Πώς κινητοποιούνται οι έφηβοι;

Ακρόαση άρθρου......

Λίγοι είναι ουσιαστικά οι έφηβοι που δεν έχουν καθόλου κίνητρο. Η έλλειψη κινητοποίησης στους εφήβους εκδηλώνεται μέσω πραγμάτων που δεν τους νοιάζουν, δεν τα βρίσκουν σημαντικά ή δε λαμβάνουν άμεση ικανοποίηση από αυτά.

Σε αυτό το πλαίσιο παραθέτονται μερικές συμβουλές/πρακτικές για να κινητοποιηθεί ένας έφηβος.

1. Τι θα κερδίσει ο έφηβος;

Αυτό είναι το πιο σημαντικό συστατικό για την επιτυχής κινητοποίηση ενός εφήβου. Εάν ο/η έφηβος/η δεν αντιλαμβάνεται τι σχέση έχει με την εκάστοτε εργασία που καλείται να διεξάγει, τότε θα είναι αρκετά δύσκολο να βρει την επιθυμία και να την εκτελέσει. Κατά βάθος οι έφηβοι έχουν την ανάγκη να επιδεικνύουν και στον εαυτό τους αλλά και στους άλλους ότι είναι ικανοί και ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Αρκετά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι έφηβοι πηγάζουν από την επιθυμία τους να είναι σημαντικοί, η οποία τελικά παραβλέπεται.

Πιο συγκεκριμένα, εφόσον ο έφηβος θέλει να φοράει ρούχα, θα κινητοποιηθεί να συμμετάσχει στις διαδικασίες σχετικές με την πλύση και διατήρηση αυτών. Εάν ο έφηβος θέλει να φάει, θα βρει το κίνητρο να ασχοληθεί με την προετοιμασία του γεύματος. Μερικές εργασίες δεν έχουν τόσο εμφανείς συνέπειες, όπως είναι το σφουγγάρισμα, όμως για τον κάθε έφηβο αυτό διαφέρει. Μπορεί ένας συγκεκριμένος έφηβος να μη βρίσκει αξία στο σφουγγάρισμα, όμως να βρίσκει νόημα στο να πάει τα σκουπίδια στους κάδους. Επομένως, εξυπηρετεί να ζητάτε από τον έφηβο να κάνει εργασίες που ο ίδιος προσδίδει αξία σε αυτές, τις υπολογίζει, έχουν σημασία ή και νόημα για τον έφηβο.

Μία συχνή εργασία που δεν έχει νόημα για τους περισσότερους έφηβους είναι η σχολική εργασία στο σπίτι. Καλό θα ήταν να κατανοήσει ο έφηβος τα οφέλη της αφηρημένης μάθησης (όπως της άλγεβρας και της ιστορίας) καθώς σχετίζεται με την εξάσκηση της μείωσης της ματαιότητας.

Αρκετές φορές οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε πράγματα χωρίς λόγο παρά το γεγονός ότι χρειάζονται να γίνουν. Εάν δουν οι έφηβοι πως και οι "μεγάλοι" κάνουν "ανούσιες" εργασίες και πως είναι μέρος της ζωής και γίνονται για να επιτύχουμε απώτερους στόχους, τότε έχουν λάβει ένα σημαντικό μήνυμα ζωής.

Καλό είναι λοιπόν να συνδέσει ο έφηβος πως για να πετύχουμε κάτι πιο μακρινό, χρειάζεται να κάνουμε και πράγματα που δε μας αρέσουν ή δε βρίσκουμε νόημα σε αυτά. Η συχνή υπενθύμιση αυτού θα βοηθήσει στην καλλιέργεια της ιδέας και το αποτέλεσμα θα είναι αισθητό.

2. Τι άποψη έχει ο έφηβος;

Χρειάζεται να αισθανθεί ένας έφηβος ότι συμβάλλει στον προγραμματισμό, στις ευθύνες, στα σχέδια της οικογένειας. Δε θα κινητοποιηθεί ο έφηβος που απλά του λένε κάνε αυτό, κάνε εκείνο.

Όταν δίνεται η απάντηση "Γιατί έτσι είπα!", δημιουργείται ένα αποθαρρυντικό κλίμα. Αναπτυξιακά, οι έφηβοι αναζητούν την εδραίωση τους ως άτομα ανεξάρτητα από τους γονείς τους. Μήπως τελικά είναι πιο κατανοητό για ποιο λόγο είναι αποθαρρυντικό για τους έφηβους να τους λένε τι να κάνουνε;

Ας δοθεί η ευκαιρία να εκφράσει ο έφηβος πως θα ήθελε να κάνει κάποια πράγματα. Εάν δίνεται το περιθώριο στον έφηβο να αναλάβει το προγραμματισμό δραστηριοτήτων ή να ορίζει τις δραστηριότητες, σίγουρα το κίνητρο του να ασχοληθεί με αυτά θα είναι μεγαλύτερο.

