Η Αδηφαγική Διαταραχή είναι μια σοβαρή ψυχική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από επεισόδια υπερφαγίας. Ένα άτομο με Α.Δ δε θα χρησιμοποιήσει αντισταθμιστικές συμπεριφορές, όπως πρόκληση εμέτου ή υπερβολική άσκηση μετά το επεισόδιο υπερφαγίας.
Η Α.Δ αφορά στην ύπαρξη δύο κύριων χαρακτηριστικών:
α) Την κατανάλωση μιας μεγάλης ποσότητας φαγητού σε μια σχετικά σύντομη περίοδο (π.χ σε διάρκεια δύο ωρών).
β) Το αίσθημα της απώλειας ελέγχου κατά τη διάρκεια του φαγητού (π.χ το αίσθημα της ανικανότητας να σταματήσει το άτομο τον εαυτό του από το να τρώει).
Καταναγκαστική Υπερφαγία
Από τις αρχές του 1990, οι κλινικοί είχαν αρχίσει να αναγνωρίζουν κάποιους ασθενείς με προβλήματα καταναγκαστικής υπερφαγίας των οποίων τα συμπτώματα ήταν αρκετά όμοια με ασθενείς με ψυχογενή βουλιμία αλλά με αξιοσημείωτη διαφορά ότι τα επεισόδια υπερφαγίας δεν συνοδεύονταν από τον περιορισμό θερμίδων στη συνέχεια ή από οποιαδήποτε άλλη ακατάλληλη αντισταθμιστική συμπεριφορά. Με άλλα λόγια, η αδηφαγία συνέβαινε στην απουσία πείνας και στέρησης και τυπικά αφορούσε την κατάποση μεγάλων ποσοτήτων γλυκών και λιπαρών τροφών σε μια σχετικά σύντομη χρονική περίοδο, μ’ ένα ισχυρό αίσθημα απώλειας ελέγχου στην πρόσληψη τροφής.
Χαρακτηριστικά της αδηφαγικής διαταραχής
Αυτό το πρόσφατα αναγνωρισμένο σύνδρομο έχει φανεί ότι έχει ισχυρές συνδέσεις με την παχυσαρκία και τις συναισθηματικές διαταραχές. Τα άτομα με Α.Δ επιδεικνύουν ένα πιο αρνητικό σχήμα καθημερινών συναισθημάτων σε σύγκριση με άτομα στα οποία απουσιάζει η διαταραχή. Η επίπτωση της Α.Δ εκτιμάται να είναι 2 με 6 φορές πιο συχνή στις γυναίκες και να συμβαίνει πιο συχνά στην ώριμη ενήλικη ζωή απ’ ό,τι στη νεότερη ηλικία.
Ένα άτομο με Α.Δ συχνά έχει ένα εύρος αναγνωρίσιμων διατροφικών συνηθειών, που περιλαμβάνουν τη γρήγορη κατανάλωση φαγητού και την κατανάλωση φαγητού εν απουσία πείνας μέχρι το σημείο που θα αισθανθεί δυσφορία.
Συναισθήματα ενοχής και ντροπής είναι υψηλής συχνότητας στα άτομα που υποφέρουν από τη διαταραχή. Συχνά νιώθουν ένοχα ή ντροπιασμένα για την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουν και από τον τρόπο που τρώνε κατά τη διάρκεια του επεισοδίου. Το επεισόδιο αδηφαγίας συχνά συμβαίνει σε περιόδους στρες, θυμού ή ανίας. Αρκετές φορές η αδηφαγία είναι ένας τρόπος διαχείρισης δυσάρεστων συναισθημάτων. Εξαιτίας των συναισθημάτων που δημιουργούνται γύρω από το φαγητό, τα άτομα με αδηφαγική διαταραχή είναι συχνά πολύ μυστικοπαθή όσον αφορά τις διατροφικές τους συνήθειες και επιλέγουν να τρώνε μόνα.
