Εκπαίδευση και Παιχνίδι: M’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια

Ακρόαση άρθρου......

Ως νέοι γονείς, νιώθετε την καθημερινότητά σας να αλλάζει. Αγχώνεστε για το πώς θα αναθρέψετε σωστά το παιδί σας και, ταυτόχρονα, θα διασκεδάσετε μαζί του. Η Πύλη Ψυχολογίας Psychology.gr και η Μάγδα Χατζηστρατή, Απόφοιτη Παιδαγωγός Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σας λύνει τα χέρια, προτείνοντας τρόπους που θα κάνουν την εκπαίδευσή του... παιχνιδάκι!

Δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο: ανάλογα με το ηλικιακό επίπεδο του παιδιού σας, μπορείτε να προσδώσετε παιδαγωγικό χαρακτήρα στις δραστηριότητες που μοιράζεστε, διδάσκοντάς του παράλληλα στοιχειώδη πράγματα, δημιουργικά και απλά, χωρίς ιδιαίτερο κόπο.

Για βρέφη (0-3 μηνών): «Παίζοντας με τους καθρέφτες»

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα βρέφη αρχίζουν σταδιακά να ξεχωρίζουν πρόσωπα και εκφράσεις. Το σπουδαιότερο «εργαλείο» που βοηθά στην καλλιέργεια της δεξιότητας αυτής είναι ο καθρέφτης. Μέσω αυτού μπορούν να μελετήσουν τον εαυτό και τους γύρω τους. Η αξιοποίησή του μπορεί να γίνει ως εξής: n Πάρτε το μωρό σας αγκαλιά, κρατώντας το μπροστά σας με τέτοιον τρόπο, ώστε το πρόσωπό του να είναι στραμμένο προς τον καθρέφτη, και πείτε του: «Κοίτα… Να ο/ η…», χρησιμοποιώντας το όνομά του. Μετά από λίγο, απομακρύνετέ το από τον καθρέφτη, ώστε να μη μπορεί να τον βλέπει: έπειτα, επαναφέρετέ το στην αρχική θέση n γυρίστε την πλάτη σας και τοποθετήστε το να βλέπει τον ώμο σας και τον καθρέφτη. Θα του φανεί συναρπαστικό να βλέπει ένα μικροσκοπικό ανθρωπάκι να το κοιτά και θα αρχίζει να χαμογελά. Στερεώστε, μάλιστα, ένα καθρεφτάκι και στο καρότσι ή την κούνια, όπου περνά τον περισσότερο χρόνο του, για να στρέφει εκεί το βλέμμα του, όποτε το επιθυμεί.

Για βρέφη (3-6 μηνών): «Δοντάκια-βασανάκια»

Αυτήν την περίοδο της ζωής τους, τα περισσότερα βρέφη αρχίζουν να βγάζουν τα νεογιλά τους δόντια κι αυτό τα κάνει να νιώθουν την ανάγκη να μασουλάνε και να βάζουν αντικείμενα στο στόμα τους. Το δύσκολο εδώ είναι, όμως, το πώς θα καταφέρουν να πιάσουν κάτι με τα μικροσκοπικά τους χεράκια, λόγω της αστάθειάς τους. Οπλιστείτε με υπομονή και εφαρμόστε τα παρακάτω βήματα: Πάρτε μια κουδουνίστρα και κρατήστε την ακίνητη μπροστά Βάλτε την κουδουνίστρα μέσα στην παλάμη του. Στο σημείο αυτό, μπορεί είτε να τη σφίξει δυνατά ή να την πετάξει κάτω. Αφού πιάσουν το αντικείμενο, αυτομάτως το βάζουν στο στόμα τους: εσείς δεν έχετε παρά να τα αφήσετε να το γλείψουν για λίγη ώρα και μετά να το απομακρύνετε και πάλι στην αρχική θέση. Ωστόσο, τα αντικείμενα αυτά θα πρέπει να μην είναι μικρά, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος να τα καταπιεί (το μέγεθός τους χρειάζεται να είναι μεγαλύτερο από το στόμα τους).