• Συζητήστε τι δουλειές στο σπίτι θα ήθελε να κάνει.
• Ορίστε προθεσμίες, αλλά να έχουν την ελευθερία να αποφασίσουν πότε και πως να ολοκληρώσουν την εργασία.
• Συζητήστε τι προσδοκίες έχουν από τον εαυτό τους αλλά και από εσάς και το αντίστροφο, εσείς από εκείνους και από τον εαυτό σας. Δουλέψτε προς έναν "συμβιβασμό" που θα αφήσει και τους δύο ικανοποιημένους.
• Αναθέστε ολόκληρη την ευθύνη στον έφηβο. Για παράδειγμα, εάν αναλάβει να φροντίσει το δείπνο για μία φορά την εβδομάδα, ας αναλάβει και την αγορά των τροφίμων και το menu και την υλοποίηση αυτού.

3. Μήπως να μάθει και από την αποτυχία;

Όταν οι γονείς επανειλημμένα "σώζουν" τους εφήβους από μία επικείμενη αποτυχία τότε υπονομεύουν την ικανότητα των εφήβων να μεγαλώσουν-ωριμάσουν. Κανένας γονιός δεν θέλει να βλέπει το παιδί του να αποτυγχάνει, όμως μέσα από την αποτυχία μαθαίνουμε για να βελτιωθούμε και εξελισσόμαστε στον καλύτερο μας εαυτό.

Αυτό που προσδίδει αξία σε μία εργασία είναι οι συνέπειες ή το τίμημα εάν δεν προχωρήσει θετικά. Όταν ένας γονιός αποτρέψει τον έφηβο να βιώσει τις συνέπειες μίας αποτυχίας, τότε του αφαιρεί την αξία της εργασίας και κατά συνέπεια την κινητοποίηση του εφήβου να προσπαθήσει μελλοντικά για την επιτυχία.

Εάν ο έφηβος είναι υπεύθυνος για τα σκουπίδια στο σπίτι για παράδειγμα και δεν ασχοληθεί κάποια στιγμή με αυτό, τότε εκείνος είναι υπεύθυνος για τις συνέπειες. Θα μάθει ο έφηβος περισσότερα μέσα από την αποτυχία αυτή παρά από έναν γονέα που του υποδεικνύει πως δεν το έχει κάνει ή που στο τέλος το κάνει ο ίδιος ο γονέας.

Παρόμοια, εάν ο έφηβος δεν προετοιμαστεί σωστά για ένα διαγώνισμα και τελικά αποτύχει σε αυτό είναι πιο πιθανό να κινητοποιηθεί να διαβάσει για την επόμενη φορά. Οι γονείς μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες ο έφηβος να κινητοποιηθεί με το διάλογο και θέτοντας ερωτήματα στον έφηβο παρά με κήρυγμα. Συγκεκριμένα, η συζήτηση να περιστρέφεται γύρω από το πως νιώθει ο έφηβος σχετικά με το αποτέλεσμα (αποτυχία σε διαγώνισμα, αρνητικές συνέπειες μετά από αποτυχία ολοκλήρωσης μίας εργασίας, όπως τα σκουπίδια ή τη φροντίδα ενός κατοικίδιου, κτλ.), τι σκοπεύει να κάνει την επόμενη φορά, και εάν θα μπορούσε ο γονέας να βοηθήσει κάπου.

Σημείωση: Εάν ο έφηβος δε διαβάζει αλλά γράψει καλά στο διαγώνισμα τότε ουσιαστικά δεν υπάρχει πρόβλημα εκτός από την αδικία που αισθάνονται οι γονείς και τη λανθασμένη αντίληψη της επιτυχίας που αναπτύσσουν οι έφηβοι (ότι και χωρίς διάβασμα μπορούν να γράψουν καλά).

4. Κίνητρα...

Δεν έχουν όλες οι πράξεις μας εμφανείς θετικές συνέπειες ώστε να τις χρησιμοποιήσουμε για να κινητοποιηθούμε. Μερικές σχολικές εργασίες υπάρχουν απλώς για να ολοκληρωθούν και μερικές δουλειές στο σπίτι φαινομενικά δεν προσθέτουν άμεση αύξηση της ποιότητας διαβίωσης, όμως τις κάνουμε.

Παραθέτοντας περισσότερα κίνητρα στον έφηβο βοηθάει στη δημιουργία κινητοποίησης που αλλιώς δε θα υπήρχε. Προσφέροντας επιβράβευση για τον κόπο-προσπάθεια, την βελτίωση, ή και τη συμμετοχή, ενισχύεται στον έφηβο η αξία του να προσπαθεί και να επιμένει για την επιτυχία, παρά να επιβραβεύεται η παραίτηση και η εγκατάλειψη κατόπιν μίας αποτυχίας.

Επομένως, εάν μάθουν οι γονείς σε τι ανταποκρίνονται οι έφηβοι σχετικά με την πυροδότηση της κινητοποίησής τους τότε θα ενισχύσουν τους έφηβους να προσπαθούν παρά να παραιτούνται.

Ο έφηβος σας ανταποκρίνεται θετικά σε ενθαρρυντικά λόγια, ποιοτικό χρόνο, τρυφερότητα ή σε κάποια άλλη μορφή επιβεβαίωσης; Γνωρίζοντας ποια κίνητρα ενεργοποιούν τον έφηβο τότε θα αυξηθεί το κίνητρο τους και η ανταπόκριση του στη ζωή.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Χρυσάννα Μαστοράκη - Ψυχοθεραπευτής

Χρυσάννα Μαστοράκη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

MSc. στην Κλινική Ψυχολογία, Λογικό-Θυμική Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια, Σπουδάστρια PhD Ψυχολογίας

2821052119

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού