skinner και στους Hull, Miller και Dollard, με την πάροδο του χρόνου η κοινωνικογνωστική θεωρία διαφοροποιήθηκε σημαντικά σε σχέση με όλη την προηγούμενη συμπεριφοριστική παράδοση.

Είναι γεγονός ότι τόσο η Ψυχανάλυση όσο και ο συμπεριφορισμός, ως οι δύο σημαντικότερες ψυχολογικές θεωρίες του αιώνα, έγιναν, από τη στιγμή της εμφάνισής τους, αντικείμενα εντονότατης κριτικής όχι μόνο μέσα στο γνωστικό πεδίο της Ψυχολογίας, αλλά και σε όλο το εύρος των κοινωνικών επιστημών.

Αμερικανός ψυχολόγος ο οποίος επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη θεωρία του συμπεριφορισμού και τον κλάδο της πειραματικής ψυχολογίας. Ο ίδιος αποκαλούσε τη δική του προσέγγιση «ριζοσπαστικό συμπεριφορισμό».

Ο Β. F. Skinner γεννήθηκε το 1904 στη Νέα Υόρκη. Ο ίδιος αναφέρει ότι το οικογενειακό του περιβάλλον υπήρξε ζεστό και γεμάτο αγάπη, και ότι ο ίδιος ήταν καλός μαθητής στο σχολείο και λάτρης των παιχνιδιών που σχετίζονταν με κατασκευές αντικειμένων και εργαλείων. Περίπου την εποχή κατά την οποία ο Skinner γράφτηκε στο κολέγιο, πέθανε ο αδελφός του. Ο Skinner σχολιάζει ότι δεν αισθάνθηκε να τον αγγίζει ιδιαίτερα ο θάνατος του αδερφού του αντίθετα, ένιωσε πολλές ενοχές ακριβώς για το γεγονός ότι δεν συγκινήθηκε από αυτόν.