Κάποια ψυχολογικά σημάδια της διαταραχής είναι η υπεραπασχόληση με το φαγητό, την τροφή, την εικόνα του σώματος και το βάρος, η έλλειψη ικανοποίησης για την εικόνα του σώματος και η ντροπή για την εμφάνισή τους, συναισθήματα λύπης, στρες, ανησυχίας, ενοχής κατά τη διάρκεια και μετά το επεισόδιο υπερφαγίας, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αυξημένη ευαισθησία σε σχόλια σχετικά με το φαγητό, το βάρος, το σχήμα του σώματος, την άσκηση. Επίσης συχνή είναι η παρουσία συναισθημάτων κατάθλιψης, ανησυχίας και ευερεθιστότητας. Σε ακραίες περιπτώσεις, κάποιες συμπεριφορικές εκδηλώσεις της διαταραχής είναι ο αυτοτραυματισμός, η χρήση ουσιών και οι απόπειρες αυτοκτονίας.
Η θεραπεία της Α.Δ είναι εφικτή ακόμα κι αν ένα άτομο υποφέρει για πολλά χρόνια από τη διαταραχή. Η διαδικασία της θεραπείας περιλαμβάνει την εκμάθηση του τρόπου με τον οποίο το άτομο θα αντικαταστήσει τις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες με νέες στρατηγικές διαχείρισης για την υιοθέτηση ενός υγιεινότερου τρόπου ζωής. Απαραίτητη είναι η προσωπική δέσμευση για αλλαγή και η απόφαση να απευθυνθεί το άτομο σε ειδικό ψυχικής υγείας εξειδικευμένο στην αντιμετώπιση διαταραχών πρόσλήψης τροφής.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Η γνωστικοσυμπεριφορική θεραπεία και η διαπροσωπική ψυχοθεραπεία είναι εξειδικευμένες θεραπείες για την Α.Δ που απευθείας στοχεύουν σ’ αυτή τη διατροφική διαταραχή. Οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι αυτές οι θεραπείες είναι αξιόπιστα αποτελεσματικές στον περιορισμό των επεισοδίων και τη μείωση της σχετιζόμενης ψυχοπαθολογίας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αλλά δεν παράγουν κλινικώς σημαντική απώλεια βάρους. Η συμπεριφορική θεραπεία απώλειας βάρους ευρέως χρησιμοποιείται στη θεραπεία της παχυσαρκίας, συμπεριλαμβανομένης της αδηφαγίας, μέσω του περιορισμού των θερμίδων, της βελτίωσης των διατροφικών συνηθειών και της αύξησης της φυσικής δραστηριότητας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Devlin MJ ,Walsh BT ,Spitzer RL ,Hasin D. Is there another binge eating disorder–a review of the literature on overeating in the absence of bulimia nervosa. IntJEatDisord (1992) 11:333–40.doi:10.1002/1098-108X(199205) 11:43.0.CO;2-K
2. Yanovski SZ, Nelson JE ,Dubbert BK ,Spitzer RL .Association o fbinge-eating disorder and psychiatric comorbidity in obese subjects. AmJPsychiatry (1993) 150:1472–9.
3. Wilfley DE, Welch RR, Stein RI, Spurrell EB, Cohen LR, Saelens BE, Dounchis JZ, Frank MA, Wiseman CV. Matt GE A randomized comparison of group cognitive-behavioral therapy and group interpersonal psychotherapy for the treatment of overweight individuals with binge eating disorder. Arch Gen Psychiatry. 2002; 59 (8):713–721. [PubMed: 12150647]
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Ελίνα Τσιούλη - Ψυχολόγος
Ελίνα Τσιούλη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος Διαχείρισης του Στρες (μεταπτυχιακή εξειδίκευση στην Ιατρική Σχολή Αθηνών), μέλος του Πανελληνίου Ψυχολογικού Συλλόγου. Ατομική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία για τη διαχείριση προβλημάτων στρες και την προαγωγή της ψυχικής υγείας.