Για βρέφη (6-12 μηνών): «Όταν το φαγητό γίνεται παιχνιδάκι»

Σ’ αυτήν την ηλικία, τα μωρά αρχίζουν και τρώνε σιγά σιγά πιο στερεές τροφές και δυσκολεύονται να κρατούν το κουτάλι, ενώ κάθε φορά που εισχωρεί στο στόμα τους αισθάνονται άβολα, μια κι έχουν συνηθίσει τη θηλή της μητέρας ή του μπιμπερό. Υπάρχει περίπτωση το μωρό σας να φτύνει την τροφή χωρίς καν να προλάβει να δοκιμάσει. Εσείς μείνετε ψύχραιμοι και συνεχίστε την προσπάθεια. Ακόμη και μία κουταλιά να καταπιεί, χρειάζεται να το επικροτείτε συνέχεια και να του χαμογελάτε. Αν επιμένει να μην ανοίγει το στόμα του, ανοίξτε εσείς διάπλατα το δικό σας. Το πιθανότερο είναι να σας μιμηθεί τότε, αδράξτε την ευκαιρία και βάλτε το κουτάλι στο στοματάκι του. Ένα «μυστικό» που θα διευκόλυνε την κατάσταση είναι να του δώσετε να κρατά κι εκείνο ένα κουτάλι, ενώ το ταΐζετε.

Για νήπια (12-18 Μηνών): «Γυμναστείτε με το παιδί σας»

Πέρα από τις πνευματικές δραστηριότητες ανάπτυξης υπάρχουν και οι σωματικές, που μπορείτε άφοβα να μοιραστείτε με το μωρό σας, αρκεί να έχετε πάντα κατά νου ότι οι όποιες κινήσεις χρειάζεται να είναι απαλές, όπως επίσης και να σταματάτε, όποτε διαπιστώσετε ότι το παιδί σας ή εσείς δεν αισθάνεστε άνετα. Πιθανές ασκήσεις: Καθίστε στο πάτωμα και βάλτε το παιδί ανάμεσα στα πόδια σας. Κρατώντας το ένα του πόδι λυγισμένο, βοηθήστε το να σηκώσει το άλλο του πόδι, ώσπου να καταφέρει να φιλήσει τα δαχτυλάκια του ενός και του άλλου ποδιού. Ξαπλώστε ανάσκελα στο πάτωμα, έχοντας λυγισμένα τα γόνατά σας και κλειστά τα πόδια σας. Βάλτε το παιδί να γείρει το σώμα του πάνω στα πόδια σας κρατώντας του τα χεράκια του και σηκώστε τα ψηλά. Αν θέλετε να φτάσετε ακόμη ψηλότερα, είναι προτιμότερο να το κρατήσετε σταθερά από τους ώμους για μεγαλύτερη ασφάλεια.

Για νήπια (18-24 μηνών): «Αφήστε με να ντυθώ μόνο μου»

Τα παιδιά σ’ αυτήν τη φάση συνεπαίρνονται με τα ρούχα και θέλουν να ντύνονται και να γδύνονται μόνα τους, κάτι που ναι μεν μπορεί να γίνεται κουραστικό, αλλά μόνο με την εξάσκηση θα μάθουν να το κάνουν. Αφιερώστε, λοιπόν, χρόνο στο παιδί σας και δείξτε του πώς λειτουργούν τα κουμπιά και το φερμουάρ. Κάντε μαζί του μια συμφωνία για το ποια ρούχα θα φορέσει μόνο του και ποια μαζί σας. Φροντίστε να του δώσετε κάτι να κρατά, όσο προσπαθείτε να βάλετε ή να βγάλετε τα παπούτσια του. Ιδιαίτερη υπομονή χρειάζεται με τα κορδόνια. Εξασφαλίστε μια ώρα μέσα στην ημέρα, δίνοντάς του μερικά ρούχα για να παίζει. Ακόμη πιο ευχάριστο θα ήταν να του δώσετε ένα κουτί με παλιά αξεσουάρ σας (όχι πολύ μικρά, ώστε να υπάρχει ο κίνδυνος να τα καταπιεί), που θα του προσφέρουν πολύτιμες ευκαιρίες για παιχνίδι.

