Η διαφοροποιημένη διδασκαλία ως νέα ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση

Ακρόαση άρθρου......

Στις μέρες μας παρατηρούμε στις τάξεις μεικτών ικανοτήτων την ένταξη των μαθητών με δυσκολίες στο γραπτό και προφορικό λόγο, την κατάκτηση της αναγνωστικής ικανότητας, την ανάκληση πληροφοριών από ένα κείμενο. Μαθητές με διασπαστική συμπεριφορά, παρορμητικότητα ή υπερκινητικότητα αδυνατούν ν'ανταποκριθούν στον κυκαιώνα των πληροφοριών που τους επιβάλλει το εκπαιδευτικό σύστημα.

Διδασκαλία εναρμονισμένη στις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες

Οι συνθήκες της τάξης αναζητούν καινοτομία, αλληλεπίδραση και ευέλικτο υλικό προσαρμοσμένο στις ανάγκες κάθε γνωστικού μαθησιακού προφίλ. Μπορεί οι μαθητές να περπατούν με το ίδιο βήμα είναι όμως διαφορετικοί μεταξύ τους.

Αναπόσπαστο κομμάτι του γνωστικού προφίλ του κάθε μαθητή, εκτός από τα ενδιαφέροντά του, τις ανάγκες και τον τρόπο σκέψης του, αποτελούν οι ιδιατερότητες του και οι μαθησιακές του δυσκολίες οι οποίες κάνουν συχνά την εμφάνιση τους στο σχολικό περιβάλλον, όταν ο ίδιος ερχεται αντιμέτωπος με την οργάνωση και τη μελέτη. Δεν πρόκειται για πρόβλημα, όπως φοβίζει τους περισσότερους γονείς, αλλά για μία ιδιαιτερότητα δυσκολίας στη μάθηση και στην προσαρμογή της συμπεριφοράς του. Οι γονείς από συναισθηματική πλευρά πελαγώνουν ή αντιδρούν στην ιδέα τοποθετώντας την κατάσταση αυτή απέναντι τους, αρνούμενοι να πιστέψουν ότι το παιδί τους είναι μία διαφοερτική προσωπικότητα από τα υπόλοιπα. Πρόοδο στο χρόνο σημειώνουν οι μαθητές των οποίων οι γονείς γίνονται ένα με αυτή την ιδέα, ενημερώνονται, αποδέχονται και συνεργάζονται με τους εκπαιδευτικούς.

Ο εκπαιδευτικός ως μαέστρος της τάξης έχει στα χέρια του τα κατάλληλα εργαλεία για τη διαχείριση των μαθησιακών δυσκολιών. Πέρα από τα εργαλεία που διευκολύνουν το πρακτικό κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, απάντηση στην αλλαγή του διδακτικού περιεχομένου, ώστε αυτό να ανταποκρίνεται σε όλο το μαθητικό δυναμικό, έρχεται να δώσει η διαφοροποιημένη διδασκαλία, πυλώνες της οποίας αποτελούν ο διδακτικός σχεδιασμός σε πλήρη συμφωνία με το σκοπό του μαθήματος και η ιεράρχηση δραστηριοτήτων.

Εκπαιδευτικός και διαφοροποιημένη διδασκαλία

Διαφοροποιημένη διδασκαλία δε σημαίνει διαφοροποιώ μία άσκηση ή δραστηριότητα, αλλά βασίζεται στη φιλοσοφία της "διαφοροποίησης" ποιότητας του μαθήματος. Προϋποθέτει κατάλληλη επιμόρφωση από πλευράς εκπαιδευτικού και οργάνωση της τάξης σε σταθμούς μάθησης. Διαφοροποιώντας τη μαθησιακή διαδικασία μπορεί ο εκπαιδευτικός να ελέγχει τη μαθησιακή ετοιμότητα,την προϋπάρχουσα γνώση με δελτία εισόδου, εξόδου, projects, να δουλεύει με τη μέθοδο ΡΑΦΤ, χρησιμοποιώντας νοητικά στηρίγματα στους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες φθάνοντας στον προϊόν της γνώσης που παράγεται από τον ίδιο τον μαθητή. Οι μαθητές μαθαίνουν ν'αυτονομούνται, ν'αυτορρυθμίζονται, καθώς βασική δεξιότητα αποτελεί η επίλυση μίας προβλήματικής κατάστασης.

Η διαφοροποιημένη διδασκαλία βασίζεται στη συνεχή δυναμική αξιολόγηση, με νέες μεθόδους ελέγχου της νέας γνώσης που παράγεται. Αδύναμοι, μέτριοι και χαρισματικοί μαθητές μέσα από ατομικές δραστηριότητες αντίστοιχου νοητικού φορτίου φθάνουν να συνεργάζονται, κατακτώντας την ίδια βασική πυρηνική γνώση.

Ο εκπαιδευτικός εδώ θα πρέπει να προσέξει αφενός το βαθμό δυσκολίας, διότι αν αυτός απαιτεί περισσότερη νοητική διεργασία απ' αυτή που μπορεί ν'αντέξει ο μαθητής, μπορεί η προσπάθεια να οδηγήσει σε αγχος και ματαίωση και αφετέρου, φτιάχνοντας τον κατάλληλο διδακτικό σχεδιασμό, να μη χαθεί σε πληθώρα δραστηριοτήτων που μπορεί να τον οδηγήσουν σε λάθος μονοπάτια, χωρίς επιτευξη του τελικού διδακτικού στόχου.

Αν όλα τα παραπάνω δεν τηρηθούν με βάση τις αρχές της διαφοροποίησης, οι πρώτοι μαθητές που θα οδηγηθούν στην παραίτηση είναι οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, καθώς βιώνουν ένα παραπάνω άγχος αυτό της διαφορετικότητάς τους. Ο εκπαιδευτικός λοιπόν πρέπει να συγκρουστεί με τις παλίες μεθόδους, να καταρρίψει νόρμες, δημιουργώντας τις κατάλληλές συνθήκες ενός διαφορετικού περιβάλλοντος μάθησης, όπου η γνώση θα είναι ανοιχτή σε όλους ενισχύοντας τη συνεργασία όλου του μαθητικού δυναμικού.