Όλοι αναρωτιόμαστε γιατί αμέσως η σκέψη μας πάει στο αρνητικό. Όταν περιμένουμε κάτι με αγωνία, όταν αντιμετωπίζουμε μια δύσκολη κατάσταση -στη δουλειά, στην οικογένεια, στην προσωπική μας υγεία-, όλοι αναπόφευκτα σκεφτόμαστε και την αρνητική πλευρά των πραγμάτων.
Ίσως τελικά είναι η κατασκευή μας έτσι, ίσως να μην μπορούμε να δούμε τη θετική πλευρά των πραγμάτων κι έτσι να χάνουμε εκείνο το κομμάτι του εαυτού μας που είναι πιο αισιόδοξο, πιο όμορφο και πιο ζωντανό.
Όντας ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, ένας από τους βασικούς στόχους της θεραπείας είναι να βγουν στην επιφάνεια τα θετικά χαρακτηριστικά του εκάστοτε θεραπευόμενου. Πρακτικά, ωστόσο, είναι αρκετά δύσκολο, διότι οι περισσότεροι άνθρωποι που έρχονται σε θεραπεία κουβαλούν τραύματα, πονετικές ιστορίες, απώλειες, δυσάρεστες καταστάσεις και δύσκολες συνθήκες. Επομένως τους είναι δύσκολο να δουν και να ακούσουν, ότι κάπου μες το χάος υπάρχουν θετικά χαρακτηριστικά. Κι η δυσκολία προκύπτει γιατί, ενδεχομένως, δεν είναι έτοιμοι να ασχοληθούν με τον εαυτό τους, διότι ο ρόλος τους είναι να φροντίζουν τους άλλους και γενικά, να ασχολούνται με τους υπόλοιπους, είτε είναι οικογένεια είτε φίλοι είτε ο εκάστοτε κοινωνικός περίγυρος.
Αφού λοιπόν, οι θεραπευόμενοι δεν είναι έτοιμοι να δουν και να πουν τα θετικά χαρακτηριστικά τους, η λύση είναι να στραφούμε στους σημαντικούς άλλους (οικογένεια, φίλοι, συνάδελφοι). Τι εννοούμε; Υπάρχει μια άσκηση που δίνουμε στους θεραπευόμενους, η οποία αφορά το εξής: Απευθυνθείτε στα μέλη της οικογένειάς σας (πατέρας, μητέρα, αδέρφια αλλά και σύζυγο), σε φίλους και όποιον άλλον εσείς θέλετε και ζητήστε του να πει ή να γράψει τα θετικά χαρακτηριστικά σας.
Εμπειρικά, η βιωματική αυτή άσκηση έχει διφορούμενα αποτελέσματα. Συνήθως, η οικογένεια θα βρει πρώτα να πει τα αρνητικά και μετά από ένσταση του θεραπευόμενου θα πει τα θετικά (πχ «μας ξεχνάς», «δεν ενδιαφέρεσαι», «αλλά είσαι καλό και ευγενικό παιδί»). Οι σημαντικοί άλλοι συνήθως θα πουν εκείνα τα χαρακτηριστικά που είναι στραμμένα ως προς εκείνους, δηλαδή θα μιλήσουν για δοτικότητα, για φροντίδα και για αλληλεγγύη που έχουν ως βασικό άξονα τους άλλους κι όχι το ίδιο το άτομο. Εν ολίγοις, παρότι είναι όντως θετικά και σημαντικά χαρακτηριστικά, αφορούν τους σημαντικούς άλλους κι όχι το άτομο αυτό κάθε αυτό.
Η ουσία της άσκησης αυτή είναι να διεκδικήσει το άτομο τα θετικά χαρακτηριστικά του και γενικά να μάθει να ζητάει, να διεκδικεί και να αναζητά. Να προβάλει τις ενστάσεις του και να αντιδρά στην οποιαδήποτε αρνητική διάσταση. Το σημαντικό όλων είναι πως από όλα αυτά που θα ακούσει, θα κρατήσει εκείνα τα χαρακτηριστικά που του είναι χρήσιμα και ίσως ξεχασμένα.
Εμπιστεύεται κανείς τους άλλους σε τέτοιο βαθμό ώστε να ζητήσει κάτι τόσο σημαντικό; Αναρωτιέται κανείς γιατί η οικογένειά μας, κάποιες φορές πρώτα θα πει τα αρνητικά και μετά θα πει τα θετικά; Μπορεί το άτομο να ακούσει ουσιαστικά τα θετικά χαρακτηριστικά και να αρχίζει να τα ενσωματώνει και να τα αναγνωρίζει; Είναι κάποια από τα βασικά ερωτήματα που προκύπτουν από την άσκηση. Ωστόσο αν το άτομο μάθει να διεκδικεί και να δηλώνει μια σταθερή θέση, είναι σε καλό, αυτογνωστικό θεραπευτικό δρόμο.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Αικατερίνη Μούτουπα - Ψυχολόγος
Αικατερίνη Μούτουπα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος, απόφοιτη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Εκπαιδευόμενη συστημική ψυχοθεραπεύτρια στο Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων.
Ειδίκευση στην οικογενειακή θεραπεία, συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία. Θεραπεία ενηλίκων και εφήβων.