Για νήπια (2-2,5 ετών): «Νήπια και μαγειρική»

Δώστε στο παιδί σας μια μικρή ποσότητα ζύμης και βοηθήστε το να την απλώσει. Στη συνέχεια μπορείτε να του δείξετε πώς να πιέζει τα κουπ πατ, για να φτιάξει τα μπισκότα που επιθυμεί πάνω στην απλωμένη ζύμη, κι έπειτα τοποθετήστε τα πάνω σε μια λαδόκολλα, με την οποία έχετε ήδη καλύψει το ταψί, όπου θα τα ψήσετε. Κατόπιν, εφόσον έχουν ψηθεί, δείξτε του πώς να τα πασπαλίσει με ζάχαρη κοκ. Έτσι, θα μάθετε στο παιδί σας μ’ έναν προσιτό και διασκεδαστικό τρόπο τον χώρο της κουζίνας και πώς να τον χρησιμοποιεί, τους κανόνες που ακολουθούνται στο συγκεκριμένο χώρο, καθώς και τους ενδεχόμενους κινδύνους. Ακόμη, για να προσδώσετε μια ιδιαίτερη επισημότητα στην προσπάθειά του, φορέστε του μαγειρική ποδιά και αφήστε το να παρουσιάσει το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του σε όλη την οικογένεια, για να ενισχύετε το αίσθημα της αυτοπεποίθησής του. Μην ξεχνάτε να το επαινείτε για οτιδήποτε καταφέρνει.

«Σχέδια και ζωγραφική»

Ο καταλληλότερος τρόπος για να καταφέρει το παιδί σας να μάθει να σχεδιάζει με σταθερότητα είναι η μίμηση. Να μιμηθεί, δηλαδή, εσάς. Όσες αμφιβολίες κι αν έχετε για τις καλλιτεχνικές σας ικανότητες, απλά ξεπεράστε τις. Ακόμη και το πιο απλό σχέδιο μπορεί να προκαλέσει αίσθημα χαράς και ενθουσιασμού στο παιδί. Επομένως, μπορείτε να ζητήσετε από το μικρό σας να απλώσει την παλάμη ή το πέλμα του πάνω στην επιφάνεια ενός χαρτιού, για να σχεδιάστε το περίγραμμα, ενώ μπορείτε να χρωματίσετε και το εσωτερικό του. Μπορείτε να ζητήσετε από το νήπιο να κάνει το ίδιο με τα δικά σας αντίστοιχα μέλη του σώματος.

«Διασκέδαση και παιχνίδια»

Τα παιχνίδια που βασίζονται στην κίνηση του σώματος (όπως το κρυφτό ή το κυνηγητό) βοηθούν τα παιδιά να μάθουν πώς να παίρνουν αποφάσεις, να λύνουν προβλήματα και να συνεργάζονται. Επίσης, ενισχύουν το αίσθημα της αυτοεκτίμησης, αυτοέκφρασης και αυτονομίας σε ό,τι αφορά το σώμα και την κίνηση. Κρατήστε, λοιπόν, τα πόδια του μικρού σας ψηλά, σαν να ήταν καροτσάκι, παλέψτε ή βάλτε το πάνω στους ώμους σας. Κι επειδή τα νήπια αρέσκονται να παρεκκλίνουν της πορείας τους, για να αποφεύγουν εμπόδια και να μην πέφτουν πάνω τους, τι θα λέγατε αν τοποθετούσατε καρέκλες, αφήνοντάς τα να τρέξουν γύρω τους; Πολλές φορές, μπορεί να χτυπήσουν, ενώ παίζουν: ωστόσο, εσείς θα πρέπει να τα ενθαρρύνετε να συνεχίζουν το παιχνίδι